Αργύρης Αρχάκης: Ιχνηλατώντας τη διείσδυση του ρατσισμού σε ένα σώμα αντιρατσιστικών κειμένων

Πλήρης τίτλος: Ιχνηλατώντας τη διείσδυση του ρατσισμού σε ένα σώμα αντιρατσιστικών κειμένων: Προεκτάσεις στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού.

Argiris Archakis “Tracing the infiltration of racism in a corpus of anti-racist texts – and some thoughts/observations from a critical literacy perspective”.

Οι προσφυγικές και μεταναστευτικές μετακινήσεις προς τον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο οδήγησαν σε ποικίλες στάσεις που κυμαίνονται από αλληλέγγυες έως ξενοφοβικές και ρατσιστικές προς τους/τις μετανάστες/τριες και τους/τις πρόσφυγες/ισσες. Στο πλαίσιο αυτό, επιδίωξή μας είναι να αποκαλύψουμε ότι οι ρατσιστικές αντιλήψεις πολύ συχνά πλέον, αναδύονται και στον (φαινομενικά) αντιρατσιστικό λόγο, ο οποίος, καταλήγει να απηχεί ανισότητες, να τις συγκαλύπτει και να τις αναπαράγει. Στόχος της ομιλίας μας είναι να παρουσιάσουμε τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώσαμε ένα σώμα ελληνικών αντιρατσιστικών κειμένων προκειμένου να διερευνήσουμε αν και σε ποιο βαθμό εμφιλοχωρούν σε αυτό ρατσιστικές απόψεις και αντιλήψεις. Καταλήξαμε στην καταχώρηση 830 κειμένων ή κειμενικών αποσπασμάτων που προέρχονται από 41 διαφορετικές πηγές και αριθμούν περίπου 500 χιλιάδες λέξεις. Αξιοποιώντας εργαλεία από τον χώρο της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου, διαπιστώσαμε ότι οι ρατσιστικές θέσεις παρεισφρέουν στα αντιρατσιστικά κείμενα μέσω δύο βασικών οδών, της διάκρισης (discrimination) και της αφομοίωσης (assimilation), διαμορφώνοντας το φαινόμενο του ρευστού ρατσισμού (Weaver 2016). Τα ευρήματα της ανάλυσής μας δίνουν το έναυσμα, στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού, για αναστοχασμό σε σχέση με τον τρόπο διαμόρφωσης των αντιρατσιστικών κειμένων.