Στον αρχαιολογικό χώρο της Βραυρώνας

Επί-σκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της Βραυρώνας. Χώρος λατρείας της Βραυρωνίας Αρτέμιδος: από τις σημαντικότερες και ιερότερες της αρχαιότητας. Η περιοχή του Ιερού της Αρτέμιδος έχει όλα τα στοιχεία που ταιριάζουν στην υπόσταση της θεάς: είναι αγροτική, δασώδης, παραποτάμια και παραθαλάσσια.
Μέσα από το αρχαιολογικό χώρο περνάει ο Ερασίνος ποταμός. Πηγή ζωής για τον άνθρωπο και τη φύση. Από τους σημαντικότερους φυσικούς βιότοπους της Ελλάδος (Δίκτυο NATURA 2000).
Στο βάθος και αριστερά του λόφου το Ιερό της Αρτέμιδος. Ο ποταμός απειλούσε πάντοτε το ιερό και αυτός είναι ο κύριος λόγος που τα ιερότερα οικοδομήματα κατασκευάστηκαν ψηλά πάνω στο βράχο. Η εγκατάλειψή του γύρω στο 300 π.Χ. οφείλεται μάλλον στην κάλυψή του από τις προσχώσεις του ποταμού. (Στις 13-12-2014 πλημμύρισε, μετά από καταρρακτώδεις βροχές, όλος ο αρχαιολογικός χώρος. Δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες, που το νερό του ποταμού φτάνει στο μέσον των κιόνων της Μεγάλης Στοάς).
Ο Ναός της Αρτέμιδος (19,20 χ 10,35μ), βρίσκεται πάνω στη ΒΔ γωνιά του βράχου της ακρόπολης, θεμελιωμένος σε ψηλό κλιμακωτό, σχήματος Γ, ανάλημμα από ισχυρούς πωρόλιθους. Σήμερα σώζεται μόνο η κατώτατη στρώση των θεμελίων του, ελλιπής κι αυτή.
Η σειρά των αναστηλωμένων κιόνων ανήκει στη μεγάλη στοά, γνωστή και ως Στοά των Άρκτων. Οικοδομήθηκε από τους Αθηναίους γύρω στο 420 π.Χ. και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ εξαιτίας της οικονομικής καταστροφής της Σικελικής εκστρατείας του 416. Δεξιά των κιόνων διακρίνονται τα ερείπια των δωματίων των Άρκτων και του ανατολικού πρόπυλου. Αριστερά η περίστυλη αυλή.
Μία λίθινη γέφυρα περνάει πάνω από τα νερά της ιερής πηγής. Το τελευταίο πέρασμα της μεγάλης θορυβώδους πομπής πιστών (θεωρίας) που κάθε 5 χρόνια, ξεκινούσε απ΄το Βραυρώνιο της Ακρόπολης και κατέληγε εδώ κατά τα επίσημα Βραυρώνια.
Το Ηρώο και ο Τάφος της Ιφιγένειας. Η Ιφιγένεια λατρευόταν στη Βραυρώνα ως θεά που παράστεκε τις γυναίκες στον τοκετό. (Και το όνομά της, εκεί φαίνεται να οδηγεί: ίς = δύναμη, ίφι + γίγνομαι = αυτή που δίνει δύναμη στις γυναίκες την ώρα που γεννούν;). Όταν αργότερα την προστασία των γυναικών πάνω στη γέννα πήρε η Άρτεμις, η Ιφιγένεια υποχρεώθηκε να υποβιβαστεί σε θνητή και να γίνει κλειδούχος ιέρεια της θεάς. Οι κάτοικοι στη Βραυρώνα εξακολουθούσαν να τη λατρεύουν, ως ηρωίδα πια και να "δείχνουν" τον τάφο της. ( Ο Ευριπίδης, στην Ιφιγένεια εν Ταύροις, φαίνεται να έπλασε το μύθο, λίγο-πολύ δικό του, με τόση επιτυχία, ώστε από τα χρόνια του και πέρα να επικρατήσει απόλυτα, προκαλώντας νέες μυθοπλασίες.
Στη βόρεια πλαγιά του λόφου της Ακρόπολης, ανάμεσα στους βράχους και λίγο ψηλότερα από το ναό της Αρτέμιδος υπήρχε ο τάφος της Ιφιγένειας, που χαρακτηρίζεται από τις αρχαίες πηγές ως "κενήριον" (κενοτάφιον). Είχε μορφή σπηλιάς, που έπεσε η οροφή της από κατάρρευση των βράχων.
Αρχαίες πηγές ταυτίζουν την Ιφιγένεια με την χθόνια Εκάτη, σε αντίθεση προς την Άρτεμη, που λατρευόταν ως θεά της ζωής και της υπαίθρου. Έτσι, ενώ στην Ιφιγένεια προσφέρονταν οι πέπλοι των γυναικών που πέθαιναν στον τοκετό, στην Άρτεμη πρόσφεραν τα χιτώνιά τους οι γυναίκες που είχαν καλή γέννα.
Το Ηρώο της Ιφιγένειας είναι ένας μικρός ναός (7,75 χ 4,45μ.) με πώρινη θεμελίωση, μπροστά από το δυτικό στόμιο της σπηλιάς, που κατασκευάστηκε πιθανότατα στα κλασικά χρόνια. Στο ιερό της Αρτέμιδος τελούνταν, η "Αρκτεία". Τελετή με μυστηριακό χαρακτήρα, στην οποία έπαιρναν μέρος τα κορίτσια πριν φτάσουν στην ηλικία της ήβης. Οι άρκτοι, όπως ονομάζονταν οι παρθένες, φορούσαν ένα χαρακτηριστικό κροσσωτό ιμάτιο (όπως δείχνει ένα άριστα διατηρημένο άγαλμα κοριτσιού στο μουσείο της Βραυρώνας).
(Σύμφωνα με το μύθο, λέγεται ότι στην Bραυρώνα υπήρχε μια ήμερη αρκούδα αφιερωμένη στην Αρτέμιδα που τριγυρνούσε ελεύθερη. Καθώς ένα κοριτσάκι έπαιζε μαζί της το γρατσούνισε, τα αδέρφια της θύμωσαν και με τα τόξα τους σκότωσαν την ιερή αρκούδα. Η θεά Άρτεμις εξοργίστηκε και τιμώρησε τους Αθηναίους με λοιμό.
Η πόλη της Αθήνας απαλλάχτηκε από το λοιμό αφού σύμφωνα με τον χρησμό κορίτσια ηλικίας 5-11 ετών έπρεπε αφού μείνουν 5 χρόνια στο ναό, να λαμβάνουν μέρος στην Αρκτεία, περνώντας έτσι από την παιδική ηλικία στην εφηβεία).