Fiks Fare, 19 Maj 2016, Pjesa 2 - Investigative Satirical Show

Hidrocentralet mbi Valbone

Ne lumin e Valbones, zone e mbrojtur me statusin e Parkut Kombetar, jane dhene 11 leje koncesionare per ndertimin e 11 Hidrocentraleve me kapacitete te vogla prodhuese. Lejet u dhane ne vitet 2008 dhe 2009 si dhe nje pjese e tyre ne vitin 2013. Ne ate kohe mbizoteronte idea e shnderrimit te Shqiperise ne superfuqi energjitike dhe u dhane 520 leje koncesionare per ndertimin e Heceve ne shume lumenj te vendit.
Fiks Fare shkon ne Valbone Stand up informuese per secilin nga hecet. Kapacitetet e prodhimit, firmat qe kane marre lejet, fazat e ndertimit si dhe koha kur leja eshte dhene, per secilin nga keto hece.
Intervista banoret e zones Ato thone se me cfare kane degjuar kane informocion per ndertimin e 14 Heceve. Nese hecet ndertohen Valbona do te shterroje dhe nga kjo turizmi do te marre fund. Valbona nuk eshte lum i thelle, i pershtatshem per Hidrocentrale. Njerezit vijne ketu per lumin. Lumi do te thahet sepse hec pas heci do te kete ndikim.
Ka tre problematika ne ndertimin e heceve thote Katerina, amerikania qe prej 7 vitesh jeton ne Valbone: Problemi me ambjentin, problemi me ekonomine dhe problemi i keqqeverisjes. Pasi lejet per keto hece nuk jane te rregullta. Kjo gje ka nevoje per konsultim publik, gje qe nuk eshte bere. 14 hece te bashkuara eshte nje projekt gjigand , nuk do te shikohet lumi dhe do ndertohen shtylla te medhe per energjine, do te kthehemi ne nje vend industrial.
Interviste kryeplaku i fshatit Kol Gjoni. Ai thote se ne nje kohe shume te shkurter turizmi ne Valbone ka marre hov te madh. Ne te gjitha reklamimet qe i behen vendit nga operatoret turistik apo nga vete shteti eshte ne qender lumi dhe Valbona pa lumin nuk ka kuptim. Te ardhurat e turizmit jane me te larta se te ardhurat nga energjia. Jeja eshte dhene ne 2013 ten por ne e kemi marre vesh vetem para 2 muajsh. Nuk jemi pyetur si komunitet. Ai pranon faktin se ne liste ka dhe emrin e nje personi te vdekur, i cili presupozohet se ka firmosur duke qene dakord per ndertimin e heceve.
Interviste Kryetari i shoqates se Turisteve, Valbone Alfred Selimi, ai tregon se 40 deri ne 50 mije turiste kane vizituar Valbonen ne vitin 2015. Interesi i tyre me i madh eshte per natyren e virgjer. Nga turizmi perfiton e gjithe Tropoja. 95 perqind e njerezve ketu jetojne me turizmin, e ne te kundert zona do te shkaterrohej. Valbona e mban Tropojen ne jete.
Interviste Zv/kryetari i Bashkise Tropoje Kasmet Ponari. Ai tregon se ne kohen kur u dhane lejet per hidrocentralet, Valbona i perkishte komunes se Margegajve. Nuk jam i sigurte nese u pyet komuniteti apo jo. Fitimi qe jell ndertimi i Heceve shkon ne nje grup te caktuar individesh, ndersa ai qe sjell turizmi eshte per te gjithe. I pyetur cfare ka bere pushteti lokal per kete gje, ai pergjigjet se ka nje muaj e pak qe e ka marre vesh per ndertimin e Heceve, eshte punuar ne menyre te fshehte dhe jo te drejt per drejte.
Interviste Besjana Guri Mbrojtese e mjedisit Ajo tregon se nga epidemia e heceve jane prekur shume lumenj te vendit perfshire ketu edhe Valbonen. 520 leje koncesionare jane dhene per ndertimin e Hidreocentraleve ne shume lumenj te vendit. Valbona eshte zone e mbrojtur e kategorise se dyte dhe njeheresh park kombetar. Ne te tilla zona nuk lejohet me ligj te ndertohet asnje Hidrocentral. Ndertimi i heceve do te sillte shpyllzimdhe impakt te menjehershem ne gjallesat qe jetojne ne kete ekosistem.
Interviste Lavdosh Feruni Aktivist Mjedisor Ai tregon se fakti qe komuniteti eshte kundra per kete ndertim, kjo do te thote shume. Kush eshte ai vend qe nuk do te shnderrohet ne nje vend industrial? Komuniteti duhet marre ne konsiderate gjithashtu dhe lidhje e tyre ekonomike eshpirterore me mjedisin. Duhet te kupttohet nga vendimmarresit, se kemi te bejme me nje perkeqsim te jeteses se komunitetit nese denatyrohet ky ekosistem.
Interviste Drejtori i zonave te mbrojtura Zamir Dedej Ai thote se ne kohen e qeverise se meparshme ishte ne plan qe shqiperia te kthehet ne nje superfuqi energjitike, tani duhet shume pune qe cdo gje te rikuperohet. Ai tregon se lejet mjedisore te ketyre Heceve kane skaduar ne vitin 2013, pasi shumica e kontratave u lidh ne korrik te 2013 tes.