Παλαιοχώρα Αίγινας 800 - 1800 μΧ

( κείμενο από την ιστοσελίδα του Δήμου Αίγινας )
ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΑ ΑΙΓΙΝΑΣ
Έτσι ονομάζεται η περιοχή που αποτελείται από ένα απόκρημνο λόφο κοντά στον Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας (Άγιος Νεκτάριος) σπαρμένος με εξωκλήσια και ερείπια της παλιάς πόλης της ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΑΣ.

Η τοποθεσία είναι επίσης γνωστή σαν " Νησιώτικος Μυστράς "

Οι Αρχαιολόγοι τοποθετούν στην ίδια θέση την Αρχαία πόλη της Αίγινας Οίη

Εκεί εγκαταστάθηκαν οι Αιγινήτες περίπου στα 896 μ.χ. για να αποφύγουν τις επιδρομές των Σαρακηνών κουρσάρων και έμειναν ως το 1800 μχ. Οπότε επέστρεψαν στην περιοχή του λιμανιού όπου ειναι σήμερα η πόλη της Αίγινας.

Τα σπίτια της Μεσαιωνικής αυτής πόλης έπιαναν όλη την ΝΔ πλαγιά του λόφου και ανέβαιναν αμφιθεατρικά ως την κορυφή. Οι κάτοικοι ασχολούνταν με το εμπόριο και την ναυτιλία και καλλιεργούσαν τα μικρά κτήματα και περιβόλια γύρω από την περιοχή της πόλης.
Κατά τη διάρκεια της ζωής της η ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΑ δεν κατάφερε πάντα να αποφύγει την καταστροφή.

Το 1537 κατελήφθη από τον Βαρβαρόσα και το 1654 από τούς Βενετούς και ο πληθυσμός της μειώθηκε σημαντικά

Τον 18ο αιώνα είχε μείνει ένα μισό ερειπωμένο χωριό και μόνο 300-400 σπίτια σύμφωνα με πηγές Ευρωπαίων περιηγητών.
Όταν οι κάτοικοι τελικά εγκατέλειψαν την Παλαιοχώρα και κατέβηκαν στην σημερινή πόλη της Αίγινας τα σπίτια ερήμωσαν και σιγά σιγά κατέρρευσαν. Απέμειναν περίπου 38 εκκλησίες που είναι οι περισσότερες διακοσμημένες με τοιχογραφίες διαφόρων εποχών από τον 13ο έως τον 18ο αιώνα.
Στην κορυφή του λόφου της Παλαιοχώρας είναι χτισμένο και το Κάστρο από τούς Βενετούς το 1654.

Τα τείχη του περιέκλειναν 6 δεξαμενές, 6Ο σπίτια και δύο μεγάλες εκκλησίες ενωμένες , η μία για τούς Λατινόρρυθμους και μία για τούς Ελληνόρυθμους καθολικούς.

Σήμερα σώζονται 38 εκκλησίας που είναι ρυθμού Βασιλικής και κατατάσσονται σε τρείς διαφορετικούς αρχιτεκτονικούς τύπους

.Α Μονόχωροι δρομικοί ναοί : Σταυρός , Αγιος Γεώργιος Καθολικός , Αγία Βαρβάρα , Αγιος Νικόλαος , Επισκοπή , Αγία Αννα , Αγοι Θεόδωροι, Αγιος Μηνάς, Αγιος Ελευθέριος , Αγία Μακρίνα , Ταξιάρχης Μιχαήλ , Αγοι Ανάργυροι, Αγία Αικατερίνη , Κοίμηση Θεοτόκου , Μεταμορφώσεως , Αγιος Ευθύμιος , Αγιος Ιωάννης Πρόδρομος , Αγιος Γεώργιος , Αγιος Στέφανος , Αγιος Αθανάσιος , Αγιος Κήρυκος , Αγιος Στυλιανός , Αγιος Ζαχαρίας , Αγία Κυφτή, Αγιος Σπυρίδων ( ή Σωτήρος ) -- ακόμα ενας ερειπωμένος ναός , ενα ασκητήριο και ενας μικρότερος ναίσκος.

Β. Βασιλικές ελευθέρου σταυρού με τρούλο: Αγιος Νικόλαος Μαύρικας , Αγιος Ιωάννης Θεολόγος , Ταξιάρχης

Γ. Δίδυμες Βασιλικές με δύο ιερά -- εισόδους : Αγιος Χαράλαμπος, Παναγία του Γιαννούλη, Αγία Κυριακή , Αγιος Γεώργιος του Κάστρου.