Dünyanın en büyük şelalesi suyun altında!

---
"Okyanusun Avrupa Modellemesi İçin Çekirdek" anlamına gelen NEMO, okyanus ve iklim bilimlerindeki araştırma faaliyetleri ve tahmin hizmetleri için bir Avrupa konsorsiyumu tarafından sürdürülebilir bir şekilde geliştirilen son teknoloji bir modelleme çerçevesidir.
---
Afrika’nın Doğu kıyılarından 2000 mil kadar açıktaki bu ada sadece Dünya üzerindeki en güzel doğal yerlerden biri değil, aynı zamanda benzersiz ve çarpıcı bir özelliğe sahip: su altı şelalesi gibi görünen bir şeye...
Peki su altında bir şelale olabilir mi? Sosyal medyada sık sık karşımıza çıkan bu görüntüler gerçek mi? Bilimsel bir açıklaması var mı? Yoksa yine birileri bizi kandırıyor mu?
Suyu daha fazla bulandırmadan sadede gelelim.
Burası Le Morne Brabant. Hint Okyanusu'ndaki Mauritius adasının güneybatı ucunda yer alan bir yarımada. Eğer buraya deniz seviyesinden bakarsanız ilk dikkatinizi çeken şey 556 metre yükseklikteki bu tepe oluyor. Üzerinde pek çok mağara ve dik yamaç bulunan bazalt monolit bir tepe bu.
Fakat deniz seviyesinden değil de biraz daha yüksekten bölgeye bakınca o tepeden daha enteresan bir görüntüyle karşılaşıyoruz. Adayı çevreleyen lagünde sular aşağıya doğru akıyor gibi görünüyor. Aynı yere Google Earth gibi bir araç yardımıyla uydudan çekilmiş görüntülerinden bakınca da benzer bir şekil karşımıza çıkıyor. Bu bir sualtı şelalesi olabilir mi?
Soruyu şöyle soralım. Su altında bir şelale olabilir mi? Evet, olabilir. Hatta dünyanın en büyük şelalesi suların altında. Ve ilginç bir şekilde yine bir adanın yakınlarında.
İzlanda’yla Grönland arasındaki bu bölgeye Danimarka Boğazı adı veriliyor. Evet orada iki ülke olmasına rağmen bu cümlede 3 ülke adı geçiyor, çünkü teknik olarak Grönland, Danimarka Krallığı’na bağlı özerk bir bölge. İşte Arktik Okyanusu’nu Atlas Okyanusu’na bağlayan bu boğazın derinliklerinde ilginç bir doğa fenomeni var. Suların İzlanda adasına yakın olan yerleri çok soğuk, 2 °C civarında. Su, donmaya yakın bu sıcaklıklarda maksimum yoğunluğa ulaştığı için, Grönland tarafından gelen daha sıcak sularla karşılaşınca, soğuk su kütlesi deniz tabanına doğru iniyor.
Hiç fark ettiniz mi bilmiyorum. Denizlerin altında da en az üstündeki gibi şaşırtıcı bir topografya var. Denizin tabanındaki zemin tamamen düz değil. Tıpkı denizin üstünde olduğu gibi inişleri ve çıkışları var.
İşte bunlardan biri tam 3500 metre yüksekliğinde bir yamaç. İzlanda adası tarafındaki soğuk sular denizin altındaki bu yamaçtan aşağıya doğru büyük bir hızla dökülüyor. Orada saniyede 3,5 milyon metreküplük bir su akışı olduğu tahmin ediliyor ki bu, Amazon Nehri'nin taşıdığı su miktarının yaklaşık 350 katı demek! Karalarda bildiğimiz en yüksek şelaleyse Venezuela’daki Angel Şelalesi. 979 metrelik bu kesintisiz su akışını, Danimarka Boğazı’ndakiyle kıyasladığımızda aradaki muazzam farkı çok daha iyi anlıyoruz.
Fakat sadece anlıyoruz, göremiyoruz. Bu akış insan gözüyle değil, ancak bilimsel ölçüm araçlarıyla tespit edilebiliyor. Konuya sadece iki boyutlu grafiklerden bakınca çok basitmiş gibi görünüyor. Atmosferdekine benzer bir hareket var değil mi, soğuk olan aşağıya doğru hareket ediyor. Evet ama Danimarka Boğazı’ndaki o bölgede uzun süreli gözlem yapıp da bunu 3 boyutlu bir grafiğe dönüştürdüğünüzde işin rengi daha da bir ortaya çıkıyor. NEMO adı verilen açık kaynak kodlu ve ücretsiz bir modelleme aracı var, ilgilenenler videonun metnine bıraktığım linkten inceleyebilir; işte bu araçla hazırlanan 3 boyutlu bir gösterim oradaki suyun hareketinin Ocak ayı boyunca toplanan 1 aylık verisiyle oluşturulmuş. Mavi renk, suyun yoğun olduğu alanları gösteriyor. Deniz altındaki bazı raflarda meydana gelen girdap kuvveti de kırmızı renkli olarak ifade edilmiş. Bu şekilde bakınca tıpkı yerin üstündekilere benzeyen bir şelale olduğunu görebiliyoruz. Hatta tıpkı normal şelalerde olduğu gibi suyun düştüğü bölgede göl benzeri bir oluşum var.
Denizin altında bir şelale ve onun 3,5 km dibinde bir göl! Tabi bu tanımlamaları dikkatli bir şekilde yapmak lazım. Çünkü suyun içinde, ondan daha yoğun ama yine de sudan bir şelale ve gölden bahsediyoruz.
İnsan böyle bir şeyi duyunca ister istemez oraya gidip kendi gözleriyle görmek istiyor. Ancak orası dünyanın en tehlikeli sularından biri olduğu için yüzmeyi pek tavsiye etmem.
Eğer illa yüzmek istiyorsanız Mauritius’a gitmeniz gerekecek. Fakat oradaki doğal fenomen az önce anlattığımla aynı şey değil. Çünkü orada su sıcaklığında bir farklılık yok. Daha yüksek derinliklerden daha düşük derinliklere sürekli giden bir su akışı da yok. Birden fazla su kaynağının buluştuğu bir durum da yok.
Peki ne var?
Mauritius'un o muhteşem su altı şelalesi görünümünü oluşturan, tamamen başka bir şey. Kum!
---

[DrHouse_]

Artık dünya turu yapma vakti geldi Barış abi. Bizi şehirlere değil adalara, okyanuslara, volkanlara, buzullara götür.

[canerkaygusuz]

Barış abim işini gerçekten çok iyi yapıyor. Bulduğu konular, anlatımı ve kurgusuyla eşsiz güzellikte işler oluyor. Bu kalite, kurgu ve düzenlemeyi gerçekten başka bir YouTube videosunda görmedim. Uzun bir konu ve bir kaç iyi oyuncu ile dünyanın en iyi filmini bile çekebileceğine eminim.

[serhatbalki]

Bahsettiği film karakterinin başrolde oynadığı filmi merak edenler için filmin ismi Walter Mitty'nin Gizli Yaşamı dır ve gerçekten harika bir filmdir.

[ingilizceye]

Barış Bey, sizi, harikulade içeriklerle dolu, öğretici, sürükleyici, bilinçlendirici, muhteşem çalışmalarla siyaset vs. karıştırılmadan hazırladığınız enfes videolar için tebrik ediyorum.

[ike]

8:58 *Mauna Kea, Big Island Hawaii* 5 sefer gittim adaya... 4 sefer tepeye çıkıp stargazing (yıldız gözlemleme) yaptım ve ilk gidişimde niye tepeye çıkmadığımı düşünüp kendime kızdım. Sadece 1 seferinde kırmızı, mavi ve mor dumanımsı rengarenk Samanyolunu resimlerdeki gibi ama çıplak gözle görebildim vede milyonlarca yıldızı. Gidilen tarihe göre görülebilen şeyler ve netlikleri değişiyor. Bu arada laser pointer ne kadar güzel bir icatmış. Falan yıldız diyor tak lazerler dokunuyor sanki... Diğer gidişlerimde parlak yildizlarla dolu siyah gökyüzü gördüm sadece. Sanki elimi uzatsam yakalacak gibi yakındı ancak o an yola çıksam ömrümü yolda geçirsem varamayacak kadar uzak... pek çok insanın kabesi Mekkede. Benim kabem Mauna Kea' nin tepesi. Herhalde astrofizikçi olsam kafayı sıyırırdım ve dünya işleriyle hiç alakam olmazdı. En güzel çıkış zamanı gün batmadan yarım saat ile 1 saat öncesi. Böylece eğer bulutlar izin verirse manzarayı vede hemen karardıktan sonra gökyüzünü görmeniz mümkün. Sıcak giyinin, yanınıza su ve mümkünse çorba vs yapacak bir ısıtıcı, çikolata vs alın. Kafayı resetleten bir yer. Tam Pasifiğin ortası... en yakın kara ya Japonya (uçakla 8 saat) yada California (uçakla 6 saat). 20 küsür yıllık San Franciscolu olarak gitmezsem olmazdı. Adaya gitmişken underground lava tunnels yada patlamalar, tabiat, hayvanlar, oradaki yerliler o kadar çok video çıkarki. Captain Cook mesela... hangi birini anlatayım? Hatta Big Islandın bilmem kaç yıl sonra şu altında kalacağı ama onun yerine geçecek olan adanın yavaş yavaş uzadığı... tıpkı şu an su altında kalan eski adalar gibi....
Kona'da kalmanızı tavsiye ederim. Hilo da lokaller var, genelde rüzgarlı. Tsunamide yıkılan yerler duruyor hala, görmeye değer.

Dünyadan toplam 3 galaksi görülebiliyormuş. Bunlardan biri içinde olduğumuz Samanyolu. (Ve tek noktadan max 2 galaksi görülebiliyormuş.) Mauna Kea'dan Samanyolu harici Andromeda yı gördüm! Ama maalasef hiç gidemeyeceğim, hiç degilse gördüm.
Mauna Kea'nın özelliği adanın ortasında olması. Etraf su olduğundan normalde yerden geri yansıyan ısı yukarı çıkamıyor, deniz emiyor ve görüntü bozulmuyor. Artı etrafta kilmotrelerce uzaklıkta yerleşim yeri yok. Devamında okyanus zaten yani ışık kirliliği de yok. Bu sebeple görüntü güzel... bir de yüksekte. Işık yılı mesafede 3000-5000 metrenin lafı olmaz ama...

[ayferpehlivan]

Rabbım sen ne kadar muhteşemsin.Rabbimin yarattigi hersey Onun yüceliğini, büyüklüğünü gösterir.

[Blue-dqqc]

Barış bey ben bunu 2019 da coğrafya dersinde videosunu öğrencilerime izlettim onlarında bilgisi yoktu bu eşsiz doğal güzellikten ve öğrendiler muhteşem ötesi

[enesatik]

Yaratan ne güzel yaratmış.
Konularınla harikasın barış bey

[yasar]

Bu yaşta ellerini kullanıyor sun konuşurken ve sestonu maşallah kardeşim gözlerinden öperim bahtın açık olsun Barış abi sanada ayrıca teşekkür ederiz iyi ki varsınız.

[yakupcandag]

Ülkenin en liyâkatli aydınlık yüzüsün abi Tarih seni altın harflerle gök yüzüne yazacak. Türkleri aydınlatmak dünya insanı yapmak için herşeyi yapıyorsun Teşekkürler

[nazliseda]

Barış abinin oğlu konuşurken söylediklerini Türkçeye çevirmek istedim. Altta yazili olanların çeviri olduğunu düşünenler olmuş.Bu Cambly reklamı. Şöyle diyor oğlu: "Teknik olarak en büyük dağ Everest değil, unuttuğum başka bir dağ daha var. Fakat bu, suyun altında başlıyor ve yukarı doğru çıkıyor. Önce Everest'ten daha kısa olduğunu düşünüyordum ama sonra farkettim ki bu dağ suyun altında başlıyor ve boy olarak daha uzun bir dağ. Bu gerçekten çok güzel. Gerçekte şelale gibi bir şelale değil, sadece su daha hızlı hareket ediyor. Dipteki bu su nasıl oluyor da burada bir tabaka gibi duruyor. Orda olmak gerçekten çok tehlikeli. Bu gerçekten çok güzel. Tamam, zamanımız doldu mu, bye."

[mertgrkm]

gerçeğin peşinden gitmek, o kadar doğru bir tabir ki. İzleyici olmanın da ötesine geçmek için hareket edip yolculuğa çıkmak. Bunları son süreçte yapmış birisi olarak çook etkilendim bu videonuzdan

[jeomatik]

Barış Özcan, özgün bakış açısı ve mizahi üslubu ile kendine özgü bir tarz oluşturmuş. Hayat hikayesi ve başarıları, gençlerin ve girişimcilerin ilham kaynağı olabilecek bu arkadaş, izleyicilere sadece güldürmekle kalmayıp aynı zamanda önemli konular hakkında düşünmeleri için ilham veriyor.
Aynı zamanda Türkiye'nin gündelik hayatındaki olaylara dair farklı bir bakış açısı sunarak, toplumsal sorunlara dikkat çekiyor. Onun hayranları, onun samimi ve içten kişiliğine hayranlık duyuyor ve onu sadece bir YouTuber olarak değil, bir arkadaşları gibi görüyorlar.

[Sehirdenkoyegoc]

Bütün öğrencilik hayatım boyunca böyle bir coğrafya dersine katılmamıştım harikaydı☺️ düşünüyorum da eğitim sistemimizde senin gibi böyle anlatacağı konuyu farklı açılardan ve ilgi çekici göstererek anlatan öğretmenlerimiz olsa ve tabi öğretmenlerimizide o öğretmenlik düzeyine çıkaracak bir sistem olsa.Nasıl bir ülke haline gelirdik acaba 🤔

[MoTiMix]

enerji üretilse ne güzel olur bu doğa olayında

[omerfrkilhan]

Sabah sabah imanımızı artıran muazzam oluşumlar öğrenmek tekrardan ve tekrardan "suphanallah" diyesi geliyor insanın

[nurgulengul]

Barış abi videolarını izledikçe daha da araştırma isteğim ve öğrenme isteğim artıyor ALLAH senin gibilerin sayısını artırsın

[sadankun]

Île de Maurice yada Mauritanie adası da deniliyor, oraya gittim..cennetten bir köşe... tabiatı ayrı orda yasiyanlar ayrı bir vidéo konusu.. oralı Budist bir arkadaşım var, şimdi Fransa'da ama oraya gitmek istersen ailesi hala orda ve size yardımcı olabilir...
Eğitici ve öğretici videolar için teşekkür..
Fransa'dan sevgiler

[Officer_K.]

Son sınır gökyüzü derler ama asıl keşfedilmemiş uzay Dünya okyanuslarıdır. Nitekim ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’nin (NOAA) raporuna göre okyanus tabanının yüzde 95’ini henüz keşfetmemiş bulunuyoruz. Öyle ki Mars’ın yüzeyini bile okyanuslardan daha iyi biliyoruz.

[ilterkapici]

Barış hocam, eğer dijital medya hikaye Anlatıcılığı bir sanat haline geldiyse, bunun en büyük müsebbibi sizsiniz. Gerçekten, senaryo, görsel ve ses efektleri, transmedya etkileşim, anlatım tarzı, farkındalık yaratma, hepsini topladığımızda şahane bir dramaturjik bütünlük ortaya çıkıyor. İllüzyon kavramını da illustratif bir fon ve görsel-dekoratif tasarım derinligi ile bambaşka boyuta taşıyorsunuz. Harikasınız. Bir gün tanışmak ve uzun uzun sohbet etmek dileğiyle. Esenlikler.