Μεταλλεία Σιδήρου Γραμματικό Ν. Αττικής

Ελληνικός Ορειβατικός Σύνδεσμος Αθηνών
.
Μεταλλεία Σιδήρου Γραμματικού Ν. Αττικής
Βγαίνοντας από τον οικισμό του Γραμματικού στην επαρχιακή οδό Μαραθώνα Καπανδριτίου, μετά τη δεύτερη μεγάλη στροφή, στα δεξιά, ένας παλιός χωματόδρομος μας οδηγεί στην τοποθεσία των ορυγμάτων. Η προειδοποιητική πινακίδα ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΦΑΝΗ ΟΡΥΓΜΑΤΑ ΠΑΛΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ, “βάφτισε” τα ορύγματα «αφανή», αφού επικράτησε να αναφέρονται έτσι. Ο χαρακτηρισμός ΑΦΑΝΗ ανήκει στον προειδοποιητικό χαρακτήρα της πινακίδας, επειδή είναι πραγματικά επικίνδυνο να περπατά στην περιοχή κάποιος που δε γνωρίζει ότι υπάρχουν παντού τρύπες, πηγάδια και ορύγματα, πολλά από τα οποία είναι καλυμμένα με βλάστηση, εκτεθειμένος στον κίνδυνο να βρεθεί μέσα
Τα ιταλικής κατασκευής μεταλλεία σιδήρου του Γραμματικού ανήκαν στην οικογένεια Σούτσου, ενώ η μαρτυρία ενός ντόπιου ηλικιωμένου μάς αναφέρει και κάποια Αγγλική Εταιρεία. Ξεκίνησαν να λειτουργούν γύρω στο 1880 διαθέτοντας ατελείωτου μήκους γαλαρίες σε διάφορα επίπεδα, βαθιά κάθετα φρέατα, γέφυρες, ενώ το δίκτυο της σιδηροδρομικής γραμμής που ξεκινούσε από την τοποθεσία, έφτανε -σύμφωνα με διαφορετικές πηγές- μέχρι Ραμνούντα, ως το Σέσι ή και τον Λιμνιώνα, μεταφέροντας το μετάλλευμα στα πλοία.
Η συστηματική λειτουργία των εγκαταστάσεων πρέπει να εγκαταλείφθηκε γύρω στο 1920, καθώς η λειτουργία τους κρίθηκε ασύμφορη. Κατά άλλους, λειτούργησαν μέχρι και το 1930, ενώ οι ντόπιοι διηγούνται ότι στα χρόνια της κατοχής (1940) από τη σιδηροδρομική γραμμή, εκτός από μετάλλευμα, φυγαδεύτηκαν άνθρωποι και περιουσίες. Επομένως, βάσει των μαρτυριών, τα μεταλλεία ίσως χρησιμοποιήθηκαν περιστασιακά και κατά τις δεκαετίες 1920, 1930, 1940, ενώ λειτουργούσαν τακτικά τη δεκαετία του 1910, κάτι που πιστοποιείται και από χαραγμένες επιγραφές στον πυθμένα ενός μεγάλου πηγαδιού των εγκαταστάσεων, όπου αποδεικνύεται η παρουσία ανθρώπων εκεί σίγουρα μέχρι και το 1914.
Πηγή: ΑΣΤΙΚΉ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ