Η εκκλησία έχει αφορίσει τους επαναστάτες του 1821;

Το ζήτημα του αφορισμού των Ελλήνων επαναστατών του 1821 από την Εκκλησία είναι περίπλοκο και έχει ιστορικές διαστάσεις που πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά.

Ο Αφορισμός από τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε'.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος Ε', υπό την πίεση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, εξέδωσε πράγματι αφορισμό κατά της Επανάστασης στις 23 Μαρτίου 1821. Ο αφορισμός αυτός καταδίκαζε τις επαναστατικές κινήσεις του Αλέξανδρου Υψηλάντη και των άλλων Ελλήνων που ξεσηκώθηκαν εναντίον των Οθωμανών.

Ήταν ειλικρινής ο αφορισμός;

Πολλοί ιστορικοί πιστεύουν ότι ο αφορισμός έγινε για να προστατευθεί το Πατριαρχείο και οι χριστιανοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από αντίποινα. Ο ίδιος ο Γρηγόριος Ε' θεωρείται κρυφός υποστηρικτής της Επανάστασης, ενώ τελικά εκτελέστηκε από τους Οθωμανούς στις 10 Απριλίου 1821, γεγονός που ενίσχυσε το επαναστατικό αίσθημα στους Έλληνες.

Η Εκκλησία και η Επανάσταση.

Παρά τον επίσημο αφορισμό, πολλοί ιεράρχες και μοναχοί συμμετείχαν ενεργά στην Επανάσταση, όπως ο Παλαιών Πατρών Γερμανός που ύψωσε το λάβαρο της Επανάστασης, ο Αθανάσιος Διάκος και ο Παπαφλέσσας.

Συμπέρασμα:

Ο αφορισμός ήταν περισσότερο ένας πολιτικός ελιγμός παρά μια πραγματική εχθρική πράξη της Εκκλησίας απέναντι στην Επανάσταση. Στην πραγματικότητα, η Εκκλησία έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ελληνικής ταυτότητας και στη στήριξη του αγώνα για την ανεξαρτησία.