Βαλεριάνα ιταλική ή διοσκουρίδη (Valeriana italica) στην κορυφή της Ανάληψης (1360 μ.) του Πάρνωνα

Η Valeriana italica είναι ένα πολυετές φυτό με δυνατό και όρθιο βλαστό. Θα το συναντήσουμε σε βραχώδεις πλαγιές και τοποθεσίες με ασβεστολιθικό υπόβαθρο,
σε υψόμετρα από 100 έως 1900 μέτρα. Ανήκει στην οικογένεια Valerianaceae. Συνώνυμό της Valeriana dioscoridis Sm. 1806.
Η ινώδης ρίζα με το έντονο άρωμα είναι το μέρος του φυτού με τις κυριότερες και σημαντικότερες θεραπευτικές ιδιότητες.
Τα κατώτερα φύλλα στη βάση του φυτού είναι σύνθετα, με αντικριστά φυλλάρια, πτεροσχιδή, ενώ τα ανώτερα γραμμοειδή. Ο βλαστός, κούφιος εσωτερικά, μπορεί να φθάσει το 1 έως 1,5 μέτρο και με λίγα πτεροσχιδή φύλλα που φύονται ανα κόμβους.
Στην κορυφή του βλαστού σχηματίζεται σκιάδιο, σε σχηματισμό ομπρέλας, με πολλά μικρά και εύοσμα λευκά ή ρόδινα άνθη, με 5 πέταλα που καταλήγουν σε λευκό σωλήνα.
  Είναι είδος κοινό σε όλη την Ελλάδα και γνωστό ως άγριος Ζαμπούκος ή  βαλεριάνα η μυριστική. Πιθανότατα ταυτίζεται με τον ορεινό νάρδο του Διοσκουρίδη.
 Το όνομα του γένους προέρχεται από τη λατινική λέξη valere, να είσαι δυνατός ή από το Valerius, όνομα Ρωμαΐκής οικογένειας ή Valerus, όνομα Ρωμαίου βασιλιά.
Η ονομασία του είδους italica από την πρώτη καταγραφή της, ενώ η συνώνυμη ονομασία dioscoridis οφείλεται στο διάσημο γιατρό, φαρμακολόγο και βοτανολόγο Πεδάνιο Διοσκουρίδη (40-90 μ.Χ.), από την Ανάζαρβο της Κιλικίας, γνωστό για το πεντάτομο έργο του «Περί ύλης ιατρικής», με τη μεγαλύτερη επιρροή στη φαρμακολογία μέχρι το 1600 μ.Χ.
Στη χώρα μας υπάρχουν αρκετά είδη βαλεριάνας με μικρές διαφορές συνήθως ως προς τη διάταξη των φύλλων και το άνθος. Οι βαλεριάνες είναι ανθεκτικές στις καιρικές συνθήκες και τις ασθένειες.
Η άνθιση της βαλεριάνα διαρκεί από το Μάιο έως τον Αύγουστο. Οι ανθισμένες κορυφές συλλέγονται το καλοκαίρι, ενώ η ρίζα συλλέγεται το φθινόπωρο (Σεπτέμβριο και Οκτώβριο).
Οι δραστικές ουσίες του φυτού είναι σάκχαρα, άμυλο, ρητίνες, αιθέριο έλαιο, οργανικά οξέα, αζωτούχες ενώσεις, βαλεριανικό οξύ, πτητικό έλαιο, ρετσίνι και γόμμα. Η γεύση της είναι έντονη, ξηρή και ελαφρώς πικρή.
Από την αρχαιότητα γνωρίζουμε ότι ο Ιπποκράτης, είχε χρησιμοποιήσει ένα είδος βαλεριάνας ως φάρμακο. Ο Θεόφραστος, φυσιοδίφης και μαθητής του Αριστοτέλη (370-286 π.Χ.) αναφέρει ότι η Βαλεριάνα του Διοσκουρίδη: «έχει μια μυρωδιά σαν νάρδος», που χρησιμοποιείται στα αρώματα. Ο Διοσκουρίδης, ιατρός στο στρατό του Νέρωνα και ο δημιουργός του Materia Medica (54-68 μ.Χ.) αναφέρει πολλά είδη του γένους.
Τη σύγχρονη εποχή η βαλεριάνα είναι πιο γνωστή ως καταπραϋντικό, αντιυστερικό και βοηθητικό ύπνου. Ακόμη το φυτό συνιστάται στις κολπικές μολύνσεις, ως αντιεφιδρωτικό και ως αντίδοτο στα δηλητήρια.
Τα συγκεκριμένα φυτά τα βιντεοσκόπησα στις 13 Απριλίου 2024 στην κορυφή Σταματήρα του Πάρνωνα και σε υψόμετρο 1350 περίπου μέτρα, δίπλα στο ξωκλήσι της Ανάληψης, με την υπέροχη θέα στο νότιο Πάρνωνα και τον Ταΰγετο.