Οι κλοπές αρχαιοτήτων από τους Γερμανούς ναζί, κατά την διάρκεια της Κατοχής στην Ελλάδα (1941 1944)

Οι σημαντικότερες συλλογές αρχαιοτήτων σήμερα στον πλανήτη, θεωρούνται κατά σειράν της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας και 4η της Ελλάδος, παρά το γεγονός ότι καμμιά από τις τρεις πρώτες χώρες δεν διαθέτει αρχαία ιστορία!
Το 360 σελίδων μεγάλου σχήματος βιβλίο του Γιώργου Λεκάκη «Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Ελλάδα επί Κατοχής», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Κάδμος», στην βάση του είναι ένας κατάλογος κλοπών, λεηλασιών, καταστροφών και αυθαιρεσιών των ναζί κατακτητών, αποδελτιωμένος από την επίσημη έκθεση του υπ. Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδος, του 1946. Ο συγγραφέας άφησε έξω τις ανθρώπινες απώλειες, τις εκτελέσεις αμάχων, παιδιών, γυναικών και γερόντων, που δεν αποτιμώνται… Άλλωστε η «Μαύρη Βίβλος της Κατοχής» τα έχει πει σχεδόν όλα… Και συμπεριέλαβε μόνον τις υλικές ζημίες, αυτές που μπορούν να αποτιμηθούν…
Οι Γερμανοί κατακτητές υποσχέθηκαν την τήρηση των ελληνικών νόμων περί αρχαιοτήτων. Αλλά η Ιστορία έχει αποδείξει πως οι εξουσιαστές και οι κατακτητές είναι αναιδείς και αλαζόνες. Απ’ τον κανόνα δεν εξαιρέθηκαν οι Γερμανοί – και πώς να το πράξει ένας λαός που πιστεύει πως είναι ανώτερος όλων των άλλων;.. Υποσχέθηκαν πως μετά τον πόλεμο, θα παραδώσουν τα προϊόντα ανασκαφών δια του γερμανικού Ινστιτούτου. Το ελληνικό υπουργείο έκαμε έκκληση (αρ. 36260/1198/13.7.1942) προς την ειδική γερμανική στρατιωτική υπηρεσία προστασίας μνημείων, περί τηρήσεως των αρχαιολογικών νόμων, αλλά οι Γερμανοί την επέστρεψαν πίσω αναιδέστατα ως απαράδεκτη.
Αξίζει να σημειωθεί, πως οι ναζί είχαν συγκροτήσει από την αρχή του Πολέμου έναν κατάλογο, με έργα διαφόρων δημόσιων συλλογών, που εξέφραζαν κατ’ αυτούς την… «γερμανικότητα». Και άρα, κατά την λογική τους, έπρεπε για τον λόγο αυτό να έρθουν στην Γερμανία…
Όταν οι Έλληνες αρχαιοφύλακες στην Κατοχή έκαμαν παρατηρήσεις στους κλέπτες Γερμανούς, η συνήθης απάντηση ήταν «μην ενδιαφέρεσθε, γιατί αυτά δεν είναι δικά σας…».
Ο κατάλογος αυτός δεν είναι ελλιπής. Είναι ελλιπέστατος. Είναι όμως μια πρώτη καταγραφή, ένα πρώτο σκαλοπάτι, ένα πρώτο βήμα. Ας ακολουθήσουν κι άλλα. Και το κυριότερο είναι επίσημη καταγραφή, από το τότε ελληνικό κράτος…
Έστω και με μερικές δεκαετίες καθυστέρηση, ας διεκδικήσουμε ένα μεγάλο κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, ένα μεγάλο κομμάτι της ταυτότητάς μας και της προσωπικότητάς μας. Αυτές οι κλοπές δεν παραγράφονται, ούτε απ’ την συνείδηση, αλλά ούτε απ’ το Διεθνές Δίκαιο. Ας μην πέσουμε αμαχητί…

Διαβάζω στην ιστοσελίδα "Ιστορικά Θέματα": «Για τους Γερμανούς, όλα τα μνημεία ήταν ουρητήρια και κατά προτίμηση το εσωτερικό του Παρθενώνα». Έτσι καταλήγει ο ειδικός τόμος που εξεδόθη το 1946 από το υπουργείο Παιδείας με τίτλο «Ζημίαι των αρχαιοτήτων εκ του πολέμου και των στρατευμάτων κατοχής». Εκεί καταγράφονται αναλυτικότατα οι κλοπές ελληνικών αρχαιοτήτων από τα μουσεία, οι λαθρανασκαφές, οι καταστροφές και οι ζημιές μνημείων από τους ναζί.

Τα γερμανικά, ιταλικά και βουλγαρικά στρατεύματα απεδείχθησαν ορδές «νέων Ελγιν», που κατέκλεψαν ανεκτίμητης αξίας αρχαιότητες. Οι περισσότερες εξ αυτών εστάλησαν στη Γερμανία, στην Αυστρία και σε άλλες χώρες. Κάποιες εξετέθησαν ακόμα και σε μουσεία, ενώ οι πιο πολλές παραμένουν άγνωστο πού βρίσκονται. Ελάχιστες έχουν επιστραφεί στην Ελλάδα. Ο «Τύπος της Κυριακής » αποκαλύπτει στοιχεία από τρεις εκθέσεις που συντάχθηκαν μεταπολεμικά γι’ αυτή τη λεηλασία. Πρόκειται για την καταγραφή του υπουργείου Παιδείας, την έκδοση του υπουργείου Ανοικοδομήσεως, το 1947, του Κωνσταντίνου Δοξιάδη, με τίτλο «Θυσίες της Ελλάδος, αιτήματα και επανορθώσεις στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Τις πλέον λεπτομερείς καταγραφές είχε κάνει το υπουργείο Παιδείας. Από αυτές αποδεικνύεται περίτρανα ότι το Γ’ Ράιχ ήταν «στρατός αρχαιοκαπήλων». Ως γνωστόν, τόσο για τις πολεμικές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο, που ανέρχονται σε εκατοντάδες δισ. ευρώ, όσο και για τις κλεμμένες αρχαιότητες, η Γερμανία έχει δώσει «ψίχουλα» στην Ελλάδα. Ωστόσο, ουδεμία ελληνική κυβέρνηση έχει διεκδικήσει σθεναρά τις αποζημιώσεις.
Οι Γερμανοί προκάλεσαν καταστροφές σε 87 αρχαιολογικούς ή ιστορικούς χώρους, οι Ιταλοί σε 39 και οι Βούλγαροι σε 3. Σήμερα, μερικοί σημαντικοί αρχαιολογικοί τόποι, όπως της Βάρης, της Δημητριάδος ή του Παλαιοκάστρου Κρήτης, δεν υπάρχουν». Και συνεχίζει: «Έγιναν, όμως, και αυθαίρετες ανασκαφές, που προκάλεσαν την καταστροφή και την κλοπή αρχαιολογικών θησαυρών. Ότι βρήκαν στις ανασκαφές αυτές, οι κατακτητές το πήραν μαζί τους και μας μένει ακόμα άγνωστο. Τέτοιες καταστροφές έγιναν από Γερμανούς σε 24 τόπους και από Ιταλούς σε 2. Σημαντικές ήταν και οι κλοπές αρχαιολογικών θησαυρών. Οι Γερμανοί, ειδικότερα, έκλεψαν αρχαιότητες από 42 μουσεία ή αρχαιολογικούς χώρους (σ.σ.: αρχαιολογικές συλλογές, αγάλματα, ανάγλυφα, νομίσματα, χρυσοί στέφανοι, ιερά σκεύη κ.λπ.). Οι Ιταλοί έκλεψαν αρχαιότητες από 33 μουσεία ή αρχαιολογικούς χώρους. Οι Βούλγαροι από 9 μουσεία ή αρχαιολογικούς χώρους».

Τα πλάνα του βίντεο είναι την Τρίτη 21 Ιανουαρίου 2025.

[ΒασίληςΚουμπάκης]

Μπράβο σας κύριε, Συγχαρητήρια στον Λεκάκη για το βιβλίο του .
Να είχαμε ως Ελλάδα έστω έναν πολιτικό που να είναι αντάξιος στην ιερή ιστορία αυτού του τόπου .

[ΙωαννηςΡοθωνης]

Ο υπέροχος αρχαιολογικός χώρος της περιοχής μου!! επίσης 12 ήταν όταν έκανες το βίντεο το άκουσα από το ρολόι της εκκλησίας 😀😀!!

[smaragdavellopoulou]

Τα συγχαρητηρια μου Κυριε Μιχαλη για το εργο σας !

[ΖαχαριαςΜαυρογεωργης-φρ]

Ωραιο βιντεο, εμενα μου αρεσε πολυ το βιντεο πριν λιγες ημερες μ ε την Εκκλησια στο βουνο.

[kat-wqjl]

Η κλεψιές έχουν ξεκινήσει από τής σταυροφορίες

[Κωστας]

Υποτιτλους σε πολλες γλώσσες!
Να το δουν σε ολο τον κοσμο!
❤❤❤❤❤❤❤
❤❤❤❤❤
❤❤❤

[basiliospapanikolaou]

Μιχάλη μου, παλιά τους τέχνη αυτό. Δεν το θεωρούν κλοπή 😠 υπόδουλους μας είχαν και φεροντουσαν έτσι. Μπορεί και να έχουν περισσότερα αρχαία από εμάς αλλά, είναι σε ιδιωτικές συλλογές., η στα ελβετικά θησαυροφιλακια.

[lollol-bngc]

πολυ ωραιο βιντεο! Θα κανετε ενα βιντεο για τα αρχαια που εχουν βρεθει απο τις αντιπλημμυρικες εργασιες στο λουτρακι;

[ΖαχαριαςΜαυρογεωργης-φρ]

Στο 2: 40 πηγα να σας γραψω ωραιο κτιριο αυτο κοντα στην περιφραξη και εκεινη τη στιγμη 2 δευτερα μετα χτυπησε η καμπανα, ειχε πλακα.😊😊😊😮😮

[visitcrete-]

Ωραίος εμάς εδώ να δεις πως '' ψώνιζαν..."" Άφησαν και χάρτες με

[spirosmagginas]

Μακάρι να επερναν και λίγο πνεύμα, από την ιστορία μας, και ας πήραν αρχαία, τότε θα καταλάβαιναν τη έχουμε κάνει για την ελευθερία μας.αλλα νεκροί ήταν νεκροί έμειναν.