Centranthus ruber ή Κέντρανθος ο ερυθρός

Ο Centranthus ruber (L.) DC. 1805, είναι ένα πολυετές κυανοπράσινο φυτό, με βλαστούς συνήθως διακλαδισμένους, με ύψος από 30 έως 80 εκ. και ξυλώδη βάση.
Θα το συναντήσουμε σε ασβεστολιθικούς βράχους, πετρώδεις πλαγιές και ξερολιθιές και σε υψόμετρο έως 1300 μ. σε όλη την περιοχή της Μεσογείου. Σε πολλά μέρη καλλιεργείται και ως διακοσμητικό φυτό για τα ωραία κόκκινα άνθη του. Στην αγγλική βιβλιογραφία το συναντούμε με πολλά και ευφάνταστα κοινά ονόματα, αποτέλεσμα της δημοφιλίας του ως καλλωπιστικό: spur valerian, kiss-me-quick, fox's brush, Devil's beard and Jupiter's beard (γενειάδα του Δία). Ανήκει στην οικογένεια Valerianaceae.
Συνώνυμα: Centranthus sibthorpii Boiss. - Valeriana angustifolia Sm. -Valeriana rubra L.
Τα γκριζοπράσινα φύλλα, αναπτύσσονται σε αντίθετα ζευγάρια, έχουν μήκος 3 έως 8 εκ. και σχήμα ωοειδές - λογχοειδές, με οξυκόρυφες άκρες και συχνά είναι οδοντωτά. Η μορφή τους αλλάζει από το κάτω μέρος έως την κορυφή του φυτού: τα χαμηλότερα φύλλα είναι έμμισχα, ενώ τα ανώτερα φύλλα είναι άμισχα.
Τα άνθη είναι ζυγόμορφα, ερμαφρόδιτα, εύοσμα, 10 περίπου χιλιοστά, και βγαίνουν σε πυκνές ακραίες και μασχαλιαίες κυματοειδείς ταξιανθίες, πυκνού κορύμβου. Η στεφάνη είναι ροδόχρωμη έως κόκκινη, μερικές φορές και λευκή (το 10% των φυτών= Centranthus ruber "Albus") , με σωλήνα μήκους 7-10 χιλ., που φέρει λεπτό πλήκτρο (5-7 χιλ.) στο κάτω χείλος με 5 άνισους λοβούς. Ανθίζει από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο. Συνήθως στις αρχές του καλοκαιριού και, σε δροσερές περιοχές, συνεχίζεται σποραδικά όλο το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Τα άνθη με το κάπως έντονο άρωμα επικονιάζονται τόσο από μέλισσες όσο και από πεταλούδες και άλλα έντομα. Οι καρποί είναι αχαίνια με πτερωτό λοφίο που παρασύρονται από τον άνεμο.
Το όνομα του γένους Centranthus προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις "κέντρον" (=κεντρί) + "ανθός", από το πλήκτρο της στεφάνης που μοιάζει με κεντρί.
Η ονομασία του είδους ruber = ερυθρός, από το χρώμα των λουλουδιών.
Ο Centranthus ruber είναι από τα πρώτα μελισσοτροφικά φυτά. Τρώγεται όμως σε κάποια μέρη του κόσμου και από τους ανθρώπους. Τόσο τα φύλλα όσο και οι ρίζες μπορούν να καταναλωθούν (δεν το έχω ακούσει στην Ελλάδα). Τα φρέσκα φύλλα σε σαλάτες ή ελαφρά βρασμένα και οι ρίζες βρασμένες δίνουν ωραίες σούπες.