23. Η Επανάσταση Φθίνει.

Το 23ο βίντεο συνδέεται κατευθείαν με το 11ο κεφάλαιο στο βιβλίο. Είναι από τα λίγα μαθήματα που έχω κρατήσει την αναλογία ένα προς ένα. Καλύπτονται τα γεγονότα από το 1824 έως το τέλος του 1825, από το τέλος της Ναυμαχίας του Γέροντα (που καλύφθηκε στο 20ο βίντεο «Κανονιά και Μπουρλότα») μέχρι και την μάχη των Μυλών. Τα γεγονότα του 1826 θα καλυφθούν στο επόμενο βίντεο.

00:00 Εισαγωγή
00:20 Ιστορική Πηγή
00:42 Ενώ ο κόσμος καίγεται…
01:33 … οι Έλληνες διχάζονται.
02:56 Οι Αιγύπτιοι εισβάλλουν από τον Νότο…
04:44 Στην κόψη του Ξυραφιού…
06:45 Τίτλοι τέλους

Παρόλο που μάθαμε στην αρχή των μαθημάτων της Επανάστασης, ότι η Φιλική Εταιρεία ευθύνονταν για ένα πολύ μεγάλο μέρος της οργάνωσης και επιτυχίας του Αγώνα, στην πρώτη εθνοσυνέλευση οι Φιλικοί παραμερίστηκαν και περιθωριοποιήθηκαν. Ενώ ο Υψηλάντης ζητούσε να του μεταφερθεί η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, εφόσον ήταν ο αρχηγός της Εταιρείας μετά τον αδελφό του, οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου επιθυμούσαν να διατηρήσουν την εξουσία που ήδη κατείχαν. Η πρόταση του, τα λάφυρα της Τρίπολης να αξιοποιηθούν για περαιτέρω εκστρατείες και εφόδια αναμετρήθηκε με την απληστία των καπεταναίων και δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Όμως, η ισχύς των δημογερόντων τον εξανάγκασε να συμμαχήσει πολιτικά με τους οπλαρχηγούς. Μέχρι το 1825 είχε υποβιβαστεί από αρχηγό της οργάνωσης πίσω από την Επανάσταση σε στρατιωτικό ηγέτη.

Έτσι όταν φτάσαμε στο Άστρος, οι φιλικοί και δημοκρατικοί με τον Κολοκοτρώνη αποτελούσαν την μειοψηφία και ήταν αποκλεισμένοι από την πολιτική εξουσία. Αντίθετα οι δημογέροντες φρόντισαν να διατηρήσουν τον έλεγχο τους παίρνοντας θέσεις στην πολιτική εξουσία και συμμαχώντας με τους Υδραίους – έτσι διατήρησαν την επιρροή τους παρόλο που τα σώματα τους διαλυθήκαν. Με τους φιλικούς αποκλεισμένους από την εξουσία , τον Κολοκοτρώνη χωρίς την αρχιστρατηγία και χωρίς ισορροπία δυνάμεων ο εμφύλιος ήταν αναπόφευκτος.

Μετά την ίδρυση των δυο σωμάτων, του βουλευτικού και του εκτελεστικού, η εξουσία μοιράστηκε στα δυο – αντί όμως να υπάρξει ισορροπία και συνεργασία, το ένα πολεμούσε το άλλο. Το εκτελεστικό σώμα είχε υπο την εξουσία του τον έλεγχο του στρατού και των οικονομικών. Το βουλευτικό σώμα προσπαθούσε να περιορίσει την εξουσία του εκτελεστικού, μέχρι να εκλέξει νέο εκτελεστικό του χεριού του. Επρόκειτο για κάτι αντίστοιχο μιας κυβέρνησης μειοψηφίας όπου η κυβέρνηση εμποδίζεται να αναλάβει εκτελεστικό έργο από σύσσωμη την βουλή – η χώρα θα βιώσει αυτήν την κατάσταση στο πολιτικό της μέλλον. Ίσως η θέληση μας για κυβερνητική αυτοδυναμία, όπως εκφράζεται με τον δικομματισμό και την αρχή της δεδηλωμένης να οφείλεται σε αυτό ακριβώς που γεννήθηκε τότε.

Η άφιξη του λόρδου Βύρωνα το 1823 περιέπλεξε τα πράγματα καθώς όλοι αντιλήφθηκαν ότι ο προσεταιρισμός του θα έδινε μεγαλύτερη νομιμοποίηση σε οποίον τα κατάφερνε.

Το δεύτερο θέμα είχε να κάνει με την εκποίηση των λεγομένων εθνικών γαιών. Τα εδάφη των τούρκων που είχαν αποκτηθεί δεν ανήκαν σε κανέναν και προφανώς η Κυβέρνηση ήθελε να τα εκμεταλλευτεί – αφενός πουλώντας τα για να εξασφαλίσει πόρους, αφετέρου καλλιεργώντας τα για να αυξηθεί η παραγωγή, η οικονομία και οι φόροι. Το βουλευτικό σώμα όμως εμπόδισε και αυτή την αλλαγή. Το αγροτικό πρόβλημα θα επανέλθει , για πολλοστή φορά στο προσκήνιο, και θα αποτελέσει παράγοντα και στην Κυβέρνηση του Καποδίστρια.

Βασική τακτική ήταν η μεταφορά της έδρας της κυβέρνησης. Αργός, Ύδρα, Σαλαμίνα – η έδρα μεταφερόταν συνεχώς, ώστε οι μεν να εμποδίζουν τους δε και το αντίθετο.

Έτσι, στα τέλη του 1823, έρχεται η κορύφωση και ξεσπά ο εμφύλιος. Το βουλευτικό σώμα κατηγόρησε το εκτελεστικό για κατάχρηση εξουσίας με μόλις το 1/3 των μελών παρών, το εκτελεστικό απάντησε με απειλές για στρατιωτική κυβέρνηση και η ρήξη ήταν γεγονός. Το βουλευτικό σώμα κάνει κυβέρνηση στο Κρανίδι με την στήριξη Υδραίων και Ρούμελης και το εκτελεστικό την δική του στο Ναύπλιο. Χωρίς στήριξη και έπειτα από κακές επιλογές του Κολοκοτρώνη, η κυβέρνηση του Ναυπλίου μεταφέρθηκε στην Τρίπολη.

Από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 1824, η Τρίπολη πολιορκείται από τον Μιαούλη. Ο Κολοκοτρώνης την παραδίδει έπειτα από συμφωνία. Η συμφωνία καταπατάται από την Κυβέρνηση, ο Κολοκοτρώνης αντιδρά με νέες πολιορκίες αλλά η θέση του είναι αδύναμη. Στα μέσα Ιουνίου συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Ο εμφύλιος κλείνει τον πρώτο του κύκλο.

Ο Κολοκοτρώνης όμως, θα επανέλθει…

-----------
All photos and music are property of their respective owners.
This video is of academic purpose.