BEYAZIT CAMİİ - İSTANBUL

BEYAZIT CAMİİ - İSTANBUL
Beyazıt Camii Bizans devrinde Theodosius Forumu olarak adlandırılan şehrin en büyük meydanında bulunmaktadır. Fatih’in oğlu II. Beyazıt tarafından yaptırılmıştır.
Cümle kapısı üstünde bulunan ve meşhur hattat Şeyh Hamdullah tarafından yazılan Arapça kitâbeye göre caminin inşası 1505 yılında tamamlanmıştır. Ancak mimarının kim olduğu netlik kazanmamıştır. Mimar Hayrettin, Mimar Kemaleddin veya Yakupşah bin Sultanşah tarafından yapıldığına dair farklı görüşler vardır. Fatih Camiinin orijinalliğini kaybetmesi sebebiyle Beyazıd camii, İstanbul’da aslını koruyan en eski selatin camisi olarak kabul edilir.
Camiinin taştan yapılmış birer şerefeli iki minaresi vardır. Renkli taşlar ve kufi yazıyla süslü minarelerden sağdaki özgün süslemelerini zamanımıza kadar koruyabilmiştir ancak soldaki orijinalliğini büyük oranda kaybetmiştir.
Caminin 24 kubbeli revaklarla çevrilmiş kare biçiminde bir avlusu bulunmaktadır. Avlu dışarıya üç kapı ile bağlantılıdır. Bunlardan ortadaki Eski Saray tarafında olduğundan saray kapısı, soldaki imaret kapısı, sağdaki ise meydan kapısı olarak adlandırılır.
Avlunun zemini mermer döşelidir ve ortasında şadırvan vardır. Aslında üstü açık olan şadırvan havuzu, IV. Murat zamanında somaki sütunlar üzerine oturtulmuş bir kubbeyle örtülmüştür. Avlu mermerleri arasında geniş kırmızı porfir taşı levhalar vardır. Avlu döşemesi ve şadırvanın sütunları devşirme malzemenin yeniden işlenmesiyle elde edilmiştir.
Revaklardaki sütun gövdeleri de çeşitli renk ve cinsten taşlardandır. Devşirme olan bu gövdelerin üstlerindeki başlıklar mukarnaslı Türk başlıklarıdır. Revak kemerleri de beyaz ve kırmızı mermerden yapılmıştır.
Beyazıt camiinin cümle kapısı klasik devir Osmanlı mimarisinin muhteşem bir eseridir. Âhenkli bir biçimde taştan işlenmiş kordonlarla bölünen kapı nişi mukarnaslı bir başlığa sahiptir. Esas kapı kemeriyle mukarnaslı bölüm arasında ise yapının kitâbesi yer almaktadır.
Bayezid Caminin ana mekanını örten kubbe kıble ekseninde kuzey ve güneyde iki yarım kubbe ile desteklenir. Camiinin kubbesindeki bu sistem Ayasofyanın örtü düzenine benzediğinden ondan ilham alınarak hatta Ayasofya taklit edilerek yapıldığına dair görüşler ileri sürülmüştür. Fakat buna karşın Bayezid camiinin Üç şerefeli, İlk Fatih ve Atik Ali Paşa camilerindeki tarzın bir devamı olduğunu kabul edenler çoğunluktadır.
Caminin içindeki mihrap, müezzin mahfili, minber, itinalı taş işçiliğini numunelerindendir. Bunlardan özellikle minberin dantelâ gibi işlenmiş olması kayda değer bir özelliktir.
Harimin sağ köşesinde hünkar mahfili yer alır. 10 sütun üzerinde duran ve dışarıdan bir merdivenle ulaşılan mahfil şebekeli bir korkuluğa sahiptir. Çeşitli renklerdeki sütunların başlıkları zengin biçimde mukarnaslı olarak işlenmiştir. Mahfilin altındaki ahşap tavanın da aslında altın yaldızlı ve nakışlı olduğu tesbit edilmiştir.
Doğusu ve batısında beşer kubbe ile örtülü iki kanat olan Beyazıt camii, kanatlı yapıların son örneği kabul edilir. Baştan tabhane olarak tasarlanmış bu bölümler ile cami arasındaki duvar sonradan kaldırılmış, böylece tabhaneler namaz alanına dahil edilmiştir

Yavuz Sultan Selim Camii ve türbesi hakkında aşağıda linki verilen videoları seyredebilirsiniz.

Kaynaklar:

[seydatosun]

Çok güzel bir video anlatımı olmuş emeğinize sağlık 🙏