МАЗҲАБ АЛМАШТИРИШ | MAZHAB ALMASHTIRISH

Мужтаҳидлар ўртасида кўчиб юриш
Аллоҳ бизни бир мужтаҳидга ёки имомга ёки мазҳабга эргашишга буюрмади, балки шаръий ҳукмни олишга буюрди. Аллоҳ бизга расули Муҳаммад ﷺ олиб келган барча нарсаларни олишни ва қайтарган нарсаларининг барчасидан тийилишимизни буюрди. Аллоҳ Таоло айтдики:
وَمَا آتَاكُمْ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا
– „Пайғамбар ўзи сизларга келтирган нарсани олинглар, у зот сизларни қайтарган нарсадан қайтинглар“. [59:7]
Шунинг учун шариатда Аллоҳнинг ҳукмлари қолиб, шахсларга эргашиш мумкин эмас. Бироқ, тақлиднинг воқеси - мусулмонлар биронта мужтаҳиднинг ҳукмларига эргашишга ва уларни ўзларига имом деб билиб, у ижтиҳод қилган ҳукмларни ўзларига мазҳаб ҳисоблашди. Натижада мусулмонлар орасида Шофеъия, Ҳанафия, Моликия, Ҳанбалия, Жаъфария, Зайдия ва бошқа мазҳаблар вужудга келди. Агар мусулмонлар мужтаҳидлар истинбот қилган шаръий ҳукмларга эргашган бўлсалар, уларнинг амаллари шаръий амал ҳисобланади. Чунки бу шаръий ҳукмга эргашишдир. Агар улар мужтаҳиднинг шахсига эргашган бўлсалар, уларнинг бу ишлари шаръий ҳисобланмайди ва улар эргашган ҳукм шаръий дейилмайди. Чунки у бир шахснинг сўзи бўлиб, Аллоҳнинг расули Муҳаммад ﷺ олиб келган Аллоҳнинг буйруқ ва қайтариқлари эмас. Шунинг учун барча мазҳаб тобелари шуни яхши билишлари вожибки, улар мужтаҳидлар истинбот қилган Аллоҳнинг ҳукмларига эргашмоқдалар. Агар бошқача тушунчада бўлсалар, Аллоҳнинг ҳукмларини тарк этиб, бандаларига эргашганликлари учун жавоб берадилар.
Булар мазҳаб ҳукмларига эргашиш ҳақидаги фикрлар. Аммо мазҳаб ҳукмларини тарк этиш масаласида қаралади, бир ҳукмни олсаю лекин унга ҳали амал қилган бўлмаса, бу киши шу ҳукмни олиши ёки ундан воз кечиб, бошқасини олиши мумкин. Албатта, бу ўринда олиш ёки воз кечиш Аллоҳнинг розилиги учун кучли далиллар асосида бўлмоғи керак. Аммо муқаллид ўзи олган ҳукмга амал қилган бўлса, у киши учун бу ҳукм Аллоҳнинг ҳукмига айланади ва у бу ҳукмни ташлаб, бошқасини олиши жоиз эмас. Аммо иккинчи ҳукм ўз далили билан бирга келса ва биринчи ҳукмнинг далили аниқ бўлмаса ёки ўрганиб чиқиш давомида иккинчи ҳукмнинг далили биринчи ҳукмнинг далилидан кучлилиги аниқланса, биринчисини тарк этиши вожиб. Чунки шаръий далилга қаноатланиши ва уни тасдиқлаши уни Аллоҳнинг ҳукмига айлантиради. Чунки мужтаҳид ҳам ўзи истинбот қилган раъйдан кўра кучлироқ далилни топган пайтда ўзининг аввалги раъйини тарк этиб, кейинги далили кучли раъйни олиши вожиб. Бундан бошқа ҳолатларда эса ўзи тақлидан амал қилаётган ҳукмни ташлаб, бошқа ҳукмни олиши мумкин эмас.
Аммо бошқа ҳукмларда эса бошқа мужтаҳидга эргашиши жоиз. Чунки муқаллид бирор масалада ҳар қандай ечимдан сўраб билишининг жоизлиги саҳобалар ижмоси билан исбот бўлган. Аммо муқаллид агар ўзи учун бир мазҳабни тайин қилиб, мен фалон мазҳабдаман ва шу мазҳабни тутаман деб айтса, бу киши ўзи эргашган мазҳабдаги амал қилган масалаларда бошқа мужтаҳидга эргашмайди. Аммо ҳали амал қилмаган масалаларда эса бошқа мужтаҳидга эргашиши жоиз.
Лекин шу нарсани билиш керакки, тақлид қилаётган ҳукмни ташлаб, бошқасини олиш мумкин бўлган масала бошқа масалага алоқасиз алоҳида масала бўлиши ва уни тарк этиш билан бошқа шаръий ҳукмнинг бузилиши келиб чиқмаслиги вожиб. Аммо бошқа масалага алоқадор бўлса, ундан воз кечиш мумкин эмас. Воз кечса ҳам шу масалага тааллуқли барча масалаларни тарк этиш вожиб. Чунки у масалаларнинг барчаси бир-бирига алоқадор бўлганлиги учун улар битта ҳисобланади. худди намоз, таҳорат ва бошқа намоз рукнлари каби. Шофеъий мазҳабидаги киши Абу Ҳанифанинг «Аёл кишини ушлаш таҳоратни бузмайди», раъйини қабул қила туриб, Шофеъий мазҳаби асосида намозни адо этиши жоиз эмас. Ёки намозда ҳар қанча кўп ҳаракат қилиш намозни бузмайди деб, ёки «Фотиҳа» сурасини ўқиш намоз рукнларидан бири эмас, деб ҳисоблаган киши бунинг аксини айтган мужтаҳидга эргашиши тўғри эмас. Демак, бошқа шаръий ҳукмлар асосида бажараётган амалларга таъсири бўлмайдиган ҳукмларнигина тарк этиб, бошқасини қабул қилиши мумкин
Маҳмуд Абдулмўминни шахсий каналлари ва саҳифалари:
Whatsapp рақам: [phone]

[rabb]

Ассалом алейкум домла, Алхамдулиллах сизни даватларизни кузатиб боропман . Мен узим мухожжирман 5 вакт намозни укиб харакат киляпман хозирча канда килмасликка Субханоллох .Курьонни переводини укиб кетяпман. Савол шундаким купинча тушимда халкга дават киляпман бу факат узим кишлогимга, бу нимадан далолат ? Аллох рози булсин сиздан .

[БауыржанБауыржан-лв]

Muqollid odam fatvoni Allohdan deb qabul qilishi emas! Taqlid qilayotgan odamga Qur'an va Hadisda qanday dalil kelgan deb savol bera bilishida. لآ إله إلا الله محمد رسول الله🇸🇦

[АбвгдДгвба-лц]

Yana bir iltimos ota zalolatda va gunoh iwda davomiy bolsa, farzand otani qaysi yol bn haqqa davat qiliw joyiz

[ДимаСарайев]

Assslomu alekum ALLOH1 ROZI bolsin sizga savolim boridi what Sapp chiqmadi sizga kande boglansa boladi

[jannatifori]

Маза қилиб дарс олишини буларни😓 қаерда экан бу уқищ

[АбвгдДгвба-лц]

Domla menga davat va uni vojiblari haqida maslahat bersez.men bir dostimga yangi yil kutiw biz uchun emas desam wu domlalarni sokib tawladi wunde holatlarda nima qiliw darkor

[cent_]

Ассалому алейкум ва рохматуллохи ва барокатух домла хизбут тахрир хакида алохида мавзу килип тушинтирип берсез جزاكاالله خيرا كسىر

[siyavushbukhara]

Ассалому алейкум бародар мен Бухородан бизда намозда руку ва саждада кетишда кулар кутарилмайди хадисларда Пайгабар (сав) намозда 4 холатда куларини кутарганлар дейилади намозда киришда, рукуда кетишда, саждада кетишда ва атахиятдан туришда сизга саволим шундай: Мен масжида намоз укиганда жамоатдан ажралмаслик учун куларимни кутармасдан уйга намоз укиганда куларимни кутариб намоз укисам буладими яна бир саволим витир намозини укиш тартибини тушунтирсайиз витир намози неча ракат укилади мен уч ракат укисам нача марта салом беришим керак, витрда кунут дуосини укиш шартми илтимос жавоб берсангиз сиздан АЛЛОХ рози булсин

[УлыкбекМаннанов]

домла узингиз кайси мазхабдасиз?домла сиз кимга ишлайсиз?