Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska - Pierwsza korporacja na świecie. Upadek giganta.

Jak doszło do tego, że na początku XVII wieku powstała korporacja, która ostatecznie stała się potężniejsza niż niejedno państwo na ówczesnej kuli ziemskiej?

Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska (ang. British East India Company, początkowo Angielska Kompania Wschodnioindyjska – English East India Company) – korporacja zrzeszająca angielskich inwestorów, z siedzibą w Londynie, działająca od 1600 roku do 1858 roku, głównie na terenie dzisiejszych Indii, także w Azji Południowo-Wschodniej i na Dalekim Wschodzie.

Działalność kompanii zapoczątkowała królowa angielska Elżbieta I, nadając jej przywilej monopolu handlowego z Indiami Wschodnimi. Na terenach kolonizowanych przez Brytyjczyków instytucja ta miała szerokie uprawnienia polityczne i administracyjne, daleko wykraczające poza tradycyjny handel. Mogła utrzymywać własną armię, zawierać układy polityczne i sojusze, wypowiadać wojnę, miała prawo do posiadania własnej waluty i pobierania podatków.

W roku 1614 kompania rozpoczęła swą działalność w Chinach, z faktorią w Kantonie (Guangzhou). Działała również na terenie Azji Południowo-Wschodniej, przyczyniając się do powstania Singapuru. W czasie swej działalności z kompanii handlowej przeistoczyła się we władcę Indii[potrzebny przypis]. Do 1760 roku wyeliminowała wpływy francuskie na terenie Indii (rywalizacja z Francuską Kompanią Wschodnioindyjską). Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska była w czasie swej działalności jednym z głównych filarów rozwoju ekonomicznego Anglii i miała ogromny wpływ na imperialną politykę tego kraju.

W roku 1813 rząd brytyjski zniósł monopol kompanii na handel z Indiami, a w roku 1833 zniósł monopol na handel z Chinami, umacniając równocześnie rolę Kompanii w administracji Indiami. Powstanie Hongkongu i rosnąca konkurencja, zwłaszcza w handlu herbatą, pchnęły Kompanię do rozpoczęcia upraw tej rośliny w Indiach. Sprowadzone przez Roberta Fortune’a sadzonki i chińscy specjaliści dały początek indyjskiemu przemysłowi herbacianemu.

Muzyka/Music by - Whitesand;

Whitesand songs:

[Grinsen]

Przyjemnie się tego słucha. Powodzenia dla kanału, trzymam kciuki!

[jiimmii]

Przesłuchałem wszystkie Twoje nagrania i według mnie to jest najlepsze! Wiele się z niego dowiedziałem, zainteresowałeś mnie całą masą historii z tym związanych.
Dziękuję.

[skined]

Panie Rafale. Bardzo przyjemnie słucha mi się Pana podcastu. Widać, że bardzo Panu zależy na wysokim poziomie merytorycznym przekazywanej wiedzy. Dlatego jestem pewien, że mojej uwagi nie odbierze Pan jako nieuzasadnionej krytyki, tylko konstruktywnego wkładu w to, by ten podcast był jeszcze lepszy. Proszę Pana bardzo by przykładał Pan większą uwagę do poprawności wymawiania nazw własnych. Wczoraj, gdy odsłuchiwałem odcinek o Bismarcu kilkukrotnie nazywał Pan Tirpitza Tripitzem. Teraz aż przerwałem odsłuchiwanie tego odcinka o Kompanii Wschodnioindyjskiej gdy usłyszałem, że Indie zostały zjednoczone przez Wielkich Mongołów. Tak właśnie Pan powiedział - Mongołów! A nawet moja bardzo ograniczona wiedza historyczna wystarcza by wiedzieć że to byli Wielcy Mogołowie. Mogołowie nie Mongołowie. O ile w wypadku Tirpitza to jeden pies jak sie nazywał -mógłby się nazywać Kowalski i to też by nic nie zmieniło, to już pomyłka z Mongołami to taka, która wypacza wiedzę, którą przekazuje Pan dalej w świat swoim słuchaczom. To duża odpowiedzialność. Na szczęście Wielcy Mogołowie mieli trochę wspólnego z Mongołami, więc wypaczenie jest tylko częściowe. Te dwa przykłady to nie wszystkie nieścisłości w przytaczaniu nazw własnych, bo wyłapałem ich więcej, ale to też świadczy o tym, że z przyjemnością słucham bardzo wielu publikowanych przez Pana treści, bo słucha się tego bardzo przyjemnie. Także proszę działać dalej, ale odrobinkę lepiej :) Bardzo dziękuję za prowadzenie tego kanału. Pozdrawiam i wracam do słuchania tego odcinka.

[dodatkoweonline]

Świetne!! Gratuluję wiedzy i umiejętności jej przekazania!

[elzbietavestgard]

Cudowny kanal, prawie jak prowadzona medytacja🙏🏻. Poniedzialek rozpoczety motywacyjnie: do boju☺️
Dziekuje serdecznie❤

[irenatrojanowska]

Bardzo dobrze opowiedziana historia, dzięki wielkie.

[grzegorzkaleta]

Mega fajny klimat i ciekawe informacje historyczne, gratuluje 😊

[graulf]

Panie Rafale. Bardzo wciągające podcasty, ale dołączam do uwag nazewniactw i merytorycznych, tj. o Tokugawie, Mongołach plus wymawianie nazw własnych, np. miejscowości. Proszę traktować jako konstruktywną krytykę do możliwości usprawniania, bo poza tymi szczegółami rewelacja.

[dzonsmis]

Artylerią się nie szarżuje, kawaleria doznała strat a nie "została uszkodzona, no i Mogołowie, a nie Mongołowie. A poza tym ciekawy podkast

[Dawid.Filipczak]

Rewelacyjnie się słuchało! Dzięki. Żądza pieniądza i władzy to zarazem motor napędowy rozwoju naszego gatunku i niestety źródło prawie całego zła na tym świecie...

[bitbrutalguy]

Nie wiem ile włożyleś w to pracy ale szacun 💪

[marcinczwakiel]

Od kiedy trafiłem na Rzym i Spartakusa, Twoje podcasty jeżdżą razem ze mną :) Pozdrawiam!

[ewawilkosz]

Wiedza IMPONUJĄCA, PROGRAM ŚWIETNY, ale raperska prezentacja wiele niszczy, nie PRZECIĄGAJ WYMOWY ostatnich głosek- brzmi fatalnie- CAŁA RESZTA- BOMBA

[dawidbielsko]

Świetny materiał szkoda że tak późno się natknąłem, super kanał 💪

[RazzorMr]

bardzo ciekawy podcast jednak ja uważam, że pierwsze korporacje a raczej podmioty o strukturze korporacyjnej były już w średniowieczu w postaci zakonów rycerskich np. Krzyżacy czy Templariusze a już zwłaszcza Ci pierwszi mający prezesa w postaci wielkiego mistrza, rade zakonną jako zarząd i komturów jako dyrektorów regionalnych. Zakon był nastawiony na maksymalizacje zysków i wpływów tylko, że przez przemoc i chrystianizacje terenów zamieszkałych przez pogan(czasem nie tylko).Mieli swoje siedziby, dresscode i prywatną armię. Byłoby fajnie jakbyś nagrał o nich podcast o tych najbardziej znanych zakonach.

[farrel]

Super materiały! Czy mógłbyś dodawać rozdziały tu na YT?

[rafakomentator]

W tym samym czasie co Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska, działał jej holenderski konkurent, a mianowicie Zjednoczona Kompania Wschodnioindyjska - VOC, powstała w roku 1602. W początkowym okresie, była jeszcze potężniejsza, lepiej zarządzana i miała większe znaczenie. VOC stworzyła podwaliny współczesnej gospodarki rynkowej. Uważana jest za największy i najbardziej wpływowy koncern wszech czasów, który jako pierwszy w historii, emitował papiery wartościowe, co czyniło ją spółką publiczną, w obecnym znaczeniu. Poza tym, organizacja odkrywała nowe lądy, zakładała miasta, budowała manufaktury, biła własne monety, a także utrzymywała własną flotę i armię.

[rzizmont]

Co się Angole nakradli podczas WKH to tylko ich kroniki i księgi rachunkowe znają. Nie sądzę żeby te transakcje były uczciwe, tak samo jak kolonie i kuratela Brytanii nad nimi w Afryce.

[murmandamus]

Błąd sie wkradł, Tokugawa Hidetada to był Szogunem nie cesarzem(Cesarzem był nim wtedy Go-Mizunoo)

[wariacinaxd]

Material jak zwykle swietny. Pozdrawiam.

PS. W Indiach nie rządzili mongołowie tylko Mogołowie. Dynasta Mogołów.