Επιθέσεις καρχαριών στην Αίγυπτο: Συνέντευξη με τον θαλάσσιο βιολόγο Χρήστο Τακλή

Ποιοι είναι οι καρχαρίες τίγρεις; Πού ζούνε και με τι τρέφονται; Γιατί σκοτώνεται κόσμος στην Ερυθρά θάλασσα; Κι αφού οι θάλασσες μας είναι τόσο κοντά, κινδυνεύουμε στην Ελλάδα από μια παρόμοια επίθεση;
Ερωτήσεις που χρίζουν ορθολογικών και τεκμηριωμένων απαντήσεων, χωρίς φανφάρες και τρομολαγνεία.
Για αυτόν τον λόγο, μαζί μας στο σημερινό βίντεο έχουμε τον θαλάσσιο βιολόγο Χρήστο Τακλή από τη σελίδα ελληνικό παρατηρητήριο βιοποικιλότητας.

[SharksInGreece]

Παρακαλούμε, για αποφυγή πανικού μετά τα όσα έγιναν στην Αίγυπτο, παρακολουθήστε το βίντεο μέχρι τέλους και ακούστε προσεχτικά τα λεγόμενα του βιολόγου.

[saltypancakes]

Η γιαγια μου μεγαλωσε στην Κερκυρα κ ηταν γειτονισα με τον Γιωργο Αθανασαινα, τον νεαρο που κολυμπουσε με το κοριτσι που επεσε θυμα του λευκου καρχαρια το 1951 στην Κερκυρα. Μου ελεγε, θυμαμαι, οτι ο Γιωργος δεν το ξεπερασε ποτε αυτο που συνεβη. Ειδε την κοπελα του να κατασπαραζεται. Δε μιλουσε ποτε γι αυτο. Τον ρωτουσαν κ χλωμιαζε, εφευγε, εξαφανιζοταν. Μεχρι το θανατο του, του εκαναν προτασεις για συνεντευξεις (μεταξυ αυτων κ η γνωστη εκπομπη "Η μηχανη του χρονου") αλλα εκεινος δε μιλησε ποτε.

Αυτο που εγινε στην Αιγυπτο, με τον πατερα κ την κοπελα του θυματος να βλεπουν τον ανθρωπο τους να σκοτωνεται ετσι μου θυμησε αυτα που μου ελεγε η γιαγια μου η συγχωρεμενη πριν απο 30 χρονια. Τρομος.

Θελει προσοχη απο ολους. Να μην ξανοιγομαστε, να μην κολυμπαμε οταν εχει συννεφια, να μην ειμαστε μονοι μας. Πολλοι λενε καλο ειναι να αποφευγουμε κοσμηματα κ ρολογια που γυαλιζουν. Με το λιωσιμο των παγων, την υπεραλιευση κ την καταστροφη του περιβαλλοντος εχουν αλλαξει τα δεδομενα. Οχι πανικος, αλλα προσοχη.

Ευχαριστω για το βιντεο.

[kostasl]

Ευχαριστούμε για την ενημέρωση. Είναι ωραίο μέσα από συνεντεύξεις να αποκτάμε πρόσβαση σε επιστήμονες που δίνουν την αξιολόγηση τους πάνω σε γεγονότα και ερωτήματα.
Η Ελλάδα, ως η κατ' εξοχήν νησιωτική χώρα της Μεσογείου και μια από της πρώτες 10 σε ακτογραμμή σε όλον τον κόσμο θα μπορούσε να είναι πρωτοπόρος στην ωκεανολογία/ θαλάσσια βιολογία προσφέροντας θέσεις εργασίας στους τοπικούς πληθυσμούς, γνώσεις για διατήρηση του οικοσυστήματος και νέες μεθόδους για παραγωγική και ταυτόχρονα βιώσιμη αλιεία. Αντ' αυτού έχουμε ένα παραμελημένο και υποχρηματοδοτούμενο τμήμα Ωκεαονογραφίας και Θαλάσσιων Βιοεπιστημών της Σχολής Περιβάλλοντος στη Λέσβο (ένα ακριτικό νησί που και για λόγους εθνικής ασφαλείας θα έπρεπε να ενισχύεται) ενώ Κράτη-Νησιά ή Νησιωτικά συμπλέγματα του Ειρηνικού με πολύ πιο χαμηλό ΑΕΠ από το δικό μας έχουν αναπτύξει τις προαναφερθείσες τακτικές.

Τώρα για το επιστημονικό κομμάτι της υπόθεσης.
Πολλά ζώα που εξυπηρετούν το ρόλο του ανώτατου θηρευτή (πχ. μεγάλος λευκός καρχαρίας) είναι στον πυρήνα 2 οικολογικών διαδικασιών που ονομάζονται "niche partitioning" και "ontogenetic niche shifting". Το πρώτο αναφέρεται στην τάση γενετικά παραπλήσια είδη ζώων (πχ. μάκο και μεγάλος λευκός) να υιοθετούν διαφορετικό διατροφολόγιο και τακτικές κυνηγιού (ο μάκο είναι το ανάλογο του τσιτάχ σε μια σαβάνα ενώ ο μεγάλος λευκός το ανάλογο του λιονταριού) έτσι ώστε να μην ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τροφή. Ο δεύτερος όρος αναφέρεται στην τάση το "niche partitioning" να συμβαίνει μέσα στο ίδιο είδος. Στην περίπτωση του μεγάλου λευκού (αλλά και όλων τον καρχαριών που κυνηγούν στην ενήλικο ζωή τους μεγάλα θηράματα) τα μικρά του είδους (μέχρι περίπου 2-2, 5 μέτρα) δεν έχουν πλήρως οστεοποιημένη σιαγόνα. Αυτό το γεγονός και το μικρότερο μέγεθος καθιστούν δύσκολο να ανταγωνιστούν τους ενήλικους λευκούς στην ανεύρεση τροφής, γι' αυτό και υιοθετούν συμπεριφορά πιο κοντά σε αυτή του μάκο με το σχήμα του σώματος του να ενισχύει ακόμα περισσότερο αυτή την υπόθεση: δηλαδή κυνηγούν ενεργά και όχι με ενέδρα ψάρια και σαλάχια (σε ρηχότερα νερά έτσι ώστε να μην ανταγωνίζονται ούτε τον μάκο).
Καταληκτικά για να είμαστε ως άνθρωποι στο διατροφολόγιο ενός καρχαρία πρέπει να συμβαίνουν από οικολογικής απόψεως 4 πράγματα:
Α. να υπάρχει σημείο συνάντησης ανθρώπου-καρχαρία, δηλαδή (αν εξαιρέσουμε τα ναυάγια) το είδος καρχαρία να συχνάζει σε παράλια ρηχά νερά.
Β. το είδος του καρχαρία να έχει με κάποιο τρόπο "εμπεδώσει" ότι ο άνθρωπος είναι πηγή τροφής ή να έχει συνηθίσει σε ένα αφύσικα ευρύ διαιτολόγιο (το ότι στο θέρετρο στην Αίγυπτο πετάνε λύματα και κατοικίδια ας πούμε είναι ένα ανησυχητικό γεγονός).
Γ. Ο καρχαρίας πρέπει να έχει τα κατάλληλα εργαλεία να φάει τον άνθρωπο. Ας πούμε για έναν καρχαρία όπως ο longimanus, του οποίου τα δόντια (πριονωτά-ευρέα στην άνω γνάθο και βελονοειδή-λεπτά στην κάτω γνάθο) είναι διαμορφωμένα έτσι ώστε να αποσπούν κρέας από κόκκαλο, να συλλαμβάνουν τροφή εν κινήσει και να συνθλίβουν μικρής σκληρότητας κελύφη (πχ. καβούρια) ο άνθρωπος μπορεί να αποτελέσει ικανοποιητική πηγή τροφής. Για το λευκό μάλλον είναι περισσότερο ότι μας σκοτώνει τις περισσότερες φορές "διερευνητικά" λόγω μεγέθους.
Δ. Τέλος (όπως εξηγήθηκε και παραπάνω) ο καρχαρίας δεν πρέπει να είναι μόνο το σωστό είδος αλλά και να έχει και τη σωστή ηλικία για να ενδιαφερθεί για τον άνθρωπο ως τροφή.

[ΑλεξανδροςΜατσαροκης]

Με το που έμαθα για αυτό το τραγικό συμβάν ανέμενα πως και πως βίντεο σου!!! Και φυσικά ΔΕΝ απογοητεύεις! Εξαιρετική δουλειά με πολύ χρήσιμες πληροφορίες!!! Πολύ καλή προσθήκη ο κ. Τακλής!!!

Good going!!!!

[esagil_playz]

Είσαι ένα από τους αγαπημένους μου γιοτριουμπερ στο ελληνικό community. Ακόμη ένα υπέροχο αναλυτικό βίντεο

[byJessCh]

Μόλις είδα το βίντεο με το παλικάρι που τον κατασπάραξε ο καρχαρίας και μετά μου εμφανίστηκε αυτό το βίντεο. Έπαθα ψυχολογικα απτό βίντεο.. δεν ξαναπάω θάλασσα 🫥

[simitzi]

Πάντα φοβόμουν τον βυθό της θάλασσας, αυτό που δεν μπορώ να δω και είναι σε θέση ισχύος από εμένα . Μου έλεγε ο μπαμπάς μου ...είμαστε από νησί και φοβάσαι ;Κολυμπούσα πιο άνετα εκεί που ήξερα ...τώρα μετά κι από αυτά, δίνω πολύ δίκιο στον εαυτό μου. .Να πηγαίνουμε μέχρι το σημείο που δεν απέχουμε πολύ από τον πυθμένα ... δηλαδή όχι βαθιά

[ardem]

To περιμέναμε το βίντεο. Ευχαριστούμε.

[parisxatzidimas]

Είσαι φοβερός όλοι σας κάνετε πολύ καλή δουλειά .Το μόνο παράπονο μου είναι ότι πρέπει να γίνονται περισσότερες σε χρόνο εκπομπές, φαντάζομαι ότι είναι δύσκολο για πολλούς λόγους αλλά ανέβασες πολύ ψηλά το πήχη με την τόσο καλή δουλειά που έχεις κάνει 😊

[shadowgr]

Καταρχάς το κανάλι αξιζει πολυ περισσότερους subs και views. Συγχαρητήρια και στους δυο σας.

Αρχικα να διευκρινησω οτι δεν ειμαι θαλασσιος βιολογος απλα λατρευω τους καρχαρίες και διαβαζω τα παντα σχετικα με αυτουε. Εχω αφιερωσει απειρες ωρες ειδικα σε ερευνα για επιθεσεις και απο το 2022 συντηρω προσωπικο αρχείο.

Η μοναδικη μου ένσταση εχει να κανει με το κίνητρο της επιθεσης. Ο καρχαρίας ηταν σε διαδικασία θηρευσης και δεν επρόκειτο για test bite αλλα για predatory συμπεριφορά.

Μεσα απο ερευνα στο διαδίκτυο στη νεκροψια του ψαριου φανερωθηκε οτι επρόκειτο για θηλυκό καρχαρία σε προχωρημενη φαση εγγυμοσηνης. Επισης στο στομαχι του περαν των ανθρωπίνων μελων δε βρεθηκε κατι άλλο. Για εμένα αυτο λεει πολλα ως προς το κίνητρο της επίθεσης που ειναι η τροφή.

Το πτερύγιο του καρχαρία επισης ηταν κομμενο . Αυτο δε θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει την υδροδυναμική του ικανότητα στο να κυνηγήσει τα συνηθη θηραματα του και να στραφει ετσι στην ευκολη λυση ενος μοναχικου λουόμενου?

Επισης περυσι οι επιθεσεις στις δυο τουριστιες σημειωθηκαν απο καρχαρία Τίγρη και οχι longimanus. Ποσο πιθανο ειναι το σεναριο να επρόκειτο για τον ιδιο "προβληματικο" καρχαρία ο οποίος επισκέφθηκε ενα μερος στο οποίο ειχε επιτυχως τραφει στο παρελθόν;

ΥΓ. Θελουμε πιο συχνα βίντεο

[AngelaDickinson_]

Υπέροχη συνέντευξη για ένα θέμα που απασχόλησε όσους ασχολούμαστε με το θέμα "καρχαρίες". Σ' αγαπάμε.- 🤘🦈

[Ziwginio]

Καλησπέρα, καταπληκτικό βίντεο, χαίρομαι που εξελίσσεται το κανάλι και έρχεστε σε επαφή και με επαγγελματίες του χώρου και ελπίζω να συνεχίσετε έτσι.Αυτό που ανέφερε ο κύριος Τακλής σχετικά με τα try bites των καρχαριών μου γέννησε κάποια ερωτήματα βέβαια.Επειδή έτυχε να δω το βίντεο με τον Ρώσο τουρίστα και πραγματικά πόνεσε η ψυχή μου με το πόσο βίαια έφυγε από τη ζωή ήθελα να σας ρωτήσω το εξής.Στο βίντεο φαίνεται πως ο καρχαρίας είναι πολύ επιθετικός και επίμονος σε σημείο που δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι απλώς προσπαθούσε να καταλάβει τι ήταν αυτό που κολυμπούσε μπροστά του.Επιτέθηκε τρεις απανωτές φορές νομίζω μέχρι να σκοτώσει τον νέο και απ´όσο διάβασα σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες παρέμεινε στην περιοχή για δυο ώρες και τσιμπούσε το πτώμα του.Αυτό δηλαδή μπορεί να χαρακτηριστεί ως try bite ;

[konstantinosp]

"... μας δοκιμαζουνε και μετά μας αφήνουν στην ησυχία μας..." ξέρεις ο όρος ησυχία για μερικούς εδώ μέσα έχει διαφορετική έννοια.

[kostas]

Πιθανότητες υπάρχουν... λίγες πολλές το θέμα είναι οτι υπάρχουν.Σεβασμο σε αυτα τα υπέροχα πλάσματα, εμείς μπαίνουμε στο "σπίτι" τους.Η έρευνα στην Ελλάδα είναι πολυ πίσω, που να ξέρουμε τι υπάρχει και που...

[solitarium-elel]

μπραβο και στους δυο πολυ ωραια η συνεντευξη και ενημερωτικη

[MetoVamvaki]

Έχω ακούσει ότι στήν περιοχή τού Ιονίου, πού υπάρχουν μεγάλα βάθη, διαβιούν φάλαινες μόνιμα. Ισχύει;
Τό 1994 βρέθηκα στήν Σαντορίνη. Σέ συρματόσχοινο εστιατορίου, ανάμεσα σέ άλλα ψάρια κράχτες, κρεμόταν μικρός καρχαρίας.

[Spyross]

Μάλιστα . Δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ, αυτό που είπε ο κύριος Τακλής, είναι ότι ναι μεν δεν είμαστε στο "μενού" των καρχαριών, αλλά (μεγάλο αλλά) αν μας συναντήσουν δεν αποκλείεται να κάνουν και μια .... δοκιμή γευσιγνωσίας επάνω μας (test bite) .
Ακόμα, απο τα επιθετικά είδη καρχαριών, δεν είναι όλοι επίμονοι και .... ανθρωποφάγοι, αλλά μόνο κάποιοι απρόβλεπτοι και "προβληματικοί" . Δηλαδή δεν μας έφταναν τα ανισόρροπα δίποδα που μας περιβάλλουν, τώρα θα πρέπει να προσέχουμε και να έχουμε τον νού μας για να …. διακρίνουμε τα νορμάλ απο τα ανισόρροπα "σαγόνια" .
Όσο για τον βαθμό κινδύνου για τους λουόμενους, αυτό που είπε «όχι δεν κινδυνεύουμε αλλά τα τελευταία 180 χρόνια, «μόνο» 15 ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΕΣ επιθέσεις στην μεσόγειο», όχι σύνολο επιθέσεων αλλά μόνο οι θανατηφόρες, θύμιζε .... Πυθία και ήταν του τύπου
Ήξεις αφήξεις ουκ εν τω πολέμω θνήξεις" . Βάλτε εσείς το κόμμα όπου θέλετε και .... βγάλτε συμπέρασμα .
Τέλος, δεν μας εξήγησε πως γίνεται μέχρι το ΄81 να υπάρχουν επίσημες καταγραφές θανατηφόρων επιθέσεων, αλλά μετά το ΄81, παρά την αλματώδη αύξηση του τουρισμού και του αριθμού των κολυμβητών, να έχουμε πάρα μα πάρα πολλές θεάσεις καρχαριών και …. καμία επίθεση !!! (μόνο …. προπέλες) !!! Τους κόπηκε η … όρεξη ή μειώθηκαν οι αριθμοί των καρχαριών ??? Αν μειώθηκαν οι αριθμοί τους, τότε πως εξηγούνται οι τόσο πολλές θεάσεις και οι τόσες και τόσες περιπτώσεις καρχαριών που πιάνονται (συνήθως κατά λάθος) στα εργαλεία των ψαράδων ???

[nickparker]

πολύ ωραίο βίντεο Το ευχαριστήθηκα πολύ!!

[geobo]

Μην ξεχνάμε οτι στην ιδια περιοχη διενεργούν shark feeding expeditions, παρανομα κιολας . Οποτε τους φέρνουν κοντά

[kostasPAOK]

Είχα πάει πριν 2 χρόνια Hurghada για καταδύσεις και ετοιμάζομαι φέτος να πάω λίγο νοτιότερα στον Δαίδαλο όπου είναι γνωστός για τους καρχαρίες...Η επίθεση η φετινή μου έσφιξε το στομάχι όπως έγινε...Εκτός από την μεγαλη αλήθεια που είπε ο κύριος Τακλής για την ρίψη φαγητών στην ακρογραμμή της Ερυθράς άκουσα σε ένα άλλο βίντεο πως και η περίοδος Απριλίου - Ιουλίου είναι περίοδος που εκεί οι χελώνες γεννάνε και αυτό τραβάει τους καρχαρίες σε ποιο ρηχά νερά..Δυστυχώς η συντριπτική πλειοψηφία των επιθέσεων (όταν αυτές γίνονται και με βάση πολλούς παράγοντες που θα πρέπει να συγκλίνουν) γίνεται σε λουόμενους η επιφανειακούς στόχους όπως snorkellers, surfers κλπ μιας και οι καρχαρίες πάνε για try bite όπως ειπώθηκε από κάτω η από πίσω σε ανθρώπους που είναι αρκετά απομονωμένοι από το σύνολο και φυσικά είναι ανυποψίαστοι...