Ταυτότητα φύλου: Σύγχρονοι προβληματισμοί

Στα πλαίσια των διαδικτυακών διαλέξεων που διοργανώνει ο Σύνδεσμός μας πραγματοποιήθηκε διαδικτυακή διάλεξη την Παρασκευή 7.2.2025, με ομιλητή τον πρωτοπρεσβύτερο π. Βασίλειο Θερμό, διδάκτορα της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην καθηγητή στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών.
Είναι το φύλο αποτέλεσμα βιολογικής διαδικασίας και μόνο ή είναι αποτέλεσμα κοινωνικής κατασκευής; Πώς διακρίνονται τα δύο φύλα; Είναι μόνο δύο; Υπάρχουν διαφορές μεταξύ τους; Πώς κατανοείται και βιώνεται η δυσφορία φύλου ή η ρευστότητα της ταυτότητας του φύλου που διακηρύσσει η queer θεωρία;
Αυτά και άλλα ζητήματα περί της ταυτότητας φύλου απασχολούν τον ομιλητή μας, ο οποίος μέσα από την πολύπλευρη προσέγγιση του, ούτως ή άλλως, πολύπλοκου αυτού θέματος, παρουσίασε παραδοσιακές και σύγχρονες θεωρίες φύλου εκθέτοντας συνάμα και τους δικούς του επιστημονικούς (ιατρική και ψυχολογία), νομικούς και θεολογικούς προβληματισμούς. Ο πρωτοπρεσβύτερος π. Θερμός επιχειρώντας να ορίσει την έννοια της ταυτότητας φύλου εκκινεί από τη βιολογική, ορμονική και ψυχολογική διαδικασία συγκρότησής του και αναφέρεται επίσης στα διάφορα κοινωνικά κινήματα (φεμινιστικό, woke κ.ά.) που και αυτά επηρεάζουν με τις δράσεις των μελών τους τις κοινωνικές αντιλήψεις περί φύλου/ων και καθιερώνουν τον λόγο (discourse) που αποτελεί το πλαίσιο της συζήτησης περί της σεξουαλικής ταυτότητας στη μετανεοτερική εποχή μας.
Μετά το τέλος της ομιλίας ακολούθησε συζήτηση στη βάση των ερωτημάτων και σχολίων που τέθηκαν από όσους κι όσες τίμησαν με τη συμμετοχή τους την εκδήλωση του Συνδέσμου μας.
Ο πρωτοπρεσβύτερος π. Βασίλειος Θερμός είναι ψυχίατρος παιδιών και εφήβων. Έχει μετεκπαιδευθεί ως επισκέπτης επιστήμων (Visiting Scholar) στο Πανεπιστήμιο Harvard, στο Boston University, στο Boston College, και στο Andover Newton. Το 2014 εργάσθηκε επί τρίμηνο ως επισκέπτης ερευνητής (Visiting Research Scholar) στο Institute for Medical Humanities του Πανεπιστημίου του Τέξας. Βιβλία και άρθρα του έχουν μεταφρασθεί στα αγγλικά, γαλλικά, ρωσικά, σερβικά, ρουμανικά, βουλγαρικά, ισπανικά, φινλανδικά. Από το 2011 είναι ο διευθυντής έκδοσης του περιοδικού “Ψυχής δρόμοι”. Για το σύνολο του έργου του έχουν εκπονηθή μεταπτυχιακές εργασίες α) στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου του Balamand στον Λίβανο, η οποία κυκλοφόρησε στα Αγγλικά στη σειρά Εuropean University Studies από τον εκδοτικό οίκο Peter Lang, β) στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Από το 2017 έως το 2023 συνεργάσθηκε με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών πάνω στη σχέση Ψυχανάλυσης και Ορθοδοξίας στα πλαίσια του προγράμματος “Επιστήμη στον Ορθόδοξο κόσμο”. Ασχολείται με την επιμόρφωση κληρικών και άλλων στελεχών της Εκκλησίας (Ελλάδα, ΗΠΑ, Φινλανδία), ενώ δίδαξε για 12 χρόνια και στην Θεολογική Ακαδημία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας. Χειροτονήθηκε το 1986 και 1987 και έκτοτε υπηρετεί στην Ι. Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας. Έχει διεξαγάγει και δημοσιεύσει την πρώτη ορθόδοξη έρευνα για την ψυχοσωματική υγεία των κληρικών καιτων συζύγων τους, καθώς και έρευνα για το φαινόμενο των μεταστροφών προς την Ορθόδοξη Εκκλησία. Έχοντας ασχοληθή ιδιαίτερα με ζητήματα σεξουαλικού προσανατολισμού και φύλου καλείται ως ομιλητής από εκκλησιαστικούς και μη φορείς σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Το 2018 έλαβε το βραβείο συγγραφής επιστημονικής μελέτης για τη σχέση πνευματικότητας και ψυχικής υγείας, σε σχετικό διαγωνισμό του Ελβετικού Ιδρύματος Jean-Marc Fischer. Επίσης έχει εκδώσει τέσσερις ποιητικές συλλογές στα ελληνικά και μία στα αγγλικά.