Breżniew kontra Czechosłowacja. Inwazja w 1968 roku. Dlaczego Układ Warszawski zaatakował Pragę?

Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie poruszam wątek Praskiej Wiosny i inwazji armii państw bloku wschodniego w 1968 roku na Czechosłowację. Breżniew wspólnie z sojusznikami brutalnie rozprawił się z reformami przeprowadzonymi przez czeskich i słowackich komunistów. A tymczasem w związku z tak zwaną Praską Wiosną złagodzona została cenzura. Zwiększone zostały swobody obywatelskie. I mimo, że Alexander Dubček, czyli przywódca Czechosłowacji zapewniał iż nie ma mowy, aby jego ojczyzna opuściła struktury Układu Warszawskiego oraz Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej to te zapewnienia były dla Breżniewa niewystarczające.

Kremlowski dyktator mówił wprost, że w Pradze do głosu doszli kontrrewolucjoniści. Podobnego zdania byli również inni przywódcy krajów demokracji ludowej, a w tym przede wszystkim Władysław Gomułka z Polski oraz Walter Ulbricht ze Wschodnich Niemiec.

Więcej dowiecie się oglądając najnowszy odcinek.

W filmie zostały wykorzystane materiały pochodzące z archiwów CAF/PAP, NAC, Bundesarchiv, Tass oraz zdjęcia autorstwa Františka Dostála i Miloňa Novotnego.

Przedsprzedaż trwa do 14 grudnia. Wysyłka powinna rozpocząć się już na początku grudnia.

Książka podobnie jak poprzednie tomy dostępna jest wyłącznie na stronie:

Bardzo dziękuję wszystkim patronom za wsparcie kanału. To z Waszych środków sfinansowałem proces wydawniczy książki!

A teraz zapraszam na najnowszy odcinek!

[UREWRECKEDteam]

"Usłyszcie mój krzyk! Krzyk szarego, zwyczajnego człowieka, syna narodu, który własną i cudzą wolność ukochał ponad wszystko, ponad własne życie! Opamiętajcie się! Jeszcze nie jest za późno!”.

[Tomikchomik]

Jestem z Cieszyna i jak wojsko jechało przez most przyjaźni (tak się zwie most graniczny z Czechami), to jeden z czołgistów wchodząc w zakręt przed mostem...wywalił lufą witrynę w sklepie. Poza tym sowieci rzucali ludziom całe kartony fajek bo mieli tego pełno, plus bardzo często prosili by pokazać na mapie gdzie są (standardowy soviet nie wiedział gdzie jest. Był rozkaz do wozu i jechali w nieznane).

[Jacekkk-qbzd]

Jak się nie ma oferty cywilizacyjnej to zostaje tylko przemoc

[zenekkwiatkowskiukrainskah]

Jedna z ciekawszych rzeczy, mało kto dziś pamięta, że po tej inwazji w Polsce Ukrainie i samej Czechosłowacji dochodziło do samospaleń i wielu ludzi buntowało się.

[jacekkubista]

Pamiętam że śp. Prezydent Lech Kaczyński jako pierwszy Polak w tej roli pojechał do Czech i na jakimś oficjalnym zgromadzeniu przeprosił za udział Polski w tej haniebnej misji. Czesi przyjęli przeprosiny po swojemu, na zasadzie: "spoko, załatwione" . 🙂

[jacekkulinski]

Piotrze gratulacje z okazji nowej współpracy. Dobry partner, docenienie tego co robisz oraz kolejny impuls do dalszych prac nad odcinkami.
Trzecia książka zamówiona, będzie idealnie do czytania podczas świątecznego urlopu

[jakubpytel]

Owszem, Rosja (wówczas pod nazwą ZSRR) realizowała swoje imperialne interesy, a PRL była od niej zależna. Warto jednak -- tak bardzo podkreślając zaangażowanie ówczesnych rządzących Polską (przede wszystkim W. Gomułki) -- zastanowić się, dlaczego władze PRL były zdecydowane nawet zbrojnie przywracać pełną kontrolę Układu Warszawskiego nad Czechosłowacją. Trzeba pamiętać, że rzecz ma miejsce w 1968 roku, w czasie, gdy granica na Odrze i Nysie Łużyckiej wciąż nie była uznawana przez Republikę Federalną (nastąpi to dopiero po wygraniu wyborów przez SPD i objęciu urzędu kanclerza przez Willy'ego Brandta) i z tego punktu widzenia wypadnięcie CSSR (czy choćby samych Czech) z bloku wschodniego byłoby wybitnie niekorzystne. Nie można ignorować faktu, że w 1945 i 1946 roku spory graniczne między oboma państwami (i nie chodziło tylko o Zaolzie, bo Czesi zgłaszali pretensje np. do Kłodzka) nie przerodziły się w wojnę tylko na skutek interwencji Stalina. Zatem, jak sądzę, działań Gomułki może nie należy usprawiedliwiać, ale spróbować zrozumieć jego motywacje nie wynikające chyba jedynie z służalczości względem Moskwy, która na dodatek jeszcze w 1964 roku była gotowa handlować tzw. Ziemiami Odzyskanym -- miały one być zapłatą za wystąpienie z NATO i demilitaryzację mających się zjednoczyć Niemiec (o czym w RFN rozmawiał Aleksiej Adżubej -- zięć Chruszczowa). Tego ważnego aspektu sprawy zabrakło w tym skądinąd interesującym filmie -- szkoda. I jeszcze jedno: wojska NRD ostatecznie nie wkroczyły do CSSR, ale zapewniały pomoc logistyczną z własnego terytorium (jedynie w sztabie wojsk interwencyjnych w Milovicach byli oficerowie i łącznościowcy), ponieważ obawiano się, że wejście Niemców do dawnego Sudetenlandu może zostać fatalnie odebrane zarówno w samych Czechach, jak i na Zachodzie.

[beproebayer]

Jak zawsze materiał 1 klasa ;) Przydałby się kiedyś odc. w stylu "Który kraj najszybciej wstał z kolan" Czyli kraje które były pod wpływem Zsrr, nie były oczywiście objęte planem Marhalla (pomijając NRD które było wsparte przez RFN po zjednoczeniu) a dziś radzą sobie najlepiej gospodarczo itd

[kromek_jga]

Mój tata był wtedy w wojsku i brał udział w tej inwazji. Wspominał, że do ostatniej chwili nie wiedzieli dokąd jadą, pewnie z obawy o mozliwy bunt. Dostali ostrą amunicję ale nakazali aby użyć jej tylko i wyłącznie w ostateczności. Czesi musieli domyślać się co może sie zdarzyć bo na niektórych przejazdach kolejowych leżaly powywracane lokomotywy blokując drogę. Mieszkańcy wygrazali pięściami i pluli na nich. Na szczęście nie musieli uzywac broni i też za długo tam nie siedzieli. Sowieci ich zluzowali po bodajże tygodniu i wrócili do Polski.

[grzegorzkowalski]

Zabrakło informacji o tym jak 7 września 1968 r. pijany polski szeregowiec Stefan Dorna zaczął strzelać na ulicy w Jičinie, zabijając dwie osoby i raniąc siedem.

[nicramer]

Chyba jedyny przypadek w dziejach świata, gdy sojusz wojskowy najechał jednego ze swoich członków. :)

[dawidd]

Powodem do dumy to nie jest, ale może to jakiś kwaśny uśmiech historii, bo przecież jakieś czterdzieści pare lat wcześniej zatrzymywali Czechosłowacy pociągi z amunicją dla Polski walczącej z bolszewikami.

[nrmann]

Przebacz mi, smutna Bratysławo
Hradcu Kralovy, zlata Praho
Za śmierć jaskółki tamtej wiosny
I polskie tanki nad Wełtawą...

[Jacekkk-qbzd]

Czekam na pierwszych skarpetosceptyków którzy będą pisali że to nie Rosja tylko ZSRR rządzone przez "żymian" I Rosja nie ma z tym nic wspólnego xD

[Adam_Adamsky]

Porządny mikrofon, więc nie ma powodu tak wrzeszczeć. Bardzo ciekawe są te filmy, pozdrawiam.

[ViktorIshchuk-iy]

6 listopada 1968 r. Wasyl Makuch również dokonał samospalenia w Kijowie na znak protestu przeciwko agresji ZSRR na Czechosłowację

[wieslawpawlowski]

Dziekuje, to wazny wyklad historyczny.
...to bylo tak niedawno temu, od Czechow z 1968r mozemy sie wiele uczyc, mozemy sie od nich uczyc takze i z pozniejszej ich historii, gdy przeprowadzili lustracje 👌
W Polsce zas zaistnial okrogly stol, bolek i inne nieszczescia Narodu trwajace do dnia dzisiejszego 😒

[jakubsadowski]

Dzien dobry bardzo dobry odcinek co w tamtych czasach działo się w Czechosłowacji. Zdjecia robią wrażenie. Dzięki za film i łapka w górę.

[krzysztofrak]

Cześć i chwała Bohaterom! Dziękuję bardzo za ciekawy materiał 👍 Pozdrawiam serdecznie całą społeczność kanału oraz Autora 👍🇵🇱

[jakubmalicki]

Najbardziej mi żal tych dwóch mężczyzn, którzy popełnili samobójstwo. Rozpacz, dramatyczna próba zmiany sytuacji, obudzenia ludzkich sumień takim radykalnym ruchem... oby ich Bóg dopuścił do zbawienia.