Στην Κάτω Μεριά Αμοργού

Το πιο αγροτικό κομμάτι της Αμοργού και λιγότερο ανεπτυγμένο τουριστικά έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Μοναδικά γυμνά έως φρυγανώδη τοπία (ειδικά στο τμήμα της διαδρομής από τον Βρούτση έως το ακρωτήρι Πάλος), αγροτόσπιτα...
Στο ΝΔ άκρο του νησιού το περιβόητο Ναυάγιο και η πανέμορφη απάνεμη παραλία της Καλοταρίτισσας, απέναντι από το νησί της Γραμβούσας.

Η θέα από ακρωτήρι Πάλος στο απέραντο γαλάζιο του νότιου τμήματος του νησιού και τα απέναντι Κουφονήσια υπέροχη!
Η Αμοργός είναι το ανατολικότερο νησί των Κυκλάδων. Πήρε το όνομά της από το φυτό αμοργίς, ένα είδος λιναριού από το οποίο φτιάχνονταν οι «άλικοι αμοργίδες», χιτώνες της Αμοργού. Βρίσκεται ΝΑ της Νάξου και σε απόσταση 136 ν.μ. από τον Πειραιά, με μήκος ακτών 126 χλμ. Είναι μακρόστενο νησί που εκτείνεται από ΝΔ προς ΒΑ με απότομη ορεινή μορφολογία εδάφους (μήκος περίπου 32 χλμ). Στα ΒΑ η ψηλότερη κορυφή του Κρίκελλου ή Κρούκελου με ύψος 822 μ.
Διαθέτει δύο φυσικά λιμάνια, τα Κατάπολα και την Αιγιάλη. Πρωτεύουσα είναι η Χώρα Αμοργού.
Από τα τέλη της 4ης χιλιετίας π.Χ υπάρχουν ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στην Αμοργό.
Κατά την αρχαιότητα η Αμοργός, γνωστή με διάφορες ονομασίες (Υπερία, Πλατάγη ή Πατάγη, Ψυχία, Καρκησία), γίνεται ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του Πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού (3200-2000 π.Χ.). Αργότερα, κατά την μινωική εποχή, καταφθάνουν στο νησί πολλοί μινωίτες ιδρύοντας μία από τις πρώτες πόλεις του νησιού, τη Μινώα (σύμφωνα με το μύθο τα θερινά ανάκτορα του Μίνωα). Αργότερα, κατά τη γεωμετρική περίοδο (9ος- 8ος αι. π.Χ.) ιωνικά φύλα από τη Νάξο αποικίζουν το νησί και ιδρύουν την Αρκεσίνη, στη σημερινή χερσόνησο Καστρί και την ίδια εποχή Μιλήσιοι εγκαθίστανται στην Αιγιάλη, κοντά στο σημερινό χωριό Θολάρια.
Αυτές ήταν κατά την αρχαιότητα οι σπουδαιότερες πόλεις του νησιού: Η γνωστή κοινοπολιτεία της Τρίπολης. Το εμπόριο ανθεί, με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. Με την προσχώρησή της στην Αθηναϊκή Συμμαχία, το 478 χάνει την αυτονομία της.
Το 322 π.Χ. με τη ναυμαχία της Αμοργού, μία από τις σημαντικότερες ναυμαχίες της αρχαιότητας, οι στρατηγοί του Μ. Αλεξάνδρου δίνουν τέλος στη ναυτική ηγεμονία των Αθηναίων.
Στους Ρωμαϊκούς χρόνους θα είναι τόπος εξορίας, όπως και τα περισσότερα κυκλαδονήσια. Η πειρατεία κατά το μεσαίωνα ερημώνει τους παράκτιους οικισμούς, ενώ παρατηρείται και μαζική φυγή στην Κρήτη.
Στην Αμοργό οι πεζούλες λέγονται και ακμασιές. Οπως και σε πολλά άλλα νησιά των Κυκλάδων ακολουθούν τις καμπύλες του εδάφους, τις πλαγιές, τους λόφους και είναι φτιαγμένες από ξερολιθιά για να συγκρατούν το χώμα και το νερό της βροχής, να ξεχωρίζουν τις ιδιοκτησίες και να προστατεύουν από τον δυνατό αέρα. Τα αγροτικά κτίσματα όπως οι ληνοί (πατητήρια), οι στάβλοι και τα φουρναριά, τα ζευγόσπιτα, τα αλώνια φτιαγμένα από το ίδιο υλικό, αποτελούν αδιάσπαστες ενότητες μαζί με τις ακμασιές και κάνουν το τοπίο ξεχωριστό.

Το Ναυάγιο
Το καράβι τούτο ξεκίνησε ως «Inland» το 1950, μετονομάστηκε σε «Strymon» το 1975 και τον Ιούλιο του 1979 πήρε το όνομα «Ολυμπία» και έβαλε πλώρη για νέα ταξίδια. Δεν πρόλαβε όμως να αρμενίσει για πολύ, αφού τον Φεβρουάριο του 1980 το έπιασε κακοκαιρία και προσπάθησε να προσαράξει στην Κάτω Μεριά στην Αμοργό. Όμως έσπασε η άγκυρα του και έτσι ναυάγησε δημιουργώντας ένα εκπληκτικό σκηνικό.