4. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΡΙΑΡΗΣ - Αρχηγός Σελίνου (1797-1884)

Είμαι ο Κωνσταντίνος Κριάρης από το Κουστογέρακο της επαρχίας Σελίνου. Ο πατέρας μου λεγόταν Μπενής, αλλά μετονομάστηκε Κριγιάρης λόγω του ατίθασου και ορμητικού χαρακτήρα του. Μέχρι το 1821 ήμουν τσοπάνος, αλλά με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης εγώ και τα 5 αδέλφια μου πήραμε τα όπλα και ταχθήκαμε υπό τη σημαία του πατέρα μας. Όταν εκείνος ήταν πλέον προχωρημένης ηλικίας, ανέλαβα Καπετάνιος του Κουστογέρακου. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης η μεγάλη οικογένειά μας έχασε 28 μέλη!!Και στη μάχη της Μονής Σελίνου βρήκαν φρικτό θάνατο 3 αδέλφια μου! Τίποτα, όμως, από αυτά δε με πτόησε. Ποτέ δεν το έβαλα κάτω σε όλη τη διάρκεια της πολυτάραχης πολεμικής ζωής μου.
Και δεν έχυσα ούτε ένα δάκρυ, γι’αυτό επικράτησε ο θρύλος ότι δεν έκλαιγα ποτέ. Δεν έλειψα από καμία εξέγερση των Κρητικών και στη μεγάλη επανάσταση του 1866 πήρα μέρος σε 84 μάχες ως εκλεγμένος αρχηγός των Σελινιωτών.
Το 1869 με συνέλαβε ο Φούσκης Σελήμ Αγάς, ενώ ήμουν πληγωμένος, μισοπεθαμένος και με ρώτησε: «Γιάντα μωρέ Κριγιάρη δεν επροσκύνησες κι εσύ σαν και τσ’ άλλους; Ένα Σουλτάνο μωρέ ήθελες να πολεμήσεις;» κι εγώ του είπα χωρίς κανένα δισταγμό: «Ετσά μου ήτονε γραφτό να το πάθω, τση τιμής μου ήτονε, γιατί πολεμούσα με ένα αυτοκράτορα Σουλτάνο και γιατί δεν επροσκύνησα τον αλλόθρησκό μου». Και τότε ο Φούσκης με φόρτωσε σε ένα μουλάρι και με οδήγησε με τη συνοδεία φιλαρμονικής στα Χανιά, ενώ στο δρόμο πανηγύριζαν οι Τούρκοι για τη σύλληψή μου. Με την παρέμβαση των Προξένων των Μεγάλων Δυνάμεων θεραπεύτηκα, ελευθερώθηκα κι έπειτα αναχώρησα κρυφά με την οικογένειά μου για την Αθήνα.
Όταν δέκα χρόνια αργότερα ξέσπασε στην Κρήτη μία ακόμα επανάσταση, εγώ, αν και σε βαθύ γήρας κατήλθα και πάλι στη γενέτειρά μου , για να πολεμήσω μαζί με τους τρεις γιους μου Γεώργιο, Ιωάννη και Αριστείδη, τους οποίους έθεσα αφειδώς στην υπηρεσία της πατρίδας. Και αυτοί με έκαναν περήφανο, αφού ανέπτυξαν μεγάλη πολιτική δράση στην Κρήτη και μάλιστα ο Αριστείδης αργότερα πήρε μέρος εθελοντικά και στους Βαλκανικούς Πολέμους.
Και να σας πω και κάτι ακόμα που χαρακτηρίζει κυρίως εμάς τους χριστιανούς; Λίγο πριν πεθάνω το 1884 στην Αθήνα, όπου είχα επανέλθει, ξέρετε ποιον φιλοξένησα στο σπίτι μου; Τον Φούσκη Σελήμ Αγά που είχε προσβληθεί από μία σοβαρή πάθηση των ματιών και ζήτησε να με συναντήσει. Κι εγώ όχι μόνο δεν αρνήθηκα, αλλά και τον οδήγησα σαν να ήταν μικρό παιδί από το χέρι στο οφθαλμιατρείο εκείνον, ο οποίος αμείλικτα κάποτε ήθελε να με φονεύσει.
Γι’ αυτό σας λέω: «Μη φοβάστε τίποτα και μη δειλιάζετε ποτέ».

Στην βορειοανατολική πλευρά της πλατείας 1866 είναι τοποθετημένη αυτή η ορειχάλκινοι προτομή του Κωσταντίνου κριάρι, τα αποκαλυπτήρια της οποίας έγιναν 27/11/1966. Εψάλη τρισάγιο χοροστατούντος του Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου Νικηφόρου. Τα αποκαλυπτήρια της προτομής έκανε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Κισσάμου και Σελίνου Ειρηναίος. Κύριος ομιλητής ήταν ο σύμβουλος του παιδαγωγικού ινστιτούτου κ. Παπαδερός, που εκφώνησε λόγο με θέμα την ζωή και τους αγώνες του Κωσταντίνου Κριάρι. Την προτομή φιλοτέχνησε ο γλύπτης Βάσος Γεωργιάδης
Πηγή: Τα υπαίθρια γλυπτά και μνημεία του Δήμου Χανίων. Αντώνης Μ. Βαρουχάκης

-Το πρόγραμμα “Όι ήρωες μιλούν” υλοποιήθηκε το 2022 από την ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ (Κοινωφελής Επιχείρηση Πολιτισμού και Περιβάλλοντος Δήμου Χανίων – Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου).

-Ιδέα-ηχογράφηση- 3D ψηφιακή επεξεργασία και παραγωγή βίντεο Αντώνης Τζατζάνης
-Φωτογράφηση-ψηφιακή βελτίωσή Γεώργιος Μαζωνάκης
-Αφήγηση Αντώνης Τριανταφυλλάκης
-Ιστορική έρευνα-κείμενο Μαρία Παραδά

#ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣΚΡΙΑΡΗΣ, #πλατεία1866, #ΟΙΗΡΩΕΣΜΙΛΟΥΝ