De schadelijke impact van windmolens | Zembla

Duizenden mensen in Nederland hebben te maken met geluidsoverlast door windmolens. Ze maken zich zorgen over de gezondheidseffecten. Het aantal windmolens in Nederland nam de afgelopen jaren flink toe. Sommige mensen die vlak bij een windmolen wonen lijden door het lawaai aan slapeloosheid en hebben als gevolg daarvan allerlei gezondheidsklachten.

Wat is er bekend over de gezondheidsschade die overlast door windmolenlawaai kan veroorzaken? Een gezaghebbende wetenschapper in Nederland op dit gebied is Jan de Laat, verbonden aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Eerder dit jaar trad hij op als expert in de Tweede Kamer, daar zei De Laat er het volgende over:

“De gezondheidsklachten betreffen vooral slaapstoornissen, maar ook duizeligheid, misselijkheid en hoofdpijn. “Vervolgens komen ook andere zaken aan de orde, zoals concentratieverlies, ten gevolge van die slaapstoornissen, maar ook hoge bloeddruk, hartslag, problemen, bronchitis, rusteloosheid, angst en soms ook depressie.” De Laat pleit voor een geluidslimiet van windmolens van maximaal 35 decibel. Dat is fors lager dan de huidige norm van 47 decibel.

Een klacht indienen over windmolenlawaai heeft weinig zin. Het geluid blijkt namelijk binnen de vastgestelde normen te vallen. Zembla onderzoekt: op basis waarvan zijn de geluidsnormen vastgesteld? En worden omwonenden wel gehoord door de overheid?
Wie overlast heeft van lawaai van een industrieterrein, kan een klacht indienen bij de gemeente. Die stuurt dan een expert langs om te controleren of de geluidsnorm inderdaad wordt overschreden. Als dat het geval is, wordt de veroorzaker door de gemeente gesommeerd het probleem op te lossen.

Maar voor windmolens geldt sinds 2011 een aparte geluidsnorm, ontdekt Zembla. Daarbij wordt het gemiddelde berekend van al het geluid dat windmolens in een jaar tijd produceren. Met andere woorden: als een windmolen bij harde wind, lange tijd te veel lawaai maakt, maar bij windstilte veel minder, dan kan de molen gemiddeld toch onder de norm blijven. Zo kunnen omwonenden maandenlang overlast ervaren, zonder dat de windmolenexploitant door de overheid daarop aangesproken kan worden.

Hoe is deze nieuwe geluidsnorm tot stand gekomen? In 2009 besluiten Europese landen om een inhaalslag te maken met de verduurzaming van hun energievoorziening. Jacqueline Cramer, minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) tussen 2007 en 2010, stelt als doel om in 2020 twintig procent van de energievoorziening uit groene energie te halen.
Het is een grote ambitie en daar moeten veel windturbines voor worden geplaatst. Maar veel van de geplande windprojecten komen maar moeizaam van de grond. In de Nederlandse klimaatakkoorden uit die tijd wordt herhaaldelijk gesproken over het ‘wegnemen van belemmeringen’ in de wet- en regelgeving.

Om het proces van verduurzaming te versnellen besluit minister Cramer de geluidsregels voor windmolens aan te passen. Cramer stelt een jaargemiddelde norm voor van 47 decibel overdag en 41 decibel 's nachts. Het geluid van windmolens mag gemiddeld over een jaar niet boven deze norm uitkomen. Die nieuwe regels worden ingevoerd in 2011. Maar, eerst worden de regels voorgelegd aan de inspectie van VROM om te toetsen wat het in de praktijk gaat betekenen. De inspecteurs van VROM schrijven dat de regeling burgers 'onvoldoende' beschermt tegen 'geluidsoverlast' en waarschuwen voor ‘slaapverstoring door piekbelasting’. 'Overtredingen' op de geluidsnormen kunnen volgens de inspecteurs 'straffeloos' worden begaan. Het uiterst kritische rapport wordt echter nooit met de Tweede Kamer gedeeld. Zembla kreeg het via een beroep op de Wet open overheid (Woo) in handen.

Onderzoek door: Wilfried Koomen, Vincent Harmsen, Janine Bakker en Marco de Lange
Script: Lilit Martirosova
Presentatie: Lilit Martirosova
Eindredactie: Roelof Bosma
Montage: Joachim Spruijt en Lilit Martirosova
Productie: Jennifer Burger
Animaties: Ernst Ruijgrok, Jules Parijs en Liza Renee Verboon

Luister onze onderzoeksverhalen in onze podcast:

Volg ons ook hier:

00:00 De onthulling
00:35 De misstand
03:13 Het onderzoek
08:24 Het wederhoor
10:47 De consequentie
11:43 De conclusie
12:05 Meer weten?

#windmolens #geluidsoverlast

[peathah]

Er bestaat een stille oplossing met relatief weinig afval. Kerncentrales.

[lightlayagajoie]

De klachten worden niet afgewerkt maar vervolgens zeggen ze dat ze geen klachten ontvangen hebben. Ze liegen gewoon keihard.

[jwijn]

Decibellen alleen zeggen niet alles.Zelfs zachtere geluiden kunnen al storend zijn.Ook de toonhoogte, het ritme, incidenteel of repeterend, natuurlijk of onnatuurlijk een geluid waar je geen macht over hebt om het te stoppen zoals nachtelijk piepende of tikkende vlaggemansten bij de supermarkt.Een druppelende kraan bij je eigen kun je nog dichtdraaien.

[jeffreylast]

Zo gaat de roverheid met de bevolking om.

[Sietskefeitsma]

Waarom de overheid niks doet? Onder welke steen hebben jullie gezeten? De overheid geeft 0, 0 om mensen, geld is altijd belangrijker.

[RoyWilms-gs]

Niet alleen wij de mens. Maar dieren net zo goed.

[MirandaWasHier]

Stichting laag frequent geluid probeert hier al heel lang iets aan te doen, mensen worden echt ziek van die apparaten!

[marccalis]

Mevrouw cramer heeft een mooi praatje maar loopt gruwelijk vast in haar gedraai om de waarheid. Ze heeft bewust regelgeving versoepeld en verzwegen voor de tweede kamer waardoor burgers nu wederom verschikkelijk de dupe zijn.

[dailyresetyourmind]

beste onderzoeksprogramma van nederland!

[falconh]

Geld geld geld, .... jou slaap problemen gaat Fattenvall, Essent en al die belang hebbende snelle winst gedreven mensen NIKS interesseren. We passen gewoon regels aan als het de bedrijven het ''EVEN'' niet uitkomt..!

Burgers hebben niks meer te zeggen!. Private equity all over.

[emrecelik]

RattenVall… moet winst maken natuurlijk

[vincentvolkers]

Vreselijk. Hoe kan de politiek hier de ogen voor sluiten! Het is echt ongekend!

[bpvadm]

.... en de de achteruitgang van de insectenstand, vogels die worden gedood, en op zee walvissen, dolfijnen, enz. die stranden. En dat alles voor een klimaatleugen.

[ARPost-knjl]

zembla zal nu binnenkort ook wel opgeheven worden. net als tegenlicht.

[gerlindebijzitter]

Een ambitieuze politica die bewust wetten heeft aangepast om haar 'plasje' te kunnen doen en nu haar handen in onschuld wil wassen ten koste van de onderzoekers en hun rapport destijds al.

[bigbadwolf]

Dit wist ik al 10 jaar geleden was op Youtube in America was er af gehaald omdat dit negatief was over windmolens. Die lobby is heel groot.

[Salty_Legionnaire]

Zolang de windmolens niet bij hun in de tuin staan vinden ze het allemaal prima. Op zee veroorzaken ze ook al enorme ellende voor vissen, vogels en zoogdieren.

[jdb]

Zoveelste voorbeeld van onbehoorlijk bestuur

[karinastrid]

Ik maak mij vooral zorgen naar de gevolgen van windmolens op zee. Wij mensen hebben daar wellenswaar niet direct last van maar ik kan mij voorstellen dat de gevolgen voor het leven in de Noordzee desastreus is. Kunnen jullie van de NPO daar eens diepgravend onderzoek naar doen?

[andrevanrossum]

Geluid is niet het enige probleem. Windmolens zouden ook nooit door de toets van kritiek van de nota ruimtelijke ordening van Jan Pronk kunnen komen. Op het platteland wordt het gehele landschap geïndustrialiseerd met deze bewegende opjecten. Hoe konden we dit laten gebeuren?