ΚΟΜΦΟΥΚΙΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ

Η φιλοσοφία του Κομφούκιου, έντονα διαποτισμένη από κοινωνικοπολιτικό ενδιαφέρον και ηθική θεώρηση, αποτελεί σημαντικό σταθμό για τη διαμόρφωση του ορθού ανθρώπου που επιχειρεί πρόσβαση στον πνευματικό κόσμο του Εσωτερισμού και στη διάσταση της Υπερβατικής Ηθικής, της αδέσμευτης από μεταβλητούς και παροδικούς νόμους, που ο Κομφούκιος μάς προσδιορίζει με την έννοια της Τζεν και κυρίως της Σου.
Επιδιώκοντας την άσκηση αυτής της πρακτικής και ηθικής άποψης του φιλοσοφικού στοχασμού, ο Κομφούκιος απέφευγε γενικά ν’ ασχοληθεί στις διδασκαλίες του με υψηλές μεταφυσικές έννοιες και όταν το έκανε, αναγκασμένος από τους μαθητές του, ήταν πάντα λακωνικός και απόκρυφος. Ωστόσο, από τη φιλοσοφία του συμπεραίνουμε ότι πίστευε στη μεταθανάτια ζωή της ανθρώπινης ψυχής -και γι’ αυτό δικαιολογούσε την προσφορά θυσιών στους νεκρούς- καθώς και στην ύπαρξη ενός υπέρτατου Όντος, που το ταύτιζε με την Δύναμη του Ουρανού και εκφραζόταν με την έννοια του Ταό. Ποτέ δεν έδωσε ο Κομφούκιος σαφή ορισμό για το τι εννοούσε με τη λέξη Ταό, αλλά συμπεραίνουμε ότι γι’ αυτόν ήταν ο Δρόμος του Ουρανού, ένα είδος "ηθικής προσταγής" που ακολουθεί πάντα ο Ανώτερος άνθρωπος.