Przejazd Mostem fordońskim im. Rudolfa Modrzejewskiego w Bydgoszczy

Показать описание

Most Fordoński im. Rudolfa Modrzejewskiego – most kolejowo-drogowy, o konstrukcji kratowej, na rzece Wiśle w Bydgoszczy, w dzielnicy Fordon. Długość mostu wynosi 1005 m, a szerokość 16,8 m. Kolejnym przejazdem przez Wisłę na północy jest most w Chełmnie, na południu Most drogowy im. Józefa Piłsudskiego w Toruniu.

Most znajduje się na wschodnich rubieżach Bydgoszczy, w połowie miejskiego odcinka rzeki Wisły. Przebiega przez niego droga krajowa nr 80 Bydgoszcz – Toruń oraz linia kolejowa nr 209 Bydgoszcz – Chełmża – Kowalewo Pomorskie.

Most w połowie swojej długości przebiega nad korytem Wisły, które ma szerokość ok. 500 m, zaś w połowie nad terenem zalewowym. W bezpośrednim sąsiedztwie mostu znajduje się rezerwat przyrody „Wielka Kępa Ostromecka”.

Lokalizacja mostu przypada w miejscu, gdzie znajdowała się starodawna przeprawa przez Wisłę. Warunki naturalne sprzyjały jej lokalizacji, gdyż koryto rzeki nie było tu szersze niż 500 m i nie dzieliło się na pomniejsze odnogi.

W XV–XIX w. pobierano tu opłaty celne i kontrolowano ruch statków. Od pobieranego podatku wodnego „fordon”, zwanego także czwartym groszem pochodzi nazwa miasta, które powstało w sąsiedztwie przeprawy w XIV wieku. W XV wieku zlokalizowano tu lokalną komorę celną, a od 1594 r. komorę królewską Zygmunta III Wazy. Każdy przepływający statek na Wiśle miał obowiązek przybić do brzegu i dokonać opłat celnych, stosownie do wartości przewożonego towaru. W tym czasie przystań wodna zapewniała połączenie Fordonu z Ostromeckiem. Na wschodnim brzegu Wisły, tuż przy przeprawie, w XVII i XVIII wieku znajdowała się karczma oraz na brzegu rzeki tzw. „Vogelsang”. W 1771 r. obszar ten został nadany w dzierżawę osadnikom olęderskim.

Przyczynkiem do powstania mostu w Fordonie były względy strategiczne. Nowa przeprawa przez Wisłę miała duże znaczenie, gdyż łączyła Rzeszę z Prusami Wschodnimi, obchodząc od północy zagrożoną potencjalnym atakiem ze strony Rosji twierdzę Toruń. Do przeprawy wiodła linia kolejowa Bydgoszcz-Fordon (1885 r.), przedłużona następnie na Ziemię Chełmińską.

Decyzja o budowie zapadła 20 czerwca 1891 r. Projektantem mostu był rządowy radca budowany, zatrudniony w tym okresie w Dyrekcji Kolei Wschodniej w Bydgoszczy, profesor Georg Christoph Mehrtens. Naczelnym budowniczym obiektu został tajny radca Suche. Na miejscu pracami kierował rządowy inspektor budownictwa kolejowego Maties oraz trzej budowniczowie odpowiedzialni za poszczególne odcinki robót: Ortmans (odcinek rzeczny), Anthes (odcinek lądowy) i Lemcke (stalowa konstrukcja przęseł).

Do pierwszych prac przystąpiono już w tym samym roku. Początkowo projektowano wykonać most składający się 13 przęseł każde o długości 100 m. Jednak ograniczenia finansowe i materiałowe skłoniły niemieckie władze kolejowe do zrezygnowania z tej koncepcji. Ograniczono się do budowy 5 przęseł o długości 100 m ponad korytem Wisły, zaś nad terenem zalewowym od strony Ostromecka postanowiono wybudować 13 mniejszych przęseł o rozpiętości 62 m. Wykonanie konstrukcji stalowej zlecono hucie w Oberhausen (5 przęseł rzecznych) oraz firmie Harkot z Duisburga (13 przęseł zalewowych). 1 listopada 1893 r. oddano do użytku część kolejową mostu umożliwiając tym samym połączenie kolejowe z Bydgoszczy przez Fordon do Unisławia i Chełmży. Część drogowa mostu została udostępniona dwa tygodnie później – 15 listopada. Uroczystego otwarcia mostu dokonał osobiście cesarz Niemiec Wilhelm II.

Most o długości 1,325 km i szerokości 10,8 m (z tego 4,2 m część kolejowa i 6,6 m drogowa) składał się z 18 przęseł stalowych o konstrukcji kratownicowej z jezdnią dołem. Na kratownicach zainstalowano stalowe wózki kontrolno-konserwacyjne w formie suwnic. Natomiast przy przyczółkach mostowych wykonano ozdobne sterczyny, według projektu prof. Jacobsthala z Charlottenburga. Ogólny koszt budowy wyniósł 8,5 mln marek w złocie, z czego 2 mln wydano na fundamenty, 1 mln na prace murarskie (filary, przyczółki), 4,25 mln na konstrukcję stalową przęseł i 1,15 mln marek na urządzenia dodatkowe.

Był to najdłuższy most w Niemczech i pierwszy zbudowany na świecie ze stali zlewnej. Jezdnia wraz z poboczami, jak i ciągi piesze miały nawierzchnię drewnianą. Jako sztuczne oświetlenie zastosowano lampy naftowe. Ówczesna prasa podkreślała, że długość mostu jest taka sama, jak berlińskiej alei Unter den Linden.

Na zakończeniu przyczółków mostowych zostały wybudowane wojskowe wartownie w formie wież. W latach 1898–1899 na prawym brzegu Wisły wzniesiono baterię z obetonowanymi stanowiskami dla 4 dział 90 mm, przekształconą później w szaniec piechoty z dwoma stanowiskami dział 50 mm. Wjazdy na most były strzeżone i zabezpieczone stalowymi bramami, osobnymi dla części drogowej mostu, dla torowiska oraz przejść dla pieszych.

Info: Wikipedia

#most #bydgoszcz #podróże

@Leszczu