WKL #20: Fraszki Jana Kochanowskiego

Показать описание

Masz z mojej pracy pożytek? Postaw mi kawę!
–––
W cytowanej na początku tego opracowania fraszce „Na matematyka” („Księgi pierwsze”, 53) Jan Kochanowski (1530–1584) nie przebiera w słowach, by w ledwie czterech wersach uchwycić pewną ogólną prawdę na temat ludzkiego doświadczenia. Poeta z Czarnolasu odmalowuje portret mędrca czy – jak powiedzielibyśmy dziś – eksperta, który przejrzał na wylot sekrety przyrody, ale – o czym dosadnie informuje puenta utworu – pozostał ślepcem, gdy idzie o sprawy ludzkiej natury. Los tytułowego matematyka może wzbudzać w nas śmiech, politowanie, a nawet pewien rodzaj niskiej satysfakcji rodem z memów o nosaczu i „somsiedzie”, ale powinniśmy o nim pamiętać zawsze wtedy, gdy zyskując biegłość w dziedzinach, w których pragniemy odnieść sukces, sami dajemy się ponieść złudzeniom własnej wielkości, tracimy zdolność trzeźwego osądu i zapominamy o tym, że pycha zawsze kroczy przed upadkiem. Kochanowski we fraszkach wciela się w żartownisia, ale jego słowne figle nierzadko są tylko pretekstem dla humanistycznej refleksji, która pomimo upływu wieków nie traci na aktualności. W tym opracowaniu opowiadam o fraszce jako gatunku literackim oraz omawiam kilka wybranych fraszek Jana Kochanowskiego.
–––
Spis treści
00:00 Intro
00:26 Fraszka: pochodzenie słowa, cechy gatunkowe
02:21 O żywocie ludzkim: analiza i interpretacja
03:28 Na dom w Czarnolesie: analiza i interpretacja
04:53 Na lipę: analiza i interpretacja
05:53 O doktorze Hiszpanie: analiza i interpretacja
07:12 Podsumowanie
–––
„W kontekście literatury” to jedna z dwóch serii publikowanych na tym kanale. Druga to podcasty „O lekturach inaczej”, w których w nieco swobodniejszej formie rozwijam tematy poruszone w filmikach.

–––
–––
Zdamzdahm w SM
–––
Muzyka:
Kacper Musiał / Studio22

Wykorzystano wideo:
mixkit-stacked-and-piled-books-taken-close-up-21587

Wykorzystano grafiki:
black-1072366_1920
Portret Jana Kochanowskiego, drzeworyt Aleksandra Regulskiego wg rysunku Józefa Buchbindera, 1884, Domena Publiczna