Spinoza: Tanrı Evrenin Kendisi Olabilir mi? | Felsefe Tarihi 25

Bu video ve gelecek videoda panteizmden söz ederek ateizm, teizm, deizm dörtgenindeki yerini, panteist bir dünya görüşünde özgür iradeyi, beden ve bilinci tartışacağım. Bunu yaparken ünlü panteist filozof Baruch Spinoza’nın felsefesine sadık kalacağım.

Thales’ten başlayarak günümüze doğru gelmeyi amaçladığımız felsefe tarihi serisinde bugüne kadar konuştuğumuz filozofları dinlerken uygulanabilir ya da makul olan fikirleri cımbızla seçip olmayan bölümlerinin neden yanlış olduğunu göstermeye eğiliminde bulunmuştuk. Ama Spinoza bunlardan biri değil.

Nitekim Spinoza’nın felsefesi -ben bunu 4 başlıkta ele alacağım- bugün dahi felsefenin tartıştığı soruları yanıtlamak adına güncelliğini koruyan yanıtlar verir. Hem de neredeyse 400 yıl önce doğmasına rağmen. 2021’ye gireceğimiz şu günlerde hala bir Spinozacı olmak, hayatına bu şekilde devam etmek mümkündür. Evren, tanrı, etik, duygular, zihin hepsine ilişkin bir tutumunuz olur ve yanıtınız işler.

00:00 Spinoza'nın Biyografisi
06:49 Ethica ve Öklidyen Yapısı
10:00 Tanrı/Doğa
17:40 Varlığın Zorunluluğu
24:48 Panteizm ve güncel fiziğin bulguları
28:00 Evrene dair konuğumuza sormak istediğiniz sorular
30:56 Neden panteizm?

♦️Spinoza üzerine yapılan iki videoda yararlanılan kaynaklar:
▪️Baruch Spinoza, "Ethica"
▪️Baruch Spinoza, "Anlama Yetisinin Düzeltilmesi Üzerine İnceleme"
▪️Baruch Spinoza, "Tanrıbilimsel Politik İnceleme"
▪️Gilles Deleuze, "Spinoza Üzerine 11 Ders",
▪️Gilles Deleuze, "Spinoza - Pratik Felsefe"
▪️Solmaz Zelyüt, "Spinoza"
▪️Çetin Balanuye, "Spinoza - Bir Hakikat İfadesi"
▪️Çetin Balanuye, "Spinoza'nın Sevinci Nereden Geliyor?"
▪️Roger Scruton, "Spinoza"
▪️Charles Ramond, "Spinoza Sözlüğü"

♦️Ufak bir karşılaşma için öneriler:
▪️Nigel Warburton, Felsefenin Kısa Tarihi, "Spinoza"
▪️Bertrand Russell, Batı Felsefesi Tarihi Cilt 3, "Spinoza"

♦️Edebi bir okuma için öneri:
▪️Irvin Yalom, "Spinoza Problemi"

♦️İleri okumalar ve Spinoza Üzerine Tartışmalar:
(Düşünürlerle ilişkisi, tarihsel bağlamda etkisi üzerine yorumlar)
▪️"Spinoza ile Karşılaşmalar", Kolektif, Ayrıntı Yayınları

📣 DİĞER YAYINLAR

👋 SOSYAL MEDYA

[oemerdrgn]

Üzücü olan su ki bu tür kaliteli videolari paylasacak cevremin olmamasi...

[nuriunlu]

Harika....Okuyan ve anlayan çoğalırsa ülke kurtulur...75 yaşında anlıyorum.Çunku 70 yıldır yanlışların zindanı içinde doğruyu aradım..Tesekkürler

[daylight_S]

Bu kadar derin bir konu ancak bu kadar anlaşılır anlatılabilirdi. Saçma örnekler yok, gereksiz cümleler yok, neyse o. Sizin gibi okuyan, güzel konuşan, beden dilini iyi kullanan, boş yaşamayan, çok bilgili insanlar umarım hiç bitmez. İlk defa böyle bir konuda bu kadar net ve sade ancak tatmin edici bir video görüyorum. Böyle harika bir şey de ancak sizin elinizden çıkabilirdi zaten🤍

[kxndfbp]

bu kanal türkiye'de rönesansın başlangıcıdır. bizi yalnız bırakma güzel insan.

[huseyinerdalseckin]

Bu güzel kızı dinledikten sonra ülkem adına umutlarım arttı karamsarlığım biraz olsun dağıldı, Atatürk Cumhuriyetine olan inancımı tazeledim, sağolasın benim aydınlık yüzlü güzel kızım, ülkemiz senin gibi çalışkan bilgili gençlerin emekleri ile yükselecek,

[Ha-KaN]

Einstein’ın ABD üniversitelerinde konferans verdiğinde öğrencilerin ona sık sık sordukları soru:

-Tanrı’ya inanmıyor musun?…

Einstein hep şu cevabı verirdi:

“Spinoza’nın tanrısına inanıyorum”. Spinoza’yı okumayan kişi aynı yerde kalır…



*Spinoza’nın tanrısı ya da doğasına göre

Tanrı şöyle derdi:

Dua etmeyi ve boşuna göğsüne yumruk atmayı bırak!

Yapmanı istediğim tek şey, dünyaya çıkıp hayatının tadını çıkarmandır.

Eğlenmeni, şarkı söylemeni ve senin için yaptığım her şeyin tadını çıkarmanı istiyorum..

Kendi inşa ettiğin tapınaklara gitmeyi de bırak. Oraların benim evim olduğunu söylüyorsun !

Benim evim dağlarda, ormanlarda, nehirlerde, göllerde, plajlarda ve senin kalbindedir..


Sefil hayatın için beni suçlamayı bırak;

çünkü ben sana hiçbir zaman yanlış bir şey olduğunu ya da günahkar olduğunu ya da cinselliğinin kötü bir şey olduğunu söylemedim!

O yüzden seni inandırdıkları her şey için beni suçlama..


Benimle hiçbir ilgisi olmayan ve anlamadığın halde sözde kutsal yazıları okumayı da bırak;

Gün doğumunda, bir manzarada, arkadaşlarının dostluğunda, küçük bir çocuğun gözlerinde beni okuyamıyorsan, henüz yazının bilinmediği devirlerde benim adıma yazıldığı iddia edilen hiçbir kitapta beni bulamazsın !


Bana güven, ama önce kendine güven ve herşeyi benden istemeyi bırak;

Bana işimi nasıl yapacağımı sen mi söyleyeceksin?

Benden korkmayı da bırak; Çünkü ben öcü değilim ve seni yargılamıyorum, seni eleştirmiyorum, sana sinirlenmiyor, seni rahatsız etmiyorum, asla seni cezalandırmıyorum. Beni sadece sevmen yeterlidir..


Benden özür dilemeyi de bırak;

çünkü affedilecek bir şey yok. Eğer seni ben yarattıysam… Seni özgür iradenle donattım.
Sana verdiğim akıl ve iradeni kullanarak yaşıyorsan seni nasıl suçlayabilirim?


Seni sen olduğun için nasıl cezalandırabilirim?

Bir yaratıcı bunu nasıl yapabilir?

Her türlü emirleri unut, her türlü yasayı unut; bunlar seni manipüle etmek için, seni kontrol etmek için, senin suçluluk hissetmeni isteyenlerin kurgusudur. Bunlara inanma, sadece kendi aklını kullan..

Kendine saygı göster ve kendin için istemediğin şeyi başkalarına da yapma. Senden tek istediğim hayatına dikkat etmen.
Çünkü bu hayat ne bir test, ne bir basamak, ne bir adım, ne bir prova ne de cennete giden bir yoldur….

Ben seni tamamen özgür kıldım;

Ödül yok, ceza yok, günahlar yok, erdem yok, kimse skor taşımıyor, kimse kayıt tutmuyor.


SADECE SEVGİ VAR..!!!

Ancak hayatında bir cennet veya cehennem yaratmak için kesinlikle özgürsün.!!

Bu hayattan sonra bir ne olup olmadığını söyleyemem, ama sana bir tavsiye verebilirim ; Bu hayattan sonra bir şey yokmuş gibi yaşa. Düşün ki bu hayat senin zevk alman, sevmen ve var olman için vardır, yani hiçbir şey yoksa, sana verdiğim bu yaşama fırsatından zevk almış olacaksın. Ama eğer bir şey varsa, orada da sana iyi mi kötü mü diye sormayacağım..
Sana soracağım tek şey, beğendin mi?
Eğlendin mi? En çok neyi beğendin? Yaşamında ne öğrendin ve hangi güzel işleri yaptın olacaktır..

Bana inanmayı bırak; inanmak tahmin etmek, hayal etmektir. Bana inanmanı istemiyorum, beni kendinde hissetmeni istiyorum.
Beni sevmen yeterli..


Övülmekten sıkıldım, teşekkür edilmekten bıktım. Minnettarlık hissediyor musun?
Bunu kendine, sağlığına, ilişkilerine ve dünyaya göz kulak olarak ifade et. İzlendiğini mi hissediyorsun?…
Neşeni ifade et! Beni övmenin doğru yolları bunlardır..


İşleri zorlaştırmayı bırak ve benim hakkımda birilerinin öğrettiklerini papağan gibi tekrarlamaktan vazgeç..

Emin olabileceğin tek şey burada olduğun, ve yaşadığındır..Nitekim bu dünya harikalarla doludur.. Etrafına baktığında beni görecek ve hissedeceksin.. Neden daha fazla mucizeye ihtiyacın var ki?

Beni dışarıda ararsan bulamazsın.

Beni sadece kendi içinde bulursun.

SPİNOZA


Baruch de Spinoza*, 17. yüzyıl felsefesinin üç büyük „Rasyonalist“inden biri olarak kabul edilir, Fransız *Descartes ile birlikte.

[esmaoztoprak]

Her dinlediğim filozofun felsefesi doğru geliyor🥲

[AtakanArisoy]

Bir seslendirme sanatcisi olarak akici, güzel temiz bir anlatım dinlediğim icin mutlu oldum. Kelimeler, telaffuzlar tertemiz ve düzgün. Takibinden pişmanlık duymayacağım bir kanala denk geldim. Varliginiza sağlık.

[mehmettomar]

Sanayide gece vardiyasında iş yorgunluğu arasında dinliyorum.Bu alanda belki de en akıcı ve duru anlatım. Belki de Felsefeye ilgi duyma zamanım geldi.

[Venus-dsbj]

Uzun süredir sorguladığım inanışımın Büyük bir ölçüde Spinoza Felsefesine yakın olduğunu öğrendim.Takipte kalacağım teşekkür ederim video için.

[cengizaslan]

Kainatın aynasıyım, madem ki ben bir insanım...

[cengiztuneygok]

Sevgili kızım 69 yaşında Carl Sagan hayranı bir Tanrı doğaci biri olarak talebesi Thaysinin İkinci Cosmos dizisinde anlattığı Spinosa nin fikirlerini seyredince şok olmuş bu adamın 300 sene önce yaşamın anlamını cozdugunu görmüş ve benim tüm inancımı o zaman anlamlandirdigini anlamıştım sana bu müthiş felsefi çalışmalarında basarilar

[mertyasar]

En çok beklediğim filozoflardandı, Kierkergaard hakkında da video yaparsan sevinirim.

[Subutay]

Tanrı insanları yaratmadı. İnsanlar tanrıyı yarattı.

[mehmetmetin]

63 yaşındayım 50 yıldır göğe bakıp bu sonsuz büyüklüğe yaratıcının ta kendisidir demisindir meğer ben doğuştan panteistmisim

[nuriunlu]

2500 yi önce düsunulenleri anlamaya çalışmamız....
Aklımızı nelerin karanliği boyadiğini açıklıyor...

[sinansonmez]

Prof.Dr Mustafa Öztürk'ün "Benim tarikatım Spinoza'nın tarikatıdır" videosundan buraya geldim. Fizikçi konuğunuzdan sonra Mustafa hocayı da bu kanalda görmek isterim.

[mahirsagiroglu]

Einstein din kardeşimdir..:):):):):):)

[sinankazanasmaz]

Spinoza'dan sonra Ulus Baker'den de bahsetmeni çok isterim. Video çok keyifli ve akıcıydı. Emeğinin, seni doğru bildiğin yolda, istediğin yerlere getirmesi dileğiyle...

[sevvalcgy]

dün deneme sınavında çıktı keşke önceden gelip izleseydiiim