ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ - ΑΥΘΕΝΤΙΚΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ

Μια μουσική ιδιοφυΐα και ένα γνήσιο σύμβολο δύναμης, ενότητας, ευγένειας, αξιοπρέπειας, αφοσίωσης και πατριωτισμού, ο Θεοδωράκης έζησε με πάθος για τη μουσική, την Ελλάδα, την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη και την παγκόσμια ειρήνη. Εζησε μια πληθωρική ζωή σαν παραμύθι με την τριπλή του ιδιότητα του μουσικού, του ακτιβιστή και του διανοουμένου. Για σχεδόν έναν αιώνα σφράγισε ανεξίτηλα όχι μόνο τη μουσική και τον πολιτισμό, αλλά και την ιστορία, ως υπέρμαχος της δημοκρατίας και της ειρήνης. Πραγματικά, δεν υπάρχει Ελληνας που να μην έχει τραγουδήσει κάποια από τα πάνω από 1.000 τραγούδια του Θεοδωράκη όταν αγαπάει, όταν διαδηλώνει, όταν λυπάται, όταν χαίρεται, όταν θέλει να ξεχάσει ή να θυμηθεί. Οι μελωδίες και οι ρυθμοί του είναι συνυφασμένα με τις χαρές και τα πάθη πολλών γενιών, που απλά θα ήταν διαφορετικές αν δεν υπήρχε εκείνος. Με το έργο του, τις πράξεις του και τον λόγο του επηρέασε τη ροή της πρόσφατης ιστορίας, αλλά και τον τρόπο που τραγουδάμε, που ακούμε μουσική και που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Η μαστοριά του και το χάρισμά του στη χρήση της μελωδίας, της αρμονίας, της ενορχήστρωσης του δίνουν τη δύναμη να επικοινωνήσει με το συναίσθημα του κοινού του, τόσο σε προσωπικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο.
Ο Θεοδωράκης συνθέτει, γράφει, οργανώνει, ηχογραφεί, διευθύνει, περιοδεύει, αγορεύει, διαμαρτύρεται, τραγουδάει, μελετάει και αγωνίζεται ενώ παράλληλα φυλακίζεται, εξορίζεται, βασανίζεται και υποφέρει, τόσο αυτός όσο και η οικογένειά του.
Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει γράψει όλων των ειδών μουσικής, από όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, ορατόρια, μπαλέτα και χορωδιακή εκκλησιαστική, έως μουσική για αρχαίο δράμα, θέατρο, κινηματογράφο, έντεχνο λαϊκό τραγούδι και μετασυμφωνικά έργα.
Πυρήνας και πεµτουσία αυτού του πλούσιου, πρωτότυπου και µε βαθιές ρίζες στην ελληνική µουσική παράδοση έργου του, αποτελεί το τραγούδι, τόσο σαν µελωδία όσο και σαν ενότητα λόγου και µουσικής. Έτσι και τα πολυάριθµα τραγούδια του Μίκη βρίσκονται στο επίκεντρο της µουσικής του δηµιουργίας, όχι βέβαια λόγω του µεγάλου τους αριθµού, ούτε ακόµα λόγω της αναµφισβήτητής ποιότητάς τους, αλλά κυρίως λόγω της µεγάλης απήχησης που είχαν σ’ έναν ολόκληρο λαό. Τα τραγούδια του Μ. Θεοδωράκη, όπως είναι γνωστό, τραγουδήθηκαν από το σύνολο του ελληνικού λαού, έγιναν κτήµα του. Όµως ο Μίκης Θεοδωράκης προσέφερε και µεγάλες υπηρεσίες τόσο στον ελληνικό λαό, που του έδωσε την ευκαιρία να τραγουδήσει τραγούδια ποιότητας , όσο και στην νεοελληνική ποίηση, κάνοντας την µε τη µουσική του πιο άµεσα προσιτή, ευρύτερα γνωστή. Με την απλή, αλλά συναρπαστική µελωδία του κατόρθωσε να µεταπλάσει τον νεοελληνικό ποιητικό λόγο
στην ενότητα τραγούδι, ξαναδίνοντας του αυτό που κάποτε είχε , και µε την πάροδο του χρόνου έχασε: την µουσικότητα. Μέσω της µελωδίας του µεταδίδονται και συλλαµβάνονται άµεσα τα ποιητικά µηνύµατα, τα ποιητικά νοήµατα. Προς αυτή την κατεύθυνση ο Θεοδωράκης επηρέασε πολλούς νεώτερους Έλληνες συνθέτες δηµιουργώντας “Σχολή”.
Ως πραγµατικός καλλιτέχνης- δηµιουργός ξεπερνά τις αντιθέσεις και τις µετατρέπει σε µία ανώτερη καλλιτεχνική ενότητα, όπου η έκφραση του υποκειµένου και της ατοµικής µοίρας µεταφέρονται στη σφαίρα του πανανθρώπινου, δίνοντας βέβαια µεγαλύτερη έµφαση στον Έλληνα άνθρωπο, στην ελληνική του υπόσταση.
Ο Μίκης Θεοδωράκης ουσιαστικά δημιούργησε το κίνημα της Μελοποιημένης Ποίησης, συμβάλλοντας στην ανάδυση μιας πλειάδας ποιητών και στην αναβάθμιση του τραγουδιού. Συγχρόνως, βοήθησε μια ολόκληρη γενιά να αποκτήσει τον δικό της λόγο.
Η φήμη του ξεπέρασε από νωρίς τα σύνορα της χώρας. Συνέθεσε τον πιο αναγνωρίσιμο, ίσως, ελληνικό ρυθμό διεθνώς, το συρτάκι από την ταινία «Αλέξης Ζορμπάς» (1964), ενώ τραγούδια του ερμηνεύτηκαν από διάσημους καλλιτέχνες, όπως οι Beatles, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ και η Εντίθ Πιάφ. Επένδυσε μουσικά γνωστές ταινίες, όπως το «Ζ» (1969), που τιμήθηκε με το βραβείο BAFTA πρωτότυπης μουσικής, η «Φαίδρα» (1962), με τραγούδια σε στίχους Νίκου Γκάτσου και «Σέρπικο» (1973), για τη μουσική της οποίας ήταν υποψήφιος για Grammy το 1975 (το ίδιο βραβείο διεκδίκησε και για τη μουσική του «Αλέξη Ζορμπά» το 1966).
Παράλληλα, από πολύ νέος ανέπτυξε πλούσια αντιστασιακή και πολιτική δράση, ενώ με ποικίλες παρεμβάσεις, βιβλία και συνεντεύξεις παρέμεινε ενεργός ως το τέλος της ζωής του.
Πλούσιο είναι και το συγγραφικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη.
Επίσης, συνέγραψε πολλούς κύκλους ποιημάτων που μελοποίησε ο ίδιος, μεταξύ των οποίων και «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού», «Ο Ήλιος και ο Χρόνος», «Αρκαδία Ι», «Αρκαδία VI» και «Αρκαδία X» και το «Τραγούδι της γης» από τη συμφωνία Νο 2. Έχει επίσης δημοσιεύσει πολλά έργα στα Γαλλικά.
Το προσωπικό αρχείο του παραχωρήθηκε από τον ίδιο στη Μουσική Βιβλιοθήκη Λίλιαν Βουδούρη και είναι προσβάσιμο στους ενδιαφερόμενους μελετητές.