Zielona Nowa Huta - Miasto Ogród (Drone Video)

Music:
Hermanos Gutiérrez - Thunderbird

"Z chwilą podjęcia decyzji o budowie Nowej Huty w 1949 roku, zorganizowano konkurs na opracowanie generalnej koncepcji przyszłego miasta. Uzyskano pięć różnych rozwiązań. Zwycięski projekt został ostatecznie zatwierdzony przez władze kraju w 1952 roku. Wcześniej zostały zrealizowane osiedla mieszkaniowe dla pracowników powstającego w szybkim tempie kombinatu metalurgicznego.

W konkursie zwyciężyła koncepcja urbanistyczna zespołu pod kierunkiem Tadeusza Ptaszyckiego. Kierował on całością prac projektowych oraz koordynował budowę nowego miasta. Wraz z zespołem przystąpił do opracowywania jego założeń urbanistycznych i architektonicznych, jednakże wskutek nacisków politycznych do budowy miasta przystąpiono bez planu generalnego.

Koncepcja urbanistyczno-architektoniczna zaadaptowała szeroki wachlarz rozwiązań. Specjaliści dostrzegają analogie do Placu św. Piotra, placu Vendôme czy planu urbanistycznej przebudowy Paryża autorstwa Georgesa Hausmanna.

Układ miasta oparty jest na planie klasycznego miasta renesansowego. Ulice biegną promieniście z jednego punktu – z Placu Centralnego – położonego przy krawędzi skarpy wiślanej, są połączone w pajęczynę. Układ ten opierał się o najbardziej charakterystyczne cechy ukształtowania terenu. Szeroki łuk skarpy o wysokości około 14 metrów, stanowiący brzeg doliny Wisły, stał się głównym elementem kompozycji planu. Pięć głównych kierunków komunikacyjnych i kompozycyjnych promieniście wychodzących z Placu Centralnego łączy ze śródmieściem najważniejsze ośrodki położone na zewnątrz układu. Charakterystyczną cechą kompozycji jest osiowość – nawiązanie do urbanistyki barokowej. Osią symetrii jest Aleja Róż.

W kompozycji urbanistycznej Nowej Huty została wyraźnie zdefiniowana przestrzeń centrum, akcentowana obiektami – niestety niezrealizowanymi – wysokiego ratusza oraz gmachem teatru, zamykającymi główną oś miasta. Zmiana stylistyki w architekturze na przełomie 1955 i 1956 roku pozbawiła zespół generalnego projektanta Tadeusza Ptaszyckiego możliwości ukończenia jego wizji miasta. Brak tych obiektów stanowi ewidentne luki w kompozycji miasta.

Struktura miasta oparta jest na anglosaskiej koncepcji „jednostki sąsiedzkiej”, wywodzącej się z lat 20-tych XX wieku. W myśl koncepcji jednostki te grupują po 5-6 tys. mieszkańców a składające się z nich dzielnice po 15-20 tys. mieszkańców. Jednostki sąsiedzkie były zaopatrywane w niezbędną infrastrukturę społeczną, jak: punkty gastronomiczne, sklepy, żłobki, przedszkola, szkoły, sklepy usytuowane w jej wnętrzu. Twórcy koncepcji miasta idealnego dołożyli też starań aby miasto było budowane zgodnie z ideą miasta-ogrodu. Zieleń była wprowadzana równocześnie z realizacją budynków mieszkalnych."

When the decision to build Nowa Huta was made in 1949, a competition was organized to develop a general concept of the future city. Five different solutions were obtained. The winning design was finally approved by the country's authorities in 1952. Earlier, housing estates for employees of the metallurgical plant, which is being built at a fast pace, were built.

The competition was won by the urban concept of the team led by Tadeusz Ptaszycki. He managed all the design work and coordinated the construction of the new city. Together with the team, he started to develop its urban and architectural assumptions, however, due to political pressure, the construction of the city was started without a master plan.

The urban and architectural concept adopted a wide range of solutions. Specialists see analogies to St. Peter's Square, Place Vendôme or the urban redevelopment plan of Paris by Georges Hausmann.

The layout of the city is based on the plan of a classic Renaissance city. The streets run radially from one point - Central Square - located at the edge of the Vistula escarpment, they are connected in a spider web. This arrangement was based on the most characteristic features of the terrain. The wide arch of the escarpment, about 14 meters high, forming the bank of the Vistula valley, became the main element of the composition of the plan. Five main communication and compositional directions radiating from Plac Centralny connect the most important centers located outside the system with the city centre. A characteristic feature of the composition is its axial character - a reference to Baroque town planning. The axis of symmetry is Aleja Róż.

In the urban composition of Nowa Huta, the space of the center was clearly defined, accentuated by the buildings - unfortunately not implemented - the high town hall and the theater building, closing the main axis of the city.