Μνημείο Καπετάν Χάψα Βσσιλικά, Kapetan Hapsa`s Monument Vasilika

Ο Σταμάτιος (Στάμος) Κάψας ή Καπετάν Χάψας γεννήθηκε στα Παζαράκια (Κρυοπηγή) Χαλκιδικής στα τέλη του 18ου αιώνα. Βρέθηκε σε νεαρή ηλικία στη Συκιά Χαλκιδικής προς αναζήτηση εργασίας. Σύντομα ήρθε σε ρήξη με τους τοπικούς Τούρκους άρχοντες και ξεκίνησε κλέφτικη δράση. Κατά το ξέσπασμα της επανάστασης το 1821 ήταν σερδάρης (χωροφύλακας) στις Καρυές του Αγίου Όρους, όπου συναντήθηκε με τον Εμμανουήλ Παππά και προχώρησαν στη συγκρότηση επαναστατικού στρατού, ενώ την 17η Μαΐου του 1821 ο Εμμανουήλ Παπάς κηρύσσει επίσημα την επανάσταση στη Βόρεια Ελλάδα, με στόχο την κατάληψη της Θεσσαλονίκης.
Αρχικά οι Τούρκοι νικήθηκαν και υποχώρησαν πανικόβλητοι αλλά επανήλθαν με ενισχύσεις και την 9η Ιουνίου 1821 κατέλαβαν τα Βασιλικά, προτού οι κάτοικοι προλάβουν να φύγουν. Ακολούθησε ο μεγάλος χαλασμός. Οι Τούρκοι κατέστρεψαν τα πάντα. Έσφαξαν, βίασαν και αιχμαλώτισαν τους κατοίκους, λεηλάτησαν και πυρπόλησαν τα σπίτια. Από τα 400 σπίτια των Βασιλικών έμειναν μόνο τρία ενώ δε γλύτωσε ούτε ο ναός. Τούρκοι ιππείς καταδίωξαν τους επαναστάτες, ενώ ο Χάψας κρατώντας 63 αγωνιστές μαζί του έδωσε την τελευταία ηρωική μάχη πάνω από την κοίτη του Ανθεμούντα. Μετά από σκληρό αγώνα, σώμα με σώμα, έπεσε και ο ίδιος νεκρός στο πεδίο της μάχης μαζί με τους γενναίους συμπολεμιστές του, ως πραγματικός καπετάνιος. Το μνημείο βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο Θεσσαλονίκης - Πολυγύρου, στο ύψος των Βσσιλικών και είναι αφιερωμένο στον Καπετάν Χάψα και τους μετέπειτα Μακεδονομάχους.

Stamatios (Stamos) Kapsas or Captain Hapsas was born in Pazarakia (Kriopigi) in Chalkidiki at the end of the 18th century. He was found at a young age in Sykia, Halkidiki, in search of work. He soon broke with the local Turkish lords and became a `kleftis`. During the outbreak of the revolution in 1821 he was a serdar (gendarmerie) in Karyes of Mount Athos, where he met with Emmanuel Pappas and they proceeded to form a revolutionary army, while on May 17, 1821 Emmanuel Papas officially proclaimed the revolution in North Greece, aiming the occupation of Thessaloniki.
At first the Turks were defeated and retreated in panic but returned with reinforcements and on June 9, 1821 occupied Vasilika, before the inhabitants managed to leave. The great ruin followed. The Turks destroyed everything. They slaughtered, raped and captured the inhabitants, looted and set fire to the houses. Of the 400 houses of the Basilicas, only three remained and not even the church survived. The Turkish cavalry pursued the rebels, while Captain Hapsas, holding 63 fighters with him, gave the last heroic battle over the Anthemounta riverbed. After a hard fight, hand to hand, he fell dead on the battlefield along with his brave comrades, as a true caprain. the monument is located on the main road of Thessaloniki - Polygyros, at the height of Vssiliki and is dedicated to Captain Hapsa and the later Macedonian fighters.

[iperoxoplasma]

Σε ευχαριστούμε που μας δίνεις την ευκαιρία να δούμε και να μάθουμε πράγματα ταξιδεύοντας σε μνημεία και περιοχές που ίσως δεν πάμε ποτέ και με μάλιστα με την συνοδεία υπέροχης μουσικής.