Hoe Nederland een landbouwgrootmacht werd

Hoe werd Nederland #2 in landbouwexport wereldwijd? En hoe werd de stikstofcrisis de keerzijde van dat succes?

Graag bedanken we Petra Berkhout, landbouweconoom bij de Wageningen Universiteit (WUR) voor de waardevolle feedback en het lezen van ons script.

Muziek (in willekeurige volgorde):
ThatKidGoran – Holy Grail
ThatKidGoran – Mayhem
Noria – Insane
Teho – Unlocked
E.S. Posthumus – Nara
Lee Jones – Joyful Noise
GHIZ – Narassvete
Solnce - Krasa Rosa
Mees Salomee – Ya Amar
Monvol – Behind the Wall
16BL – Always

De NOS is de grootste nieuwsorganisatie van Nederland. Bij NOS op 3 vind je elke zaterdag nieuws dat je niet mag hebben gemist. Wij gaan voor jou op onderzoek uit naar nieuws uit jouw wereld. Ook vind je hier uitleg bij het nieuws.

[lolkevandewitte]

Als boerenzoon kan ik zeggen: niets aan toe te voegen, nette weergave. Niet geheel volledig op sommige punten. Zo heeft Sicco Mansholt, inderdaad, de grote aanjager van de schaalvergroting, achteraf spijt gekregen van deze visie, maar toen was het tij niet meer te keren. Er zijn meer nuances te plaatsen, maar u, de lezer, is nu al verzadigd, dus fijne dag samen!

[PieterBreda]

Het ontbreekt totaal aan een consistent lange termijn beleid. Niet alleen voor de agrarische sector maar over de volle linie. Waarom is de luchtvaartsector vrijgesteld van BTW en accijns en de spoorwegen niet? Waarom komt Tata steel weg met het uitbraken van giftige lucht?

Er is geen sprake van een samenhangend lange termijn beleid.

[knoekus]

Sophie; waarschijnlijk de fijnste stem om naar te luisteren met een geweldig goed verhaal!

[TantuBeats]

De achtergrond beats in deze aflevering gaan crazy 🔥😂

[trombonefreakus]

Mooi en rustig de verschillende perspectieven belicht. Knap gedaan. Een heel contrast ook met menig talkshow waar het enige doel lijkt elkaar te overschreeuwen.

[fangli]

Goede uitleg zeg! Ik had dit altijd wel willen weten!

[wappaholic]

Hi NOS op 3, dank voor de video. Ik had alleen gehoopt dat jullie verder in zouden gaan op wat de gevolgen zijn van de afname van de biodiversiteit in de beschermde natuurgebieden. Hoe staat dit in verhouding tot de desastreuze maatregelen die nu genomen gaan worden? Omdat deze vraag onbeantwoord blijft, is het voor mij lastig te beoordelen of deze inkrimping van de veestapel te rechtvaardigen valt.

[frankb]

Prima video maar wat mij betreft mogen jullie het belang van biodiversiteit meer benadrukken. Kortom, wat gaat er mis als we niks doen.

[jochem]

Wat een goede uitleg zeg! Echt een mega complex probleem waar ook geen makkelijke oplossing voor is, daar ben ik nu nog meer van overtuigd! Blijf dit soort video’s maken, echt TOP! 👏🏻👌🏻😀

[alexander.eleveld]

Ontzettend goede video. Lekker tempo, vlot uitgelegd en passende Visuals!

[RaMMeRaaR]

Beste NPO3. We zijn niet de op één na grootste voedsel exporteur, maar de op één na grootste landbouwproducten exporteur. In dit geval is dat een relevant en groot verschil.

[JorikD]

Mooi om te zien dat bijna alle reacties vragen zijn. Bijna iedereen probeert het probleem te begrijpen.
Punt blijft, er is teveel stikstof uitstoot. Daar moet iets mee gedaan worden. Hoe dat moet lijkt me een ingewikkeld probleem, dus hoop dat daar ook intensief en wetenschappelijk naar gekeken wordt. Punt is wel dat er iets moet gebeuren. Als een chemisch bedrijf voor milieuvervuiling zorgt krijgt die ook te maken met consequenties, in dit geval zijn de boeren bedrijven de vervuilers.... Daar zal dus iets moeten gebeuren.... Helaas want heb echt respect voor de hard werkende boeren, dus hoop dat er goede oplossingen gevonden kunnen worden. Maar blijven doorgroeien, steeds maar groter, heeft gewoon zijn limiet.

[thierrystokkermans]

Misschien een onderwerp voor een volgende explainer: natuur? Wat voor natuur hebben we in Nederland? Is het ongerepte natuur? Of was de natuur in Nederland in de 19 eeuw al door mens angetaast?
Ik heb voldoende gelesd dat voor de opkomst van moderne landbouw dit mens nutrienten uit bossen en andere natuur gebieden ogsten om de vruchtbaarheid van de akker op te krukken. Mijn Oma verteelde dat haar moeder varen en bladeren in de bos gingen inzamelen om te gebruiken als mest op de land. In de Veluwe was het normaal om de toplaag van de bodem (rijk in Organischestof) te rooien en op de akker uit te strooien. Ten slote, in Groningen, was de Dollard een brom van organische producten om te gebruiken als mest op de land.
Lange verhaal koort: Mens heeft de natuur gebruikt en ontgonnen. Dat heeft het hoeveeldheid nutrienten vermindeerd. Maar de vraag is dan: heeft dat een effect gehad op de natuur in Nederland? Was ons natuur ongerept voor de moderne landbouw? Of was de natuur in een angetaatste staat voor de moderne landbouw?

[misteragb]

Als Nederland stopt met een deel van de export, moet dat voedsel dus in andere landen geproduceerd worden, gaat dat in die landen net zo "groen" en efficiënt? Ja, als voedsel zo lokaal mogelijk geproduceerd wordt, heb je minder last van de transport uitstoot, maar wat is verder het voordeel? Wat hebben de ijskappen eraan als Nederland zijn doeltje haalt door alles over de grenzen te duwen?

[ReddyDutch]

Het is zo'n ontzettend lastige discussie. Los van de bedrijfsvoering gaat het ook om een manier van leven. Ik kan me enorm inleven in het idee dat er vanuit (letterlijk een toren in) Den Haag een decreet komt richting onze boeren.

Waar is Rutte? Wanneer spreekt hij het volk toe en licht hij eens uit wat er nu eigenlijk speelt en hoe we dit gaan oplossen? De man is totaal onzichtbaar! (Overigens niet alleen in dit dossier, maar dat is een andere discussie).

Ik in de grote stad kan makkelijk schreeuwen hoe vervelend de boeren zijn, maar ik heb hun manier van leven niet. En als de perceptie ontstaat dat dat wordt afgepakt, snap ik de woede volledig. Het is tijd dat er eens iemand op hoog niveau het land toespreekt en vertelt waar we nu staan en wat de bedoeling is de komende tijd.

[Dutchcontrol_]

Misschien ook een video maken over gasgebruik in de tuinbouw in relatie tot het gastekort? aangezien een viekante meter rozen meer dan 90 cub gas per jaar nodig heeft.

Ik heb geconstateerd (door veel fietsen over de Veluwe) dat het milieu meer te lijden heeft van de droogte dan van stikstof.😆Bomen met vergeeld blad, de grond al bezaaid met blad, zelfs al kale bomen, vroege herfst in augustus. Heel bizar.

[lars_vs]

Echt heel fijn dat er tijdens m’n ontbijt een video met poepende koeien wordt geüpload :’) verder wel weer een topvideo!

[Guironey]

GOH! nooit geweten, bedankt voor deze les, een onderwerp waar ik niet veel van weet, maar op een hele goede, waardevolle manier over op de hoogte wordt gebracht.dank❤

[RicoTonetti]

Dank NOS.
Mooi om te zien dat het van verschillende perspectieven wordt benaderd.
Echt een goede video.
Ik heb nog wel een vraagje:
komt er nog een video over het huisartsentekort?