Tarentola mauritanica ή Ταρέντολα η μαυριτανική (Μαυριτανικό σαμιαμίδι, μολυντήρι, λυσαντήρι)

Η Tarentola mauritanica, ο γνωστός ασκάλαβος ή ασκαλαβώτης του Αριστοτέλη, είναι ένα από τα τρία είδη γκέκο που συναντούμε στην Ελλάδα, με τις κοινές ονομασίες "σαμιαμίδι", "μολυντήρι", "λυσαντήρι", "γουστερίτσα".
Στη Ζωολογία "γκέκο" είναι η κοινή γενική ονομασία μικρόσωμων σαυρών που βρίσκονται κυρίως σε τροπικές αλλά και εύκρατες περιοχές της Γης. Αποτελούν μια ενιαία, διακριτή ζωική ομάδα. Εμφανίζουν αρχαϊκά χαρακτηριστικά, όπως πχ αμφίκοιλους σπονδύλους, με υπολείμματα της νωτιαίας χορδής ανάμεσά τους. Το κεφάλι τους είναι κοντό και πλατύ, ο κορμός και η ουρά πλατύτερα και βραχύτερα απ' ότι στις σαύρες. Ιδιαίτερη μορφολογία έχουν τα άκρα από τα δάκτυλα: συνήθως πλατιά σαν πλήκτρα, με κοντούς γαμψώνυχες, φέρουν στην κάτω επιφάνεια πολλά φυλλοειδή μικροσκοπικά ελάσματα, που σχηματίζουν δίσκους προσκόλλησης σαν βεντούζες. Χάρη σ' αυτή την προσαρμογή πολλά είδη γκέκο μπορούν να τρέξουν γρήγορα πάνω σε κάθετες, λείες επιφάνειες (τοίχους σπιτιών), ακόμη και στην οροφή. Το δέρμα τους είναι στη ράχη σχεδόν γυμνό, με αραιά κεράτινα φυμάτια, ενώ κοιλιακά καλύπτεται από λεπτές φολίδες. Τα μεγάλα μάτια τους έχουν κυκλική ή κάθετη ή σχισμοειδή κόρη. Τα βλέφαρά τους είναι ακίνητα και δεν κλείνουν, υπάρχει όμως ένα τρίτο διάφανο βλέφαρο που καλύπτει το μάτι και το προστατεύουν. Σε αυτά τα "ματογυάλια" όπως ονομάζονται οφείλεται και το φαινομενικά απλανές βλέμμα τους. Η γλώσσα είναι σαρκώδης, παχιά και λίγο εκτατή, χρησιμεύοντας για τη σύλληψη της λείας, αλλά και για το καθάρισμα και την ύγρανση του διάφανου βλέφαρου. Στο λάρυγγα υπάρχουν φωνητικές χορδές που παράγουν ήχο, όμοιο με τις συλλαβές "γκε-χοκ", απ' όπου προήλθε και η κοινή ονομασία αυτών των ζώων. Τα δόντια τους είναι πλευροδοντικού τύπου, μικρά και γαμψά. Τρέφονται αποκλειστικά με έντομα.
Είναι νυχτόβια, αβλαβή και ωφέλιμα ζώα και ζουν ήσυχα μέσα ή κοντά σε κατοικίες. Όταν συλληφθούν αυτοακρωτηριάζουν την ουρά τους (αυτοτομία) προκειμένου να διαφύγουν, ενώ γρήγορα την αναγεννούν, καμιά φορά διχαλωτή. Ωοτόκα, γεννούν 1 ή 2 αβγά με κέλυφος από ανθρακικό ασβέστιο, σε προφυλαγμένες γωνίες, χωρίς να μεριμνούν για την επώασή τους. Μετά από 3 ως 3,5 μήνες (σε θερμοκρασία +25° C), εκκκολάπτονται τα μικρά.
Η Tarentola mauritanica έχει μήκος μέχρι 15 εκ. χρώμα σταχτί με αστραφτερές γραμμώσεις στη ράχη και λευκωπό στην κοιλιά. Είναι συνηθέστατο στα νησιά μας και σε παράκτιες περιοχές. Κυνηγά τις νύχτες μύγες, αράχνες, κουνούπια, νυχτόβιες πεταλούδες. Εμφανίζει την ικανότητα προσαρμοστικής ομοιοχρωμίας, εναρμονίζοντας το χρώμα του προς το υπόστρωμά του, ώστε να γίνεται αόρατο.