Η διαφορική ενίσχυση της στερεοτυπίας και της μεταβλητότητας στη λεκτική συμπεριφορα: σχέση με ΙΨΔ

Η διαφορική ενίσχυση της στερεοτυπίας και της μεταβλητότητας στη λεκτική συμπεριφορά: σχέση με την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Καραγιάννη Μαριεύη, Μέλλον Ρόμπερτ, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Ομιλία στο 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Κοινότητας Ανάλυσης Συμπεριφοράς, 30 Νοεμβρίου - 1 Δεκεμβρίου 2019, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Σύμφωνα με την Ανάλυση Συμπεριφοράς, η διαφορική ενίσχυση στο ιστορικό μας μπορεί να διαμορφώσει συγκεκριμένες συμπεριφορές Με αφορμή το ενδιαφέρον για τις «Αγχώδεις Διαταραχές», συσχετίσαμε την Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή με το ρόλο της διαφορικής ενίσχυσης της στερεοτυπίας και της μεταβλητότητας στη διαμόρφωση της λεκτικής συμπεριφοράς. Οι 29 συμμετέχοντες του πειράματος έπαιξαν ένα παιχνίδι με κέρματα και βόμβες. Στόχος ήταν να κερδίσουν χρήματα. Οι πειραματικές συνθήκες ήταν της μορφής ΑΒΑ ́, με αντίστροφη σειρά ανά ομάδα και το πρόγραμμα ενίσχυσης, Lag x . Στο παιχνίδι εμφανιζόταν τακτικά η ένδειξη REC, μία λίστα με ρήματα και μία με αντικείμενα. Με την εκφώνηση ενός σωστού συνδυασμού ρήματος και αντικειμένου, που καθοριζόταν από τη συνθήκη, τους παρεχόταν για λίγο το ενισχυτικό ερέθισμα της ασφάλειας, όπου όλες οι βόμβες απενεργοποιούνταν. Οι εκτιθέμενοι στη συνθήκη ενίσχυσης της μεταβλητότητας συμμετέχοντες, συμπεριφέρθηκαν μεταβλητά σε όλο το πείραμα, ενώ όσοι εκτέθηκαν στη δεύτερη συνθήκη, επιβεβαίωσαν την υπόθεσή μας: η διαφορική ενίσχυση μπορεί να διαμορφώσει συμπεριφορές. Θεωρούμε ότι στην πρώτη περίπτωση ενισχύεται η ήδη ενισχυμένη από την καθημερινότητα τάση προς μεταβλητότητα, δυσχεραίνοντας την εμφάνιση στερεοτυπίας. Στη δεύτερη περίπτωση, λόγω απουσίας αποτελεσματικότητας, τα υποκείμενα καταφεύγουν σε προδρομικές δράσεις για την επίλυση προβλήματος. Τα αδιαφοροποίητα αποτελέσματα θεωρούμε ότι αποδίδονται στο ατομικό ιστορικό ενίσχυσης.