DENİZİN DİBİNDE HATÇAM ( DALGA DALGA ORJİNAL DİNLE ) - Uğur Önür

Denizin Dibinde Hatçam

Türkülerimiz özellikle de anonim eserler, sahipsizmişcesine her dönemde kendini ve kültürü bilmez kişiler ve çevreler tarafından cahilce kullanıldı, çalındı söylendi. Elbette türküleri leylekler getirmedi, köylerdeki ağıtçılar, yakımcılar, ozanlar ve aşıklar tarafından yaşanmış bir olay üzerine yakıldı, bestelendi. Sevilen, hoşa giden havalar dilden dile aktarıldı, yayıldı ve türküleşti. Sahibi " HALK " oldu... Ama hangi halk ?

Yeri geldiğinde hafızasındaki yüz beyiti değiştire değiştire okuyan,

Ninnisinden, ağıtına, manisinden, türküsüne irticalen yani doğaçlama üretim yapabilen,

Gencinden yaşlısına sevmediği, kalitesini beğenmediği ya da yöre dışı müziğin oyununa kalkmayan, kendi köyünün halk oyunlarını ve ezgilerini bilen, estetik kaygısı yüksek, "HALK"

Yıl 2020, aynı halk ne yazık ki çok değişti, hepimiz biliyoruz. Algılarımız, zevklerimiz başkalaştı. Kötüyü baş tacı yaparken, iyiyi seçemez olduk. Hepimiz popüler kültür dediğimiz canavarın gölgesinden çıkamaz olduk. Eski nesilin o güçlü kültür taşıyıcıları ve hafızaları bir bir aramızdan ayrılıyor yerleri dolamaz.

Sözün özü ;

Sanatçı kalitesinden çok dinleyici kalitesi aranır oldu.

Türkü anlayan ve dinlemeyi bilen insanlar azalır oldu.

Araştıran, merak eden, üreten, sorgulayan gençler elle sayılır oldu.

Türküler günümüz icracılarının elinde macun gibi cıvıklaşıp, yayılır oldu.

Bu vahim vaziyet içerisinde ortalığı boş bulan insanlar yılların ayrılık ve hasret türküsü " HATÇAM " ı " DALGA " geçerek " Dalgalandırır " oldu.

Gençler de bu ağıtları ne oynak şarkıymış diyerek oynar oldu 🙂

Türkülerimiz sahipsiz değildir, sahibi sanat kaygısı yüksek halktır. Sanat bilinci de ailede başlar. Lütfen gençleri doğru kaynaklara yönlendirelim. Her isteyen köy çiçeklerine uzanamamalı, ne kadar hassas olduklarını bilmeli ve öyle sevmeli. Sizlerin de bu kişilere gerekli cevabı vereceğinizi ve eleştirilerinizi yapacağınız biliyorum.

Ben de sizler için bir daha kabak kemane'm ile yöresel olarak " HATÇAM " türküsünü okumaya çalıştım. Bağlama ile eşlik eden dostum Umut Sülünoğlu'na teşekkür ederim.

Ne kadar paylaşırsak o kadar yayarız teşekkürler 🙏

Sözleri ;

Denizin dibinde Hatçam demirden evler
Ak gerdan altında anam çiftedir benler
O kınalı parmaklar da o beyaz eller
Yolcuyu yolundan eyleyen dilber

Dalga dalga dalga dalgalanıyor
Hatçamı görenler sevdalanıyor
Üçüne de beşine de Hatçam onuna
Ben de yandım Hatça'ızın basma donuna

Arvallı'nın önünde de pınarlar harlar
Hatçam çıkmış pencereye ay gibi parlar
Ben Hatçam'ı kaybettim de dumanlı dağlar
Gözlerimin pınarları sel olur çağlar

Alçaklara karlar yağmış yükseklere buz
Sarmeş doleş gezelim ince belli kız
Alçaklara karlar yağmış üşümedin mi
Sen bu işin sonunu düşünmedin mi

Yüce dağ başına Hatçam ekin ekilmez
Yağmur yağmayınca kökü sökülmez
Ellerin köyünde Hatçam gahır çekilmez
Doldur ağuları da içelim Hatçam

Ovalara pancar ektim kazanmadın mı
A gız iki satır mektup yazamadım mı
Ovalara duman çökmüş göremedin mi
A gız kendi saçını öremedin mi

Yöre : Burdur - Arvallı ( Bağsaray )
Kaynak Kişi : Seyfettin Türkol
Derleyen : Mehmet Erenler

#uğurönür #denizindibindehatçam #dalgadalga

[AliBaşbay-kv]

78 Yaşında Ispartalı bir Yörük abimin yanında tesadüfen söyledim.Gözleri doldu babası annesine söylermiş

[mfidifahhuweh]

Açıklama da türkü kadar harika olmuş mutlaka okumalısınız. Elinize, emeğinize, yüreğinize sağlık.

[haticegunaydn]

02.04.2024 ' Hepte ağlamayalım canım, birazda neşeli şarkılar dinleyelim ' dedi sevdaaa 💙

[meliktugrul]

Arefe günü kaybettiğim garip anacığım 15 gün önce yaptığım ziyaretinde bahçemizde arabamın teyibinden son ses dinlettiği türküdür. Mekanın cennet olsun anacığım. Çok sevdiğim bu türkü artık daha bir anlam yüklü. Hüzün makamında yeniden Yüreğime taht kurdu...

[AaBb-ulor]

Anacığımın adıda hatçe nur içinde uyu Anacığım mekânın cennet olsun ne zaman bu türküyü duysam ağlarım yüreğine ağzına sağlık çok güzel söylemiş

[efestv]

Hatice kızım 23 yaşında nişanlı Hatçam türküsünü dinleyince ağlıyorum herkesten dinledim bu güzel yöresel türküyü. Senin yorumun tartışılmaz harika okudun hatçam türküsünü ağzına yüreğine sağlık 👍

[gokalp]

Bu türkü Yörüklerin marşı gibidir. Diline sağlık Mersinden selamlar.

[ismailkozlukaya]

Babam 1912 Annem Hatice 1914 doğumlu, ben çocukluğumdan yani 1960 li yıllardan babamın bunu söylediğini hatırlıyorum. Hep daha eskilerden yani 1900 lü yılların başından olduğunu düşünüyordum. Yine de öyle düşüneceğim. Çok hüzünlendim. Türkünün öyküsünü okudum ama çocukluk anımı değiştiremem. Belki de başka bir Hatçam türküsünü hatırlıyorum.

[alierkec]

Bu türküyü o kadar düz okuyan insan oldu ki, biz türkünün gerçek tadını alamadık. Şimdi bir yiğit çıktı ve türkü tekrar canlandı.

[BilgeHakan]

Çocukluğumun en güzel Türküsü. En büyük ablamın adı Hatice ve annemiz gibidir. Her dinlediğimde on altı yaşında evlenen (aile zoruyla) ablama üzülürdüm. Yaşa be Efe'm...

[yigitkamilsisek]

Afyondan selam.Rahmetli babamın en sevdiği parçaydı duygulandım biraz.😓Ağzına yüreğine sağlık.

[FeritArcanli]

Ben 58 yaşındayım ne zaman bu güzel türkü yü dinlesem gençliğim güzel yıllarım aklıma geliyor eskiden siyah beyaz TV da solistler geçiti diye bir program vardı işi gücü bırakır koşar dinlerdim hey gidi günler hey ağzına sağlık güzel insan diyarbakırdan selamlar

[salicadyaman]

Rahmetli ananemin en sevdigi türkü 😢😢😢

[aliihsangun]

Sevgili Uğur Önür izninle bu türkünün hikayesinden biraz bahsetmek istiyorum. Çünkü yorumlarda farklı bilgiler var. bizler bildiklerimizi aktarmazsak gelecek nesiller yanlış yorumlarla bilgilenecekler.
Arkadaşlar, 1950'li yıllarda Burdur'un Arvallı kasabasından Hatce adında biri Antalya'da birine kaçar. böyle olaylar köylük yerde büyük olaylardır. Halk arasında söylentiler dedikodular homurdanmalar yapılırken, 6 ay sonra Arvallı'nın 4 km. üstünde bir yayla köyü olan Kayış'dan yine HATCE adında bir kız, hem de sözlüyken Arvallı'lı bir çobana kaçar. Önceki homurdanmalar varken halk mani yazmaya hazırdır zaten. Rahmetli büyük usta Özay Gönlüm'ün dediği gibi: "Halk denen büyük usta, bir Türkü yakıverir bu hususta". İşte bu türkü Kayış'lı Hatca'ya yakılmıştır. Sözlerini de yazan gene Kayış'lı mahalli sanatcı İbrahim Can emmidir (TRT sanatçısı İbrahim Can değil isim benzerliği). Bizzat kendisini de tanırım köylümdür. Çok oturup konuşmuşluğumuz vardır. Halk içinde manileşme oluşmaya başlamıştır zaten Ona fazla birşey düşmemiştir.
Şimdi Türkünün sözlerine açıklık getireyim: Arvallı, Kayış'dan bakıldığında aşağıda yer alan hele sis duman çöktümü sanki bir deniz gibi duran zengin bir kasabadır. Hafif sis duman olduğunda Kayışlı'lar Arvallı'ya "Vay bee gappa Arvallı gene deniz oldu be deniz..." derler. Bu benzetme hala söylenir. Çünkü sizlerde gelin Kayışdan Arvallı'ya bakın siz de bu sözü söylersiniz. Adeta bir havuza atlar gibi atlayasınız gelir. Dedik ya Arvallı az zengin. Kayışlılar evlerinin kapı ve pencerelerini dilmeden yani ağaçtan yaparken, o yıllar yeni moda parası olanlar demirden yapmaktadırlar. İşte bu evler güya denizin altında rutubet içinde çukurdadır. İşte "DENİZİN DİBİNDE DEMİRDEN EVLER" bu dur. O KINALI parmaklarda...Hatca'nın sözlü olduğunu ifade eder. Arkadaşlar türküdeki çoğu sözün anlamını biliyorum. Ama burda çok uzatmıyacağım. Biz çocukken bu türkü radyolarda yeni çalınmaya başlamıştı. Hatca'nın kardeşleri ve sözlüsünün sülalesi duymasın diye hemen radyonun sesini kısardık.
Son zamanlarda kendini yazar, şair, söz yazarı, bestekar zannedenler, bir yerin coğrafik sosyolojik ekonomik durumunu alay etmeyle karışık kıskanmışlığını hem de böyle estetik, manidar ve edebi olarak dört kelimeyle anlatabilsinler de göreyim. Halkı kimse küçümsemesin. Gene Özay Gönlüm'ün sözü aklıma geliyor "Halk denen büyük usta.... "
Bu Hatce hep Arvallı'da yaşamıştır. 2020 yılı başlarında vefat etti. Sözlüsü hala Kayış köyündedir ve sağdır.

[eceark]

Ben bu türküyü anamdan dinledim tarlada çalışırken ondan öğrendim ve şuan 40 yaşındayım ve hala ilk duyduğum gün gibi zevkle dinler ve söylerim son zamanlarda piyasaya çıkan abidik gubidikler gibilerden dinlemeyin gerçek sanatçılardan dinleyin.

[TARIMSAL_KALKINMA]

Bu Burdur Türküsünü kendini bilmez şahısların saçma sapan yorumlarından değil bu gibi değerli sanatçılarımızdan dinleyelim ve gençlere dinletelim. Eline diline sağlık hemşerim.

[mertyldz]

Henüz 20 yaşındayım, arkadaşlarım anaakımın büyük bir parçası olmaktan keyif duyuyorlar. Ne idiğini bilmeden kültürümüzün değerli bir parçasını ağızlarında sakız edip alaya aldılar. İnatla anlatmaya çalıştım, şimdi anlatırken göndereceğim bir video ve yazı paylaşmış oldunuz, teşekkürler.

[hafizenurr]

ilkokulda müzik dersi performans ödevimdi bu türkü :) burdur benim kaderimmiş :)

[tayfuntuz]

55 Yaşındayım ve yeni keşfettim..Benim hatam. Konya doğumluyum, Bedia Akartürk araştırıp dinlerken deştikçe güzel müziğinize ulaştım. Arayı telafi ederim. Emeğinize sağlık, yolunuz açık olsun.

[seydabdklnc]

Mis gibi memleket kokuyor...
Yüreğinize sağlık.