Πήρε ο Μάρτης δώδεκα (ποιμενικό) - Αρτοπούλα Ιωαννίνων

Πήρε ο Μάρτης δώδεκα (ποιμενικό) - Αρτοπούλα Ιωαννίνων

Παλιό ποιμενικό τραγούδι, διαδεδομένο σε πολλές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, μεταξύ αυτών και στην περιοχή της Λάκκας Σουλίου. Στο χωριό Αρτοπούλα, συναντήσαμε τον λεβέντη τσέλιγκα Χρήστο Παπαδόπουλο, που έχει περπατήσει με το κοπάδι του το βουνό της Ολύτσικας ζώντας ιστορίες σαν και αυτή που περιγράφει το τραγούδι.

Ως γνωστό, οι τσελιγκάδες περιμένουν την άνοιξη όταν τα χιόνια αρχίζουν να λιώνουν προκειμένου να "ανεβάσουν" τα ζώα τους για βόσκηση στα βουνά. Στις καταπράσινες πλαγιές των πανέμορφων βουνών της ηπειρωτικής Ελλάδας, κατά τους θερινούς μήνες δημιουργούνται μικρές κοινότητες τσελιγκάδων, μέσα στις οποίες οι κατά τα άλλα μοναχικοί τσελιγκάδες, έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν δυο κουβέντες μεταξύ τους και να σπάσουν για λίγο τα δεσμά της μοναξιάς. Μέσα από τους στίχους του τραγουδιού, η λαϊκή μούσα εκφράζει την ανησυχία της γιατί ο Παναγής ή Παναγιώτης με το κοπάδι του δεν έχουν φανεί ακόμα παρόλο που η άνοιξη είναι προχωρημένη (πήρε ο Μάρτης δώδεκα κι Απρίλης δεκαπέντε). Το τι μπορεί να έχει συμβεί στον Παναγή μένει αναπάντητο αλλά σίγουρα η εικόνα με τα σκυλιά να ουρλιάζουν στους κάμπους και τα πρόβατα να είναι χωρίς τον τσέλιγκά τους δημιουργεί ανησυχία... Αυτή την ανησυχία καλλιεργεί εντέχνως το δημοτικό τραγούδι περνώντας το μήνυμά του αινιγματικά και διακριτικά πολλές φορές.

Στίχοι:

Πήρε ο Μάρτης δώδεκα
μωρ' Παναγιώτη μου
κι Απρίλης δεκαπέντε
κι όλα τα κοπάδια κίνησαν...

Κι όλα τα κοπάδια κίνησαν
μωρ' Παναγιώτη μου
κι όλα τα τσελιγκάτα
του Παναγή τα πρόβατα...

Του Παναγή τα πρόβατα
ακόμα δε φανήκαν
γυρίζουνε στους κάμπους μοναχά.

Γυρνούν στους κάμπους μοναχά
και τα σκυλιά ουρλιάζουν.

--
Έρευνα-καταγραφή:
Δημήτρης Τάσσης, Βασίλης Διαμάντης
Ιούλιος 2020

#lakka_souliou_music