Yapay Zeka, 2000 Yıllık 'Mars'ta Oksijen' Problemini 2 Ayda Nasıl Çözdü?

Mars, yaşamak isteyeceğiniz son yer. Atmosferi, Dünya’nın atmosferinden 170 kat daha ince ve neredeyse tamamen karbondioksitten oluşuyor. Bu zayıf atmosfer nedeniyle uzaydan (ve özellikle de Güneş’ten) gelen ölümcül radyoaktif ışınlara karşı hiçbir koruması yok. Pratik olarak atmosfersiz olan Kızıl Gezegen, bu çıplak gövdesi nedeniyle doğru düzgün ısı tutmayı da beceremediği için, yüzey sıcaklığı 20 derece ila -125 derece arasında değişebiliyor. Bu aşırı soğuk doğası nedeniyle yüzeyinde sıvı su da bulunmuyor; ama en azından yüzeyin altında buz bulunduğunu biliyoruz. Kütleçekimi, Dünya’nınkinden 2.5 kat zayıf, dolayısıyla bir süre Mars'ta yaşayacak olsaydınız, kaslarınız atrofiye uğrardı ve kemik yoğunluğunuz hızla düşerdi. Tamamen ince kumlarla kaplı olan yüzeyinde bırakın insanları, modern teknolojimizin bile çalışması çok zor. Çünkü bu toz en küçük boşluklardan bile girerek elektronik cihazlarda kısa devrelere neden oluyor. O nedenle Mars'a gönderilen araçların sıradışı şekillerde tasarlanması gerekiyor. Aslında Mars toprağı o kadar da kısır sayılmaz, ilerleyen videolarda bunu size anlatacağım; ama tabii ki şu anda Mars üzerinde büyük ölçekte yiyecek üretebilmenin hiçbir yolunu bilmiyoruz. Dolayısıyla Mars'ta yaşasaydınız, büyük oranda Dünya'dan gelecek yiyecek, içecek ve giyeceklere muhtaç olurdunuz. Buna rağmen Mars, Dünya’ya en yakın gezegenlerden biri olmasına rağmen halen aşırı uzak olduğu için iletişim kurmak ve malzeme transferi de halen çok zor. Ve tabii ki şu anda Mars yüzeyinde hiçbir insan tesisinin olmamasından ötürü, en basit tıbbi sorunlar da dahil gündelik ihtiyaçların karşılanmasını imkansız.

Ama tüm bunlara rağmen Mars, öyle veya böyle, bir sonraki yuvamız olacak. Çünkü bize olan yakınlığı (ve saydığım tüm bu farklarına rağmen Dünya’ya olan müthiş benzerliği nedeniyle), eğer ki şu anda üzerinde yaşadığımız Mavi Gezegen'in ötesine geçeceksek ve yıldızlara açılacaksak, Mars üzerinde denemeler yapıp medeniyetimizi geliştirmemiz gerekiyor. Eğer daha Mars’a hükmedemeyecek kadar zayıf ve beceriksizsek, başka herhangi bir yere açılmanın hayalini bile kuramayız. Önce Mars’a ulaşacağız ki oradan diğer gezegen, sistem ve galaksilere açılabilelim. Dolayısıyla ne yapıp edip Mars’ı Dünyalaştırmayı, yani “terraforme etmeyi” öğrenmemiz gerek.

#Mars #YapayZeka #Oksijen

00:00 Giriş: Mars'ta Yaşamak Neden Zor?
01:49 Neden Mars Bir Sonraki Yuvamız Olacak?
02:30 Marsı Terraforme Etmek: Bir Gezegene Neden Oksijen Götürmeliyiz?
03:55 MOXIE: Mars'ta Oksijen Üretmek Mümkün mü?
06:14 Oksijen Evrimi Tepkimeleri: Sadece Mars'taki Malzemelerle Oksijen Üretebilir miyiz?
07:28 Mars'ta Oksijen Üretmek Neden Zor?
08:04 Kimyager Yapay Zeka: Bir Robot, Mars'ta Oksijen Problemini Çözebilir mi?
10:47 Mars'ta Nefes Alabilecek miyiz?
11:12 Kapanış: Mars'a Attığımız İlk Adımlara Yapay Zeka da Eşlik Edecek!

***

📽️ Videografi & Post-Prodüksiyon: Çınar Ege Bakırcı

Evrim Ağacı'nın Türkiye'de bilim anlatıcılığı çalışmaları tamamen okurları ve izleyenleri tarafından maddi olarak desteklenmektedir. Yaptıklarımızı faydalı buluyorsanız ve daha fazlasını yapmamıza katkı sağlamak isterseniz:

Yanımızda durduğunuz için çok teşekkürler! ❤

***

BAZI FAYDALI BAĞLANTILAR:

[evrimagaci]

💪 DESTEKÇİLERİMİZE KATILIN: Eğer yaptıklarımızı faydalı buluyorsanız ve daha fazlasını yapmamıza katkı sağlamak isterseniz, destekçilerimiz arasına katılabilirsiniz (aşağıdaki destek yöntemleri Evrim Ağacı için önem/fayda sırasına göre dizilmiştir; ancak size en kolay/faydalı gelen yöntemle destek olabilirsiniz):


Yanımızda duran harika insanlar arasına katılmayı seçtiğiniz için çok teşekkürler! ❤

[StartStopMotions]

Arkadaslar sizden bir istegim var yorumlarda evrim agacinin yaptigi guzel isleri ovmek yerine soru ve fikirlerinizi yazarsaniz hepimize daha cok yarari olur

[emreyigit]

Marsta kalıcı insan yaşamının gerçekleştiğini varsaydığımızda insan vücudunun yeni fizik kurallarına adaptasyonu ve yeni nesillerinin marslı insan vücuduna evrimini konu alan bir video hazırlamanızı rica ediyoruz emeğiniz için teşekkürler ❤️

[metodiyebiri]

Çağrı abi selamlar. Bir gezegeni terraforme etme ile ilgili ayrı bir video yapacak mısın bilmiyorum ama bu konuyu merak ediyorum. Çok fazla detaya inmeden, bir gezegen nasıl 0'dan yaşanabilir hâle gelebilir gibi bir video olsa güzel olurdu bence.

Bir de her ne kadar başka gezegenler üzerinde çalışmalar son derece önemli olsa da, bana göre asıl önemli olan kendi gezegenimizde sahip olduklarımızı korumak. Ben özellikle eğer iklim krizi yaşamımızı tehdit edecek raddeye gelirse bunu tersine çevirmenin bir yolu olup olmadığını çok merak ediyorum.

[hamzaterzi]

9:45 Yapay zekaların hızı cidden korkutucu. Terminatör 5 filminde Skynet'in sözünü hatırlattı. "Ben John'a saldırmadım. Onu kurtardım. Primatlar milyonlarca yılda, bense saniyeler içinde evrimleşiyorum... Şuan buradayım. Tam dört dakika sonra her yerde olacağım".
İngilizcesi, "I didn't attack John. I saved him. Primates evolve over millions of years. I evolve in seconds and I am here. In exactly four minutes. I will be everywhere".

[bahadraltintas]

gelişmiş bir medeniyet istiyorsak bilimden başka şansımız yok bilim çok mühim bir olgu bu olguyu bizlere aktaran sizlerede teşekkür ederim çağrı bey ve ekibiniz.

[melissaisk]

Önceleri Mars’a gitmek çok anlamsız geliyordu hep ne alaka boşu boşuna para ve zaman israfı diyordum. Yıllar içinde bilimsel videolar izledikçe aslında ne kadar önemli olduğunu idrak ettim. Bilimin ışığında karanlığı fethediyoruz resmen. ❤️

[bariswys]

Yer çekiminin evrime etkisi ile ilgili bir video yapar mısın? Farklı bir gezegenin sadece yer çekimi etkenini kabul ederek, canlılar orada evrimleşseydi Dünya canlıları evriminden farklı neler olurdu karşılaştırmalı olarak anlatabilirsen çok iyi olur.

[vziyonerinsesi]

Hakkaten videoyu izlerken Marsa gidip gelmiş kadar oldum Hocam. gerçekten. emeklerinize sağlık. Yapay zeka çok ciddi anlamda ilerliyor. Bana kalırsa insanlığa zarar değil fayda sağlayacak. :)

[issues]

Videoda ara ara görünen marslı filminden sahneler var. Bu konuyla ilgili komik bir bilgi paylaşmak istiyorum. Bu marslı filminden bir yıl önce vizyona giren Interstaller filminde, marslı filminde baş rol oynayan Matt Damon, Doktor Man karakterine can vermişti. Marslı filminin lansmanlarında bir mecrada şöyle bir başlık atılmıştı; Matt Damon’s interstallerden dönüşte marsta unuttular. Bu başlık aklıma geldikçe gülerim. Ayrıca Matt Damon’un oynadığı en popüler filmlerde, Matt Damon’un canlandırdığı karakterler kurtarılmaya çalışılmakta. Er Ryan’ı Kurtarmak filminde kurtarılmaya çalışılan Rayn karakterine can vermişti. Interstaller da buzul gezegende Lazarus uykusuna dalan ve daha sonra bu uykudan kurtarılan Doktor man karakteri, daha sonra da marslı filminde marta unutulan ve kurtarılmaya çalışılan bir karaktere can verdi.

[newlife]

Rica etsek yapay zekâ ömrümüze de bir el atsa, bunları duymak ama göremeyecek olmak çok acı, çağrı abi sen bu konuda ne düşünüyorsun bir gün duygularını ve düşüncelerini anlatan bir video yapar mısın? Çok zevkli bilimi takip etmek şaşırmak gelişmek ama kısıtlı zaman gerçeği psikolojik olarak yıpratıyor insanı, sen çok rahat ve mutlu görünüyorsun bizimde içimizi rahatlatacak 3 5 şey söylesen ne güzel olur ❤🫶

[culudagli]

Çağrı Hocam, ağzınıza sağlık. Bu videoyu izlerken geçen hafta çıkan çalışmayı kaynak aldığınızı görünce aklıma yeni bir alt içerik türü / kanalı geldi ve paylaşmak istedim. Evrim Ağacı önayak olsa ve "Evrim Ağacı - Yeni Buluşlar" tarzı bir içerikler bütünü veya alt kanal tasarlasa gençlere çok faydalı olabilir. Yabancı dilde bu tarz kanallar var (örn: Two Minute Papers), ancak Türkçe içerik olarak daha yolun başındayız diye düşünüyorum. Her hafta akademik araştırmalar anlamında yeni ve çığır açıcı buluşlar nelerdir, nasıl katkılar sağlayacak, vb. gibi bir başlıkla bence bu işi en güzel sizler yapabilirsiniz. Sevgiler.

[mahmutsimsek]

Bazen sadece kafam dağılsın diye bu adamın videolarını izlerken kendi kendime bilim insanı olduğum hayallere dalıyorum.

[Torso_Fushiguro]

Gerçekten çok heyecan verici bir gelişme. Ve insanlığın bir gün filmlerde gördüğümüz gibi başka bir gezegende yaşam kurma olasılığının bu kadar artışa geçmesi... Gerçekten çok həyacan verici. Gelecekte bunları görecek kadar yasayabilmeyi hatda belki Bir ihtimal kendiminde oraya gidebilmegimi isterim. Kim bilir belki uzay turistik bir mekana çevrilebilir.

[busrak]

Yapay zekanın bu kadar hızlı gelişmesi insana algılarını ve zekasını sorgulatıyor bazenleri. Keşke dünya genelinde insanlar artık dünya içi savaş/anlaşmazlıklara bir son verip dünyayı olduğundan daha iyi yerlere getirmeye çalışsa ve dünya dışı gelişmelerde daha önemli adımlar atılabilse.. Ama gün geçtikçe adım adım yeni başarılar yapılması insana umut veriyor bir yandan da 😭

[arslanrasit]

Çağrı: "Mars, yaşamak isteyeceğiniz son yer

O sırada Türkiye'de yaşayan ben: 🫥

[Anton-rjnn]

Gerçekten muhteşem bir gelişme ve bizlerle paylaştığınız için çok teşekkürler

[oscarhaybek]

Bu yapay zekalar teknolojinin gelişme hızını da arttıracak

[emreylmaz]

Çağrı Bey
Soru 1: Titan hakkında neden fazla bilgi akışı olmuyor
Soru 2 : Marstan vb yaşanabilir gezegenlerden alınan toprak örnekleri mikroskobik incelemelere alındı mı alındı ise bilgi neden verilmiyor yada bu bilgilere nereden ulaşabiliriz
SAYGILARIMLA

[Murat.genc.]

Dünyamız yaşayabileceğiniz en mükemmel yer, bazı yerleri öyle güzel ki en usta ressam yada yapay zekalar benzerini çizemez, üstelik onu canlı halde tutmak marsı canlandırmaktan çok daha kolay ve masrafsız ama kıymetini burayı terk edip kızıl bir çöle gittiğimiz de anlayacağız galiba.