filmov
tv
ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ - ΠΑΣΧΑΛΙΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΚΡΗ ΓΗ Διασκευές Ρεμπέτικων (Άλμπουμ, 1962)

Показать описание
Αν θεωρήσουμε ότι οι "Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές" (1949-50), στη διπλή τους γραφή για δύο πιάνα αρχικά και τελικά για ένα, αποτελούν τις δύο πρώτες εργασίες του Μάνου Χατζιδάκι πάνω στο ρεμπέτικο, το τρίτο βήμα ήταν οι περίφημες "Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη", έργο γραμμένο το 1961 και δισκογραφημένο την επόμενη χρονιά για λογαριασμό της Columbia. Μεταγραφή για μικρή ορχήστρα ρεμπέτικων τραγουδιών, ενορχηστρωμένων με τέτοιο τρόπο, που να εκφράζουν την τραγική ατμόσφαιρα του 1945.Κυκλοφόρησαν σε δίσκο 33 στροφών το 1961 από την Columbia. Μπουζούκια παίζουν οι Κώστας Παπαδόπουλος, Λάκης Καρνέζης και Στέλιος Μακρυδάκης.
Οι "Πασχαλιές" διευρύνουν το μελωδικό φάσμα της ρεμπέτικης κληρονομιάς, από το οποίο αντλεί την έμπνευσή του ο συνθέτης δίνοντας έναν κύκλο δώδεκα "έντεχνων" λαϊκών κεντημάτων με πλήρη ορχήστρα, όπου συνδυάζονται αρμονικά τα λαϊκά όργανα, προεξάρχοντος φυσικά του μπουζουκιού, με τα λόγια, όπως το βιολοντσέλο ή το μαντολίνο. Έχει επιλέξει κλασικές μελωδίες του Μάρκου Βαμβακάρη, του Βασίλη Τσιτσάνη, του Δημήτρη Σέμση, του Μπαγιαντέρα, του Σπύρου Περιστέρη και του Γιάννη Παπαϊωάννου μαζί με έναν παραδοσιακό σκοπό των Δωδεκανήσων, το χορευτικό "Πέρα στους πέρα κάμπους", το οποίο μάλιστα λίγο αργότερα ενσωμάτωσε σ' ένα δικό του τραγούδι ("Τα έξυπνα παπάκια") για την παράσταση "Καίσαρ και Κλεοπάτρα" (1964).
Αναφέρει ο Μάνος Χατζιδάκις:
«...Τα μπουζούκια τότε (1942), στα μικρά και χωρίς αξιώσεις κέντρα τους, δεν είχαν φωτεινές επιγραφές από Νέον, δεν είχαν βεντέτες και ονόματα ηχηρά, δεν παρίσταναν τους «Έλληνες» για τους τουρίστες, αλλά με σεμνότητα, με λάμπες πετρελαίου πολλές φορές, λειτουργούσαν απλά και ξεδίπλωναν με φανταστική δύναμη, μεράκια, βιώματα και πάθη, γνησίως Ελληνικά.
...Σήμερα, ύστερα από είκοσι χρόνια, σαν προσευχή, θέλησα να κάμω αυτόν τον δίσκο, και νομίζω πως πέτυχα να ξαναζωντανέψω όλο εκείνο το μελωδικό υλικό, που χρόνια τώρα διατηρούσα μέσα μου και συγχρόνως, να εκφράσω όλη την εφηβική ευαισθησία ενός Νέου Έλληνα με παράδοση, μαζί με ’κείνη τη λεπτή κι ανοιξιάτικη θρησκευτική ατμόσφαιρα του Επιταφίου...»
Το έργο αποτελεί αναμφίβολα με κορυφαία στιγμή της ελληνικής δισκογραφίας και αναδεικνύει την υποδειγματική ενορχηστρωτική ικανότητα του μεγάλου συνθέτη που εδώ αναδημιουργεί τις πρωτότυπες μελωδίες δίνοντάς τους εμφανή χατζιδακική απόχρωση.
Ο τίτλος του δίσκου είναι παρμένος από τους πρώτους στίχους της "Έρημης χώρας" του Τόμας Έλιοτ, απ' όπου επίσης ο συνθέτης άντλησε τον τίτλο και της επόμενης ορχηστρικής του εργασίας πάνω στο ρεμπέτικο ("Ο σκληρός Απρίλης του '45"). Το υπέροχο εξώφυλλο υπογράφεται από τον μεγάλο ζωγράφο Γιάννη Τσαρούχη, στενό φίλο του συνθέτη.
Οι "Πασχαλιές" διευρύνουν το μελωδικό φάσμα της ρεμπέτικης κληρονομιάς, από το οποίο αντλεί την έμπνευσή του ο συνθέτης δίνοντας έναν κύκλο δώδεκα "έντεχνων" λαϊκών κεντημάτων με πλήρη ορχήστρα, όπου συνδυάζονται αρμονικά τα λαϊκά όργανα, προεξάρχοντος φυσικά του μπουζουκιού, με τα λόγια, όπως το βιολοντσέλο ή το μαντολίνο. Έχει επιλέξει κλασικές μελωδίες του Μάρκου Βαμβακάρη, του Βασίλη Τσιτσάνη, του Δημήτρη Σέμση, του Μπαγιαντέρα, του Σπύρου Περιστέρη και του Γιάννη Παπαϊωάννου μαζί με έναν παραδοσιακό σκοπό των Δωδεκανήσων, το χορευτικό "Πέρα στους πέρα κάμπους", το οποίο μάλιστα λίγο αργότερα ενσωμάτωσε σ' ένα δικό του τραγούδι ("Τα έξυπνα παπάκια") για την παράσταση "Καίσαρ και Κλεοπάτρα" (1964).
Αναφέρει ο Μάνος Χατζιδάκις:
«...Τα μπουζούκια τότε (1942), στα μικρά και χωρίς αξιώσεις κέντρα τους, δεν είχαν φωτεινές επιγραφές από Νέον, δεν είχαν βεντέτες και ονόματα ηχηρά, δεν παρίσταναν τους «Έλληνες» για τους τουρίστες, αλλά με σεμνότητα, με λάμπες πετρελαίου πολλές φορές, λειτουργούσαν απλά και ξεδίπλωναν με φανταστική δύναμη, μεράκια, βιώματα και πάθη, γνησίως Ελληνικά.
...Σήμερα, ύστερα από είκοσι χρόνια, σαν προσευχή, θέλησα να κάμω αυτόν τον δίσκο, και νομίζω πως πέτυχα να ξαναζωντανέψω όλο εκείνο το μελωδικό υλικό, που χρόνια τώρα διατηρούσα μέσα μου και συγχρόνως, να εκφράσω όλη την εφηβική ευαισθησία ενός Νέου Έλληνα με παράδοση, μαζί με ’κείνη τη λεπτή κι ανοιξιάτικη θρησκευτική ατμόσφαιρα του Επιταφίου...»
Το έργο αποτελεί αναμφίβολα με κορυφαία στιγμή της ελληνικής δισκογραφίας και αναδεικνύει την υποδειγματική ενορχηστρωτική ικανότητα του μεγάλου συνθέτη που εδώ αναδημιουργεί τις πρωτότυπες μελωδίες δίνοντάς τους εμφανή χατζιδακική απόχρωση.
Ο τίτλος του δίσκου είναι παρμένος από τους πρώτους στίχους της "Έρημης χώρας" του Τόμας Έλιοτ, απ' όπου επίσης ο συνθέτης άντλησε τον τίτλο και της επόμενης ορχηστρικής του εργασίας πάνω στο ρεμπέτικο ("Ο σκληρός Απρίλης του '45"). Το υπέροχο εξώφυλλο υπογράφεται από τον μεγάλο ζωγράφο Γιάννη Τσαρούχη, στενό φίλο του συνθέτη.