Aşıklı Höyük | İlklerin 10 bin yıllık tarihi #shorts

Показать описание

Günümüz yaşamının temelini oluşturan bazı olguların 20 bin yıl öncesinde başladığı, 10 bin yıl öncesinde ise sosyal ve ekonomik açıdan yeni bir düzene geçildiği bilinmektedir. Bu değişim, ilk tanımlandığında, birkaç milyon yıl süren eski yaşam biçimi göz önüne alındığında Neolitik Devrim olarak adlandırılmıştır; günümüzde nitelik ve nicelik açısından artan araştırmalarla yerleşiklik, birlikte yaşam, üretim, teknolojik gelişim, etkileşim, sembolizm, toplumsal kimlik gibi kavramlarla ön plana çıkan bir uzun devrim olarak kabul edilmektedir. Avlanarak ve toplayarak göçer vaziyette, en az 25 kişilik gruplar halinde yaşamakta olan toplulukların, seçtikleri belli bir bölgede, uzun süre oturmaya, o güne kadar doğada hazır buldukları ve tükettiklerinin yerine yenilerini koymaya başladıkları, diğer bir deyişle bitki ve hayvan yetiştirmeye başlayarak üretime geçtikleri bir dönemi tanımlayan Neolitik, dünyada farklı coğrafyalarda farklı tarihlerde yaşanmıştır. Buzul çağlarının sona ermesi ile yeni oluşan çevresel ve iklimsel koşullar, bu değişimin ortak paydası olmakla birlikte her bölgedeki Neolitikleşme sürecinin kendine özgü olduğu söylenebilir.

Neolitikleşmenin Orta Anadolu Bölgesi’ndeki en önemli temsilcisi, son 30 yılı aşkın süredir araştırılmakta olan Aşıklı Höyük’tür. Aşıklı Höyük, Volkanik Kapadokya Bölgesi’nin Melendiz nehri kıyısını mesken seçen bir grup tarafından günümüzden 10.400 yıl önceleri kurulur. Avcı-toplayıcı ve göçer gelenekli topluluk, yerleşme kararı aldıktan sonra, yeni koşullara göre beslenme, barınma, günlük yaşam gereksinimlerini yeniden yapılandırmış, teknolojik ve bilişsel pek çok yenilik ortaya çıkarmış, kalabalık gruplar halinde yaşamalarına rağmen ciddi bir çatışma ya da anlaşmazlık olmaksızın bin yıla yakın bir süre toplu halde yaşamayı başarmışlardır.

Topluluk, günümüzden 10.400 yıl öncesinden, yerleşmeyi terk ettikleri 9300 yıl öncesine kadarki sürede ekip biçmeyi, küçük ölçekli olmakla birlikte tarım yapmayı, koyun ve keçiyi beslemeyi (dolayısıyla evcilleştirmeyi), kerpiç yapı, yontma taş ve sürtme taş alet yapımı, dericilik ve sepetçilik gibi faaliyetleri kendilerine özgü şekilde çözümlemiş ve nesiller boyu aktararark sürdürmüştür. Bin yıllık iskan tarihi boyunca nüfusu yüzlerce kişiyi bulan Aşıklı topluluğu, kolektif bir yaşam tarzını benimsemiş bir topluluktur. Topluluk içerisinde herhangi hiyerarşik bir yapılanma yoktur. Bunun en önemli göstergeleri mekansal ve maddesel kültür ürünlerinde herhangi bir ayrışma olmamasıdır.

Günümüzden 10.400 yıl önce yerleşilen Aşıklı, Anadolu’da tarımın başlaması ve sürdürülmesinde önemli bir rol oynamış bir yerleşmedir. Bu nedenle kazı ekibi, zamanla artan tarımın ritmi ve hacmini etkileyen dinamikleri; bitkilerin morfolojik değişimlerini, besin temin, işleme ve tüketimindeki değişimleri anlamak adına en etkin çalışan arkeoloji ekiplerinden biridir. Tarımın obsidyen aletler üzerinde bıraktığı izlerden, mekansal değişimlere (depolama alanları vs) etkileri, insanların kemiklerinde kalan izotop imzalarından, diş taşlarından yola çıkarak beslenme farklılıklarındaki değişim ve etkilerine kadar pek çok konunun izini farklı uzmanlık alanları ila anlamaya çalışmaktadır. Şimdilerde mayalar, ekmek ve biraya ilişkin bir yeni bir çalışmaya başlayan kazı ekibi, bir süredir oluşturduğu deneysel tarlada bölgenin yerli türlerinden biri olan, Aşıklı’da hem yabanılı hem de evcili olan Einkorn buğdayı ile çalışmalar gerçekleştirmektedir.

İlk hayvan evcilleştirme, ilk beyin operasyonu, yuvarlak barınaklardan dörtgen binalara geçiş, sokak, meydan, çöp alanları gibi pek çok yeniliğe imza atmış Aşıklı toplumu, günümüzde ihtiyaç duyduğumuz türden paylaşımcı, eşitlik içinde bin yıl kesintisiz yaşamı başarmış bir topluluktur.
Ayrıcalıklardan yararlanmak için bu kanala katılın:

Medyascope Sosyal Medya Hesapları:

#aşıklıhöyük
#kapadokya
#biraarkeolojisi
#canli
#Canlı
#live
#Medyascope
#sondakika
#haber
#livestream
#livestreaming
#News
#Turkey
#Türkiye
#podcast