Διάλεξη Πρύτανη Πανεπιστημίου Κύπρου, Κωνσταντίνου Χριστοφίδη 4.5.17

Διάλεξη Πρύτανη Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητή Κωνσταντίνου Χριστοφίδη
Στην Ελληνική Κυπριακή Αδελφότητα στις 4 Μαΐου 2017 με θέμα
«Η νέα Αλεξάνδρεια του Ελληνισμού»
Στην ομιλία του σε διάλεξη του Ελευθέρου Πανεπιστημίου στην Ελληνική Κυπριακή Αδελφότητα του Λονδίνου στις 4 Μαΐου 2017, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου Καθηγητής Κωνσταντίνος Χριστοφίδης μίλησε για τους «’Ελληνες της Αλεξάνδρειας, για το στίγμα και την ιστορία που άφησαν … παρακαταθήκη στην Αλεξάνδρεια και τον κόσμο ολόκληρο». Ο Πρύτανης μίλησε για τον κοσμοπολιτισμό, την εξωστρέφεια και την επιστημονική και πολιτιστική άνθηση της εποχής καθώς και την πνευματική προοδευτικότητα.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο κ. Χριστοφίδης αναφέρθηκε στην ιστορία του ελληνισμού της Αιγύπτου από το 1798 μέχρι και το 1960. Μίλησε για την πολυπολιτισμικοτήτα της Αλεξάνδρειας και του Καΐρου και αναφέρθηκε σε ιστορικά στιγμιότυπα όπως το «1843 ιδρύεται η ελληνική κοινότητα της Αλεξάνδρειας και κτίζονται εκκλησίες, σχολεία, γυμνάσια, στάδια, θέατρα και νοσοκομεία. Το 1869 εγκαινιάζεται η διώρυγα του Σουέζ και ακολουθεί νέα ώθηση, καθώς ιδρύονται στην περιοχή της διώρυγας τέσσερεις νέες κοινότητες Ελλήνων, κυρίως εργατών, με σημαντικότερη αυτή του Πόρτ Σάιντ. Το 1882, ο πληθυσμός των Ελλήνων στην Αίγυπτο ήταν γύρω στις 30.000. Την ίδια περίοδο η Αθήνα είχε περίπου 150.000 και η Λευκωσία 12 περίπου χιλιάδες! Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, τη δεκαετία του 1910, το ένα τρίτο του πληθυσμού της Αλεξάνδρειας (γύρω στις 300.000) ήταν Ευρωπαίοι, κι από αυτούς οι περισσότεροι Έλληνες. Στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, η κυπριακή παροικία στην Αίγυπτο είχε να επιδείξει επώνυμους επιστήμονες, διπλωμάτες και επιτυχημένους εμπόρους, βαμβακάδες και επιχειρηματίες. Ανάμεσά τους ήταν και ο Νίκος Νικολαΐδης, ο Γεώργιος και Θεοδόσης Πιερίδης και το ζεύγος Πετρώνδα. Μέχρι και το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το 1946, οι περισσότεροι Κύπριοι μετανάστες, γύρω στις 12.000 από τις 40.000 όπως τους υπολόγιζαν οι Βρετανοί, ζούσαν στη χώρα του Νείλου.»
Ο κ. Χριστοφίδης αναφέρθηκε στην συνδρομή των Κυπρίων εμπόρων της Αιγύπτου στην παιδεία και ευμάρεια του νησιού μας λέγοντας ότι «μεγάλες δωρεές ήλθαν στην πατρίδα μας από τους Κύπριους εμπόρους της Αιγύπτου. Ο Ευθύμιος Οράτης ίδρυσε το 1864 στη γενέτειρά του, Ορά, την Οράτειο Σχολή. Ο Στυλιανός Αποστολίδης έχτισε το κτήριο του Ημιγυμνασίου Λάρνακας, ο Δημοσθένης Μιτσής ίδρυσε στη Λεμύθου την Εμπορική Σχολή Μιτσή, η «Κυπριακή Αδελφότητα Αιγύπτου» στήριξε οικονομικά το Παγκύπριο Γυμνάσιο κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του. Το έργο της Αδελφότητας είναι ανεκτίμητο για τον κυπριακό ελληνισμό, ιδιαίτερα ο ρόλος που διαδραμάτισε στην εκπαίδευση το 19ο και στις αρχές του 20ου αιώνα.» Η αλλαγή στην πολιτική πορεία της χώρας και οι εθνικοποιήσεις ανάγκασαν τους Ευρωπαίους και τους Έλληνες να φύγουν από την Αίγυπτο και να επιστρέψουν στην Κύπρο ή να δημιουργήσουν νέες κοινότητες στο εξωτερικό. Ο Πρύτανης ανάφερε ότι «πολλοί από τους Αιγυπτιώτες ήρθαν στην Κύπρο, όπως ο Γιώργος Πιερίδης. Άλλοι, δημιούργησαν κοινότητες αλλού, στα 4 σημεία του ορίζοντα, στην Αγγλία, το Μόντρεαλ, το Σύδνεϋ, στην Αμερική. Οι Αιγυπτιώτες Έλληνες, που είχαν «ριζώσει» σε μια δεύτερη πατρίδα, εξαναγκάστηκαν να την αποχωριστούν. «Η πόλις όμως τους ακολουθεί» στις νέες τοποθεσίες εγκατάστασής τους, όπως ακολουθούν και μας, ως πρόσφυγες στον ίδιο μας τον τόπο, οι θύμισες, οι μυρωδιές των πολιτειών του Βορρά, της κατεχόμενης γης μας.»