Η κατασκευή λήμνιας λύρας (και πως ξαναγεννήθηκε)

Η κατασκευή λήμνιας λύρας (και πως ξαναγεννήθηκε)

Η ομάδα συντακτών του Παρατηρητή της Παράδοσης αναζητά και βρίσκει οτιδήποτε ενδιαφέρον συμβαίνει στον χώρο της Παράδοσης. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε παρατηρήσει ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια γενικότερη προσπάθεια να αναδειχθούν «παλιά» και ξεχασμένα όργανα. Η λύρα για παράδειγμα αποτελεί ένα από αυτά τα όργανα. Παλαιότερα συναντούσαμε το όργανο αυτό σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, με κάποιες διαφοροποιήσεις βέβαια ανάλογα την περιοχή. Τα πιο γνωστά είδη λύρας σήμερα είναι του Πόντου και της Κρήτης. Τα τελευταία όμως χρόνια, παρατηρούμε μια προσπάθεια ανάδειξης των λυρών από τη Θράκη και τη Δράμα. Ταυτόχρονα υπάρχουν κάποιοι που με πολύ αγάπη προσπαθούν να προβάλλουν και να διασώσουν τις λύρες των νησιών του Αιγαίου.

Μια τέτοια λύρα, συγκεκριμένα από την Λήμνο ξαναγεννήθηκε στην Ξάνθη. Με αφορμή μιας εκδήλωσης όπου συμμετείχε η χορευτική ομάδα Αγίου Δημητρίου Λήμνου στο Χρυσοχώρι Καβάλας, συναντήθηκαν ο Νάσος Χαλκάς από το εν λόγω νησί και ο Αλέξανδρος Κοκκαλίδης κατασκευαστής και οργανοπαίχτης λυρών από την Ξάνθη. Μετά από συναντήσεις, ανταλλαγή απόψεων κλπ το αποτέλεσμα ήταν να ξαναγεννηθεί η λήμνια λύρα στα χέρια του Αλέξανδρου Κοκκαλίδη, η οποία έχει ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά της λύρας του Σαμμακωβίου (Ανατολικής Θράκης). Πολλά συγχαρητήρια και στους 2 που με την συνεργασία τους κατάφεραν να δώσουν ζωή σε αυτό το ξεχασμένο όργανο προκειμένου (όσο κοινότοπο και να ακούγεται) να μαθαίνουν οι νεότεροι και να θυμόνται οι παλαιότεροι).

Ακολουθούν κάποια χαρακτηριστικά που μας έδωσε ο Αλέξανδρος Κοκκαλίδης
Σκάφος: Μουριά
Καπάκι: Πεύκο
Ταστιέρα: παλίσανδρος
Κλειδιά καβαλάρης: Σφενδάμι
Χορδοκρατης: Κόκκαλο
Χορδές: εντερινες
Μήκος χορδής: 29,50 cm
Πλάτος: 15 cm
Μήκος: 45 cm

[kabouktli]

Η λύρα της Λήμνου έχει τη μεσαία χορδή μακρύτερη; Έχει την πίσω χορδή κουρδισμένη ψηλά; Άρα στη Λήμνο ουσιαστικά έπαιζαν την ίδια λύρα όπως στη Θράκη. Δε φαίνεται παράλογο (και σ' άλλα μέρη την ίδια λύρα έπαιζαν), όμως τεκμηριώνεται πουθενά ή είναι καθ' υπόθεσιν;