Έθιμο των Γιλλών 2009 - Σύλλογος «Ομόνοια» Απεριτών Αττικής

Την Κυριακή της Ορθοδοξίας, στο χωριό Απέρι της Καρπάθου και συγεκριμένα στην συνοικία Βαλαντού, συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας το Έθιμο των Γιλλών. Διατηρώντας το Έθιμο, ο Σύλλογος Απεριτών Αττικής «Ομόνοια» διοργανώνει κάθε χρόνο σε εκκλησία και ταβέρνα του λεκανοπεδίου την γιορτή αυτή με χορούς (7:39), τραγούδια (23:24) και μαντινάδες (27:01). Την Κυριακή 8 Μαρτίου 2009 οι Γίλλες ευλογήθηκαν στον Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων Παιανίας και ακολούθησε συνεστίαση στην Ταβέρνα Kanakis Garden (Κυρά Έλλη).
«Η γιορτή, ήξεραν όλοι, γινόταν για τα παιδιά που είχαν γεννηθεί κατά τη διάρκεια του χρόνου που πέρασε και δηλώνετο με την προσκόμιση μιας Γίλλας στην εκκλησία. Στο Γυμνάσιο, ο αείμνηστος καθηγητής μας Ιωάννης Σκαρδάσης σχολιάζοντας τη σημασία της ασυνήθιστης αυτής γιορτής, μας επεσήμανε ότι πρέπει να ανάγεται σε πολύ αρχαίους χρόνους. Ερευνώντας την προέλευση της λέξης «Γίλλα», βρήκε να αναφέρεται στον Όμηρο ως «νεογιλόν», το νεογέννητο παιδί. Αυτό λοιπόν πρέπει να ήταν από την αρχαιότητα μια προσφορά στη θεά Δήμητρα με γεωργικά προϊόντα, που συμβόλιζε την αναπαραγωγή της γης, συσχετίζοντάς την με την αναπαραγωγή του ανθρώπινου γένους (την γέννηση δηλ. ενός μωρού) και ήταν και τιμή στη μητέρα που το γέννησε
Με την επικράτηση του Χριστιανισμού, εντάχθηκε κι αυτό το έθιμο στις θρησκευτικές εορτές, στην μεγάλη εορτή της Κυριακής της Ορθοδοξίας. Οι «Γίλλες» ευλογούνται από τον ιερέα και ακολουθούν το φαγοπότι και τα γλέντια. Η μετανάστευση όμως μείωσε τον πληθυσμό και τους εορτάζοντες. Το γεγονός αυτό ώθησε τους ενορίτες να παίρνουν Γίλλες και άλλες χαρούμενες οικογένειες, π.χ. όπως αυτές που έχουν νιόπαντρους, ακριβώς για να μη χαθεί το έθιμο». (Από κείμενο της Πόπης Χιωτάκη-Σκευοφύλακα, Μάρτης του 2009, [2:30]).