Volucella zonaria ή μύγα των λουλουδιών

Η Volucella zonaria είναι ένα είδος μύγας των λουλουδιών, που ανήκει στην οικογένεια των Syrphidae (Συρφίδες). Στην αγγλική βιβλιογραφία Hoverfly, Hover flies, flower flies.
Οι Συρφίδες είναι η δεύτερη πιο σημαντική ομάδα επικονιαστών στη φύση μετά τις μέλισσες. Χωρίς την επικονίαση των φυτών, είναι σίγουρο ότι η ανθρωπότητα θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση. Και η εξαφάνιση των εντόμων, θα προκαλέσει ένα ανεπανόρθωτο ντόμινο φυσικών εξαφανίσεων και καταστροφών...
Επομένως, είναι φυσικό το ζήτημα της εξαφάνισης των εντόμων, να μας απασχολεί πολύ, γιατί:
1. Τα έντομα, εκτός από την τεράστια βιοποικιλότητά τους (τη μεγαλύτερη από όλες των ομάδες του βιοκόσμου), υποστηρίζουν σημαντικές οικοσυστημικές υπηρεσίες: επικονίαση, βιολογική καταπολέμηση εχθρών, αποδόμηση και ανακύκλωση ύλης.
2. Συνιστούν κεφαλαιώδη παράγοντα για την πρωτογενή παραγωγή – τροφή για το σύνολο της οικολογικής πυραμίδας, του ανθρώπου συμπεριλαμβανομένου.
3. Αποτελούν θεμελιώδεις συντελεστές που οδηγούν την εξέλιξη στη φύση: εγγενής αναπαραγωγή, δημιουργία δευτερογενών μεταβολιτών.

Το σύνολο σχεδόν της έρευνας που έχει γίνει τις τελευταίες δεκαετίες καταδεικνύει ολέθριους κινδύνους για την ποικιλότητα των εντόμων – κυρίως εκείνων που είναι επωφελή για την ευεξία οικοσυστημάτων και ανθρώπινων κοινωνιών. Τέτοια είναι τα είδη που έχουν προκύψει σε σχετικά πρόσφατες γεωλογικές περιόδους: έντομα με μεγαλύτερη εξειδίκευση, αλλά που αντιμετωπίζουν περισσότερα ρίσκα. Μια τέτοια ομάδα είναι τα έντομα
επικονιαστές, όπως οι μέλισσες (υπεροικογένεια Υμενοπτέρων) και δευτερευόντως οι συρφίδες (οικογένεια Διπτέρων).
Έρευνες έχουν δείξει ότι η βιοποικιλότητα άγριων μελισσών και συρφίδων συρρικνώθηκε κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Αν και δεν αποτελεί αποκλειστικό φαινόμενο των καιρών μας, η τοπική ή καθολική απώλεια τέτοιων εντόμων έχει ενταθεί κατά τα τελευταία 100-200 χρόνια. Τεκμηριωμένα αίτια αποτελούν, μεταξύ άλλων αιτίων, η απώλεια ενδιαιτημάτων και φυτών-ξενιστών, η χημική καταπολέμηση, οι βιολογικές εισβολές και η κλιματική αλλαγή.
Με περισσότερα από 1.200 είδη, η Ελλάδα είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη ποικιλότητα αγριομελισσών στην Ευρώπη. Κι εδώ, πάντως, οι απειλές δεν λείπουν. Πρόσφατες έρευνες του Εργαστηρίου Βιογεωγραφίας και Οικολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου κατέδειξαν την υπερβόσκηση, τις φωτιές μεγάλης έντασης, την υπερβολική μελισσοκομία και την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από κεραίες κινητής τηλεφωνίας, ως βασικούς παράγοντες μείωσης της βιοποικιλότητας των επικονιαστών. Και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ακόμα δεν έχουν γίνει αισθητές – η πιο ανησυχητική προοπτική όλων.
Εδώ η μύγα των λουλουδιών Volucella zonaria στο αθόρυβο και πολύτιμο έργο της επικονίασης κρίταμου (Crithmum maritimum).