Ψηφιακός μετασχηματισμός και ανθρώπινα δικαιώματα

Διεπιστημονικό Σεμινάριο Σχολής Κοινωνικών Επιστημών

Η δεύτερη συνάντηση του κύκλου σεμιναρίων «Τεχνολογία, Κοινωνία και Επιστήμη» έχει τίτλο: «Ψηφιακός μετασχηματισμός και ανθρώπινα
δικαιώματα».

Διεξήχθει τη Δευτέρα, 22 Νοεμβρίου 2021. Εισηγητές ήταν οι Σπύρος Βλαχόπουλος, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Νομική Σχολή ΕΚΠΑ και Νίκος Παρασκευόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Ποινικού Δικαίου, Νομική Σχολή ΑΠΘ. Τις εισηγήσεις θα σχολιάσει η Ιφιγένεια Καμτσίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου, Νομική Σχολή ΑΠΘ.

Περίληψη:

Η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης παρέχουν νέες δυνατότητες στις επιστήμες, στην κοινωνία των πολιτών και -κατεξοχήν- στην οργάνωση του κράτους. Η αναδιοργάνωση μπορεί να φθάσει να αποτελεί έναν πλήρη μετασχηματισμό, να υπηρετεί την κοινωνία και τη δημοκρατία, αλλά αντίστροφα και να δημιουργήσει κινδύνους για τα δικαιώματα ή πχ την εργασία.

Εντωμεταξύ, η δημιουργία ενός παγκόσμιου και κατά βάση ιδιωτικού συστήματος συλλογής δεδομένων, επεξεργασίας, πρόγνωσης και εντέλει μέσω αυτής χειραγώγησης ατομικών ή συλλογικών συμπεριφορών, θέτει νέους όρους στην παγκόσμια οργανωμένη κοινωνία. Ο όγκος των δεδομένων (Big data) και η ταχύτητα επεξεργασίας επιτρέπουν την παραγωγή προϊόντων (προφίλ) στους τομείς της κρατικής πολιτικής, της οικονομίας, της λειτουργίας των θεσμών και της αστυνόμευσης- επικινδυνότητας.

Είναι φανερό ότι ταυτόχρονα με τις δυνατότητες δημιουργούνται πολλά και νέα ερωτήματα. Ποιος εγγυάται ότι οι αλγόριθμοι δεν θα είναι κατευθυνόμενοι (biased); Υπάρχει δημοκρατική εγγύηση στην κατασκευή τους; Είναι θεσμικά αλλά και τεχνολογικά δυνατή η προστασία προσωπικών δεδομένων; Υπάρχει δικαίωμα στην διαγραφή ή στη λήθη; Είναι νοητή μια παγκόσμια ατομική ταυτότητα; Συγκρούονται οι ανάγκες διαφάνειας και απορρήτου; Υπηρετούνται ο ανθρωπισμός και η κοινωνική ισότητα;