filmov
tv
Tajvid 11- Dars Undosh Harflar Maxraji
Показать описание
Undosh harflarning maxrajlari
11-dars
Assalomu alaykum va rohmatullohi va barokatuh!
Aziz muxlislar, biz o‘tgan darsimizda al-javf ona maxraji haqida suhbatlashgan edik. Xulosa qiladigan bo‘lsak: al-javf – ona maxraj bo‘lib, unda bitta xos maxraj bor. Ushbu maxrajdan uchta mad harflari chiqadi. Bu mad harflari unli harflar bo‘lib, alifboda faqat alif maddiya kelgan, vaavul maddiya hamda yaaul maddiya harflari yozilmagan. Arab alifbosida 29 ta harf bo‘lib, shundan 28 tasi undosh harflardir (alif mad – 1 ta harf).
Bugun esa quyidagi surat orqali 28 ta harfni 3 ta ona maxrajga qanday taqsimlanganini o‘rganamiz. Suratda halqum, og‘iz hamda dimog‘ ona maxrajlari qalin yashil hoshiya bilan chegaralangan. Har bir ona maxraj ichida ingichka qora hoshiya bilan chegaralangan bir nechta xos maxraj joylashgan. Tushunishingiz qulay bo‘lishi uchun quyidagicha hikoya tuzdik:
Halqum oilasida 6 ta harf bo‘lib, ular 3 qavatli uyda yashaydi. Har bir qavatda bittadan xona, har bir xonada ikkitadan harf joylashgan bo‘lib, bu esa bitta xos maxrajni bildiradi. Uch qavatda jami 6 ta harf joylashgan. Shu 6 harfning hammasi al-halq ona maxrajiga tegishlidir. Demak, biz yana bitta oila, al-halq (halqum) ona maxraji bilan tanishdik. Endi 22 ta harf qoldi. Bu harflar al-fam (og‘iz) ona maxrajiga joylashadi. Al-fam ona maxrajini 12 xonali katta bir hovliga o‘xshatsak bo‘ladi.
Qof, kaf, dod, lam, ro, nun, fa dan iborat yetti harf bittadan xonani egallab olgan. Nun hovlidan bir xonani, shu bilan birgalikda boloxonani ham egallab olgan. Mim esa boloxonada nunga sherik bo‘ldi. Al-famda 22 harf uchun 12 ta xona bor edi, yuqoridagi 7 harf 7 ta xonani egallaganidan so‘ng 15 harf uchun (12-7=5) 5 ta xona qoldi. 15 harfni 5 xonaga joylaydigan bo‘lsak, har bir xonaga 3 harfdan to‘g‘ri keladi. Shunday qilib, 22 ta harf 12 ta xonaga joylashadi.
Endi nun va mim uchun xos bo‘lgan muhim nuqtaga e’tibor qaratamiz. Bu ikki harf maxraji al-fam hamda al-xoyshumda bo‘lib, bir vaqtning o‘zida ikki joydan talaffuz qilinadi. Ya’ni, bu harflar g‘unnasi al-xoyshumdan chiqadi. Al-xoyshumning joyi alohida bo‘lgani uchun alohida ona maxraj deb qaraladi. Yuqoridagi fikrlarni jamlaydigan bo‘lsak, 28 undosh harflar 3 ta ona maxraj (al-halq, al-fam, al-xoyshum)dan chiqar ekan. Quyidagi surat faqat undosh harflarga tegishli bo‘lgani uchun bu yerda 16 ta xos maxraj ko‘rsatilgan.
17-xos maxraj – bu al-javf ona maxrajidan chiqadigan mad harflari maxrajidir. Al-javf ona maxraji bilan avvalgi darsimizda tanishganmiz. Demak, jami 29 harf 17 ta xos maxrajdan chiqadi. Darsimizga quyidagicha xulosa qilamiz:
№ Ona maxraj Xos maxraj Harflar
1. Al-javf 1 Alif (3 mad harflari)
2. Al-halq 3 6 ta harf
3. Al-fam 12 22 ta harf
4. Al-xoyshuum 1 Nun va mim g‘unnasi
Jami: 4
17 29
Azizlarim, maxrajlarni yaxshilab tushunib olgan bo‘lsangiz, Sizlar bilan insha Alloh 12-darsimiz orqali uchrashguncha, deb xayrlashaman.
11-dars
Assalomu alaykum va rohmatullohi va barokatuh!
Aziz muxlislar, biz o‘tgan darsimizda al-javf ona maxraji haqida suhbatlashgan edik. Xulosa qiladigan bo‘lsak: al-javf – ona maxraj bo‘lib, unda bitta xos maxraj bor. Ushbu maxrajdan uchta mad harflari chiqadi. Bu mad harflari unli harflar bo‘lib, alifboda faqat alif maddiya kelgan, vaavul maddiya hamda yaaul maddiya harflari yozilmagan. Arab alifbosida 29 ta harf bo‘lib, shundan 28 tasi undosh harflardir (alif mad – 1 ta harf).
Bugun esa quyidagi surat orqali 28 ta harfni 3 ta ona maxrajga qanday taqsimlanganini o‘rganamiz. Suratda halqum, og‘iz hamda dimog‘ ona maxrajlari qalin yashil hoshiya bilan chegaralangan. Har bir ona maxraj ichida ingichka qora hoshiya bilan chegaralangan bir nechta xos maxraj joylashgan. Tushunishingiz qulay bo‘lishi uchun quyidagicha hikoya tuzdik:
Halqum oilasida 6 ta harf bo‘lib, ular 3 qavatli uyda yashaydi. Har bir qavatda bittadan xona, har bir xonada ikkitadan harf joylashgan bo‘lib, bu esa bitta xos maxrajni bildiradi. Uch qavatda jami 6 ta harf joylashgan. Shu 6 harfning hammasi al-halq ona maxrajiga tegishlidir. Demak, biz yana bitta oila, al-halq (halqum) ona maxraji bilan tanishdik. Endi 22 ta harf qoldi. Bu harflar al-fam (og‘iz) ona maxrajiga joylashadi. Al-fam ona maxrajini 12 xonali katta bir hovliga o‘xshatsak bo‘ladi.
Qof, kaf, dod, lam, ro, nun, fa dan iborat yetti harf bittadan xonani egallab olgan. Nun hovlidan bir xonani, shu bilan birgalikda boloxonani ham egallab olgan. Mim esa boloxonada nunga sherik bo‘ldi. Al-famda 22 harf uchun 12 ta xona bor edi, yuqoridagi 7 harf 7 ta xonani egallaganidan so‘ng 15 harf uchun (12-7=5) 5 ta xona qoldi. 15 harfni 5 xonaga joylaydigan bo‘lsak, har bir xonaga 3 harfdan to‘g‘ri keladi. Shunday qilib, 22 ta harf 12 ta xonaga joylashadi.
Endi nun va mim uchun xos bo‘lgan muhim nuqtaga e’tibor qaratamiz. Bu ikki harf maxraji al-fam hamda al-xoyshumda bo‘lib, bir vaqtning o‘zida ikki joydan talaffuz qilinadi. Ya’ni, bu harflar g‘unnasi al-xoyshumdan chiqadi. Al-xoyshumning joyi alohida bo‘lgani uchun alohida ona maxraj deb qaraladi. Yuqoridagi fikrlarni jamlaydigan bo‘lsak, 28 undosh harflar 3 ta ona maxraj (al-halq, al-fam, al-xoyshum)dan chiqar ekan. Quyidagi surat faqat undosh harflarga tegishli bo‘lgani uchun bu yerda 16 ta xos maxraj ko‘rsatilgan.
17-xos maxraj – bu al-javf ona maxrajidan chiqadigan mad harflari maxrajidir. Al-javf ona maxraji bilan avvalgi darsimizda tanishganmiz. Demak, jami 29 harf 17 ta xos maxrajdan chiqadi. Darsimizga quyidagicha xulosa qilamiz:
№ Ona maxraj Xos maxraj Harflar
1. Al-javf 1 Alif (3 mad harflari)
2. Al-halq 3 6 ta harf
3. Al-fam 12 22 ta harf
4. Al-xoyshuum 1 Nun va mim g‘unnasi
Jami: 4
17 29
Azizlarim, maxrajlarni yaxshilab tushunib olgan bo‘lsangiz, Sizlar bilan insha Alloh 12-darsimiz orqali uchrashguncha, deb xayrlashaman.
0:11:28
Tajvid 11- Dars Undosh Harflar Maxraji
0:14:09
Tajvid 12 - Dars Sifatlar
0:11:43
Tajvid, 13 -Dars shidda, bayniyya, roxova
0:04:15
Harf 11- Dars Al artiklini mustahkamlash
0:12:31
Tajvid 19 - Dars Istitoolah, G'unna
0:13:33
Tajvid 17 -Dars Liin, Sofiir, Inhiroof, Takriir, Tafashshi sifatlari haqida
0:12:07
Tajvid 3-Dars Tovush va harf
0:10:13
Tajvid darslari 1-Dars. Animatsion usulda
0:00:55
АРАБ ҲАРФЛАРИ, ARAB HARFLARI
0:13:29
Arab tilidagi unli tovushlar haqida gaplashamiz!
0:13:28
2-dars. Arab tilida unli harflar nega yo'q? 'Harakatlar'. Kasra, damma, sukun, fatha,...
0:11:54
Tajvid 20- Dars Fajr Surasi Asosida Tajvid Qoidalarini O'rganamiz
0:07:41
Tajvid 10 Dars Al Jawf
0:14:08
Tajvid 14 -Dars Iste'laa va istifaala
0:00:33
Taa harfi va uning yozilishi #shorts #arabic #arabalifbosi #tajvid
0:14:28
Tajvid 22 dars, Fajr surasi 1-oyat, lam harfi
0:09:32
Tajvid 15-Dars Itbaaq va Infitaah
0:15:28
Tajvid 18 -Dars Qolqolah
0:10:10
Tajvid 5 - Dars Halqum Nutq A'zolari
0:00:47
Sukun #shorts #arabic #arabalifbosi #tajvid
0:11:34
Tajvid 9 - Dars Xos Va Ona Maxrajlar
0:00:56
inglizcha o'qiganlarga tanish kulgili holatlar (1-qism)
0:13:49
Tajvid 2- Dars Tajvid nima?
0:08:56
Harf 10-Dars ta marbuta, Vaslali hamza, Al artikli
Комментарии