Σπ. Βλαχόπουλος: Το κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935: το τέλος της Β' Ελληνικής Δημοκρατίας

Η Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας, ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Αργολίδας και η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Άργους-Μυκηνών συνδιοργάνωσαν Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο το Σαββατοκύριακο 16-17 Δεκεμβρίου 2017 με τίτλο "Στρατιωτικές Επεμβάσεις και Δικτατορίες στην Ελλάδα" με τη συμμετοχή κορυφαίων Πανεπιστημιακών Διδασκάλων και Ειδικών Ερευνητών.

Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Τέχνης και Πολιτισμού "Μέγας Αλέξανδρος" στο Άργος και αφιερώθηκε στη μνήμη του κορυφαίου ιστορικού Σπύρου Ασδραχά, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 11 Δεκεμβρίου 2017.

Ο Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Βλαχόπουλος, προσέγγισε από τη σκοπιά του συνταγματικού δικαίου το κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935.

Περίληψη της εισήγησης

Το κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935 εντάσσεται μεν στο γενικότερο πλαίσιο των στρατιωτικών κινημάτων της εποχής εκείνης, υπήρξε όμως ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα του Μεσοπολέμου. Οργανωμένο από το "βενιζελικό στρατόπεδο" απέναντι στην Κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη, δικαιολογήθηκε με τον κίνδυνο επανόδου του βασιλιά, ουσιαστικά όμως αποτέλεσμα την αντίδραση των βενιζελικών στη διαφαινόμενη απώλεια του τελευταίου τους θεσμικού "προπύργιου", της Γερουσίας. Όποιο όμως και να ήταν το κίνητρο, το κίνημα έφερε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που φερόταν να επιδιώκει: Κινητοποίησε τους φιλοβασιλικούς πολιτικούς, αποτέλεσε το πρόσχημα για την εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού από τους στρατιωτικούς που ήταν πιστοί στην αβασίλευτη δημοκρατία, οδήγησε στη διάσπαση του Λαϊκού Κόμματος και αλλοίωσε τον δημοκρατικό χαρακτήρα του πολιτεύματος με μια σειρά από συντακτικές πράξεις. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την έλλειψη αποφασιστικότητας εκ μέρους του Παναγή Τσαλδάρη, κατέληξαν στην ανατροπή του από τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, Γεώργιο Κονδύλη, τον Οκτώβριο του 1935 και στην επαναφορά της βασιλείας τον Νοέμβριο του ίδιου έτους "με το πιο νόθο από τα νόθα δημοψηφίσματα" της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας. Η εισήγηση θα προσπαθήσει να αναδείξει τα αίτια και τις συνέπειες του κινήματος της 1ης Μαρτίου 1935 μέσα από το πρίσμα της κρίσης του κοινοβουλευτισμού στον Μεσοπόλεμο.