Μεγάλο Μοναστήρι Λάρισας- Μνημείο φονευθέντων από τους Γερμανούς (20/12/1943)

Το πρωί της 20ης Δεκεμβρίου 1943 ξημερώνει στο Μεγάλο Μοναστήρι ... Οι Μεγαλομοναστηριώτες έχουν κατέβει από τα καταφύγια που έχουν φτιάξει έξω από το χωριό και ξεκινούν τις καθημερινές δουλειές. Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα και το βράδυ στο χωριό γινόταν ο γάμος του Καλαμπαλίκη, ακόμη τα όργανα παίζουν... Μέρα Δευτέρα... Χειμωνιάτικη, παγερή.
Νωρίς το πρωί, περίπου 8.30 η ώρα, γερμανική φάλαγγα φτάνει έξω από το χωριό. Αμέσως περικυκλώνουν τις εξόδους διαφυγής και μέχρι τις 10 κανείς δε μπορεί να φύγει. Το σχέδιο ήταν προμελετημένο από μήνες πριν, όταν ομάδα Γερμανών επισκέφθηκε το Μεγάλο Μοναστήρι και δημιουργώντας φιλικό κλίμα, χαρτογράφησε την τοπογραφία, τα περάσματα και τις εξόδους.
Αμέσως αρχίζουν οι συλλήψεις και οι συλληφθέντες οδηγούνται στο δημοτικό σχολείο. Καταρτίζονται δυο λίστες, όσοι είναι για εκτέλεση (νέοι άγαμοι, έγγαμοι χωρίς παιδιά, έγγαμοι με ένα ή δυο παιδιά) και όσοι δε θα εκτελεστούν.
Πέντε ήταν τα σημεία των εκτελέσεων. Ο όχτος (όχθη του ρέματος) του Τσούκουλη, ο όχτος του Θάνου, ο όχτος στη γέφυρα του Μαντζιάρη, στη θέση Πρώτες και η ρεματιά του Πασχούδη. Οι συλληφθέντες, περπατώντας προς το θάνατο χωρίζονται και οδηγούνται στον τόπο μαρτυρίου τους...
Τα μυδραλιοβόλα που είχαν στηθεί από ώρα παίρνουν φωτιά και το τέλος έρχεται... Το αίμα πότισε το χώμα και το Μεγάλο Μοναστήρι πλήρωσε το δικό του φόρο στον αγώνα ενάντια στον φασισμό και στον ναζισμό.
Αυτό ήταν μόνο ένα πολύ σύντομο ιστορικό της γερμανικής θηριωδίας. Το τι ακολούθησε μετά την αποχώρηση των Γερμανών είναι δύσκολο να το σκεφτούμε. Φωνές, ουρλιαχτά, κλάματα, μοιρολόγια... 45 παλικάρια, 20 και 30 και 40 χρονών, πέρασαν στην αιωνιότητα...
Οφείλουμε να τους θυμόμαστε και να τους τιμούμε... Κι ας βρίσκεται πάντα μια δικαιολογία ώστε να μην αναγνωρίζεται η θυσία του χωριού μας από την Πολιτεία... Εμείς, η νέα γενιά, ξέρουμε πως ο τόπος μας είναι μαρτυρικός, είναι αιματοβαμμένος... Ευχή και ελπίδα, κάποια στιγμή το χωριό να σταθεί ανάμεσα στα Καλάβρυτα, τη Δράκεια, το Δοξάτο, τους Λυγκιάδες και σε άλλα μαρτυρικά χωριά που σαν φάροι διώχνουν μακριά τα σκοτάδια του πολέμου και της ανθρώπινης βαρβαρότητας.
Οι φωτογραφίες αντλήθηκαν από το βιβλίο του κ. Καρναβά Απόστολου "ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ".