filmov
tv
Balona Şiş Sokuyorum ve Patlamıyor (Evde Deneyin)!
Показать описание
Balona Şiş Sokuyorum ve Patlamıyor!
Balona iğne veya şişle dokunursak patlar öyle değil mi? Bazen değil! Bakın bu kocaman balona şiş sokuyorum ve patlamıyor. Merak edenler ve denemek isteyenler videoda buluşalım.
Suyun neden damlacık şeklini aldığını biliyor musunuz? Yani camda ya da lavaboda mutlaka gözünüze çarpar kalan sular damlacık şeklinde top top durur. Neden? Yani dümdüz akan suya ne oluyor? Aslında bir şey olmuyor. Sebebi yüzey gerilimi.
Yüzey gerilimi sıvıların yüzeyinde oluşan bir kuvvet. Biliyorsunuz su, birbiriyle etkileşen çok küçük moleküllerden oluşur. Bu etkileşim suyu bir arada tutan bir kuvvet oluşturur. Bu kuvvetin adı da yüzey gerilimidir. Yüzey gerilimi suyun damlalar oluşturmasına ya da bir kabı ağzına kadar suyla doldurduğumuzda yukarı doğru bir tepecik oluşturmasına neden olur. Yüzey geriliminin arttığı ya da azaldığı durumlar söz konusu. Mesela tuzlu suyun yüzey gerilimi fazladır.
Sıcaklık arttığında yüzey gerilimi azalır. Deterjan ve sabunlar da yüzey gerilimini azaltır. Çamaşır ya da bulaşıklarımızı düşünelim. Makinada en az 40 derece sıcak suda deterjanla birlikte yıkandıklarında suyun yüzey gerilimi azaldığı için kirliler çok daha kolay temizlenir. Soğuk suyla yıkasak ya da deterjansız yıkasak aynı sonucu alamayız. Kesin bilgi denemenize bile gerek yok bence :)
Deterjan konusu önemli arkadaşlar. Bilmiyorum evinizde kullandığınız deterjanların özelliklerine dikkat ediyor musunuz? Güzel köpürte köpürte yıkadığınız bulaşıklarınızın kirli, deterjanlı suları kanalizasyonlardan geçerek denizlere, okyanuslara ulaşıyor. Yani zararlı kimyasallarla dolu deterjanlarımız denizlere dökülüyor. Denizleri kirletiyor, denizlerdeki canlılara zarar veriyor. Oysa artık zararsız, çevre dostu deterjanlar, sabunlar, şampuanlar da var. Bir ürünü satın almadan önce mutlaka etiketine bakın arkadaşlar. İçeriğine bakın. Mesela fosfat hem bizim sağlığımız için hem de çevre için zararlı. Bundan daha önce de bahsetmiştim. Bakın olaya bir de bambaşka bir açıdan bakalım.
Pandemi zamanı BASF, bu çözümünü Royal Marck şirketine bağışlamış. Ve hastaneleri, sağlık ocaklarını sterilize etmek ve dezenfekte etmek için 20 ton solüsyon üretilmiş. Az önceki oranları düşününce çevreye katkısı inanılmaz öyle değil mi?
Dünyada 8 milyara yakın insan yaşıyor. Biz de onlardan birkaçıyız. Ne kadarımız dikkat ederse geleceğimiz, çevremiz için o kadar iyi hale gelir. Yani güzelleştirmek, korumak için hepimize pay düşüyor!
Neden patlamıyor balaon? Balonlar uzun ve elastik polimerlerden oluşur. Bu uzun ve elastik polimerler sayesinde balon esnek özellik gösterir. Balonu boydan boya kaplayan polimerlerin arası balon şiştikçe açılır. Balon şiştikçe renginin açılma sebebi budur. Eğer polimerleri saç kılı gibi hayal edersek balon şiştikçe saç kıllarının arasındaki mesafenin açıldığını daha rahat anlayabiliriz.
Şişmiş balonun orta bölgeleri daha hassas olur. Çünkü polimer zincirlerinin arası açılmıştır. Ancak uç bölgelerinde polimer zincirleri birleştiği için bu bölgeler hala sağlamdır. Balonu şişirdiğimizde uç bölgelerin renginin pek değişmemesinden de bunu anlayabiliriz.
Yüzey geriliminden bahsederken ne demiştik? Deterjan yüzey gerilimini azaltıyordu. Deterjan yardımıyla yüzey gerilimini düşürdüğümüz için balonun patlama ihtimalini de azaltıyoruz. Şişi balonun uç kısmından batırdığımızda balon patlamıyor. Çünkü saç kılı olarak hayal ettiğimiz polimerler uç bölgelerde birleşir ve bu bölgeye batırılan şiş yırtılmaya sebep olmaz. Eğer şişi balonun uç kısmı hariç bir bölgesine batırırsak balon patlar. Çünkü bu bölgelerde saç kıllarının arası açıktır ve elastikiyet azalmıştır.
Yüzey gerilimi konusunu anlayanlar şimdi soracağıma soruya da kolaylıkla yanıt verecektir eminim.
SORU: Sıvıların yüzey gerilimi hangisi ile doğrudan bağlantılıdır?
A) Sıvının yoğunluğu
B) Sıvının moleküler yapısı
(Cevap B)
BASF Türk Kimya desteği ile hazırlanmıştır.
Комментарии