Άγιος Ιωάννης Σελούδα Άγιος Παύλος Αγιά Ρουμέλη Σφακιά

“Εις έρημον τόπον Οπίσω Αιγιαλόν…” Στις νότιες απολήξεις των κεντρικών Λευκών ορέων εκεί που γυμνές κορφές και οι μαδάρες γέρνουν, χαμηλώνουν νότια προς τα φαράγγια της Σαμαριάς και της Ελιγιάς, δίνουν την θέση τους στα πυκνοδασομένα βουνά τα οποία με την σειρά τους πέφτουν απότομα στην θάλασσα του Λιβυκού, σχηματίζοντας μία μοναδική ακτογραμμή με τον Ορμο της Αγ. Ρουμέλης. Ανατολικά του όρμου και του οικισμού της Αγ. Ρουμέλης στα 4.5 χλμ, μέσω παραλιακού μονοπατιού, σχηματίζεται η παραλία του Αγ.Παύλου. Μια τοποθεσία ερημική αφού δεν υπάρχουν δρόμοι παρά μόνο φαράγγια, μονοπάτια και τα δασωμένα από πεύκα γκρεμνά που κρατούν δυτικά από το φαράγγι της Ελιγιάς και την κορφή Παπά Κεφάλα έως πέρα ανατολικά στο μικρό ακρωτήριο πλάκα και στην τοποθεσία Σελούδα ψηλότερα στο Περίτεχνο καλντερίμι που οδηγεί βόρεια στο χωριό Αγ. Ιωάννη των Σφακίων. Αυτά τα δασωμένα γκρεμνά πέφτουν απότομα, σχεδόν κάθετα από τα 600μ ύψος ως τους αμμόλοφους και την παραλία του Αγ. Παύλου. Ανατολικά της παραλίας από το μονοπάτι Ε4 βρίσκονται οι όρμοι Μάρμαρα του Φοίνικα του Λουτρού και Χώρας Σφακίων. Σ’αυτήν την ερημική παραλία επί χίλια χρόνια στέκεται αλώβητος από τα κύματα του Λιβυκού πελάγους αλλα και τον πανδαμάτωρα χρόνο, ο αξιοθαύμαστος ιερός ναός του Αγ. Παύλου … Παραλία και ναός υπάγονται διοικητικά στο ορεινό χωριό Αγ. Ιωάννης Σφακίων και στην εκεί εκκλησία του Ιωάννου του Θεολόγου (Γ’ Αρχιερατική Περιφέρεια Επαρχίας Σφακίων Ιεράς Μητροπόλεως Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων). Η παραλία αυτή μέχρι και την κτίση του ναού γύρω στα 1040μ.χ. έφερε το πανάρχαιο τοπωνύμιο «Οπίσω Γιαλός» όπως μαθαίνουμε από τα χειρόγραφα της διαθήκης του κτήτορα του ναού Αγ. Ιωάννη του Ξένου. Αντίστοιχο τοπωνύμιο με αντίθετη του «Οπίσω» έννοια που διατηρείται ακόμη, φέρει η παραθαλάσσια γειτονιά της Χώρας Σφακίων ο Μπρός γιαλος (Ομπρός Γιαλός). Τα τοπωνύμια αυτά έρχονται από πολύ παλιά πρίν την έναρξη της Αραβοκρατίας 826 μ.χ (πιθανά να ακούγονταν ακόμη και από την Ελληνιστική–Ρωμαϊκή περίοδο), έχουν να κάνουν με την κυρίαρχη θέση της αρχαίας πόλης Φοίνικας στην Σφακιανή ακτογραμμή που αποτελούσε σημαντικό λιμάνι της Νότιας Κρήτης και επίνειο της αρχαίας Ανώπολης και της αρχαίας Αραδήν. «Με βάση την σημαίνουσα θέση της πόλης αυτής προσδιορίστηκαν οι αιγιαλοί σε Ομπρός και Πίσω….» (Γίωργης Γρ. Σταματάκης Κρητικό Πανόραμα τ.23 σ102) Τα παιχνίδια των ανέμων και της φύσης Αυτή η μοναδική και ερημική παραλία του Αγ. Παύλου μήκους 1,5 χλμ είναι ανοιχτή με το μεγάλο καμπύλο περίγραμμα της στο Λιβυκό Πέλαγο. Οσο κι αν φαίνεται απάνεμη, είναι αποτέλεσμα αιώνιων φυσικών διεργασιών με πρωταγωνιστή τους ανέμους. Απώντος του Βοριά, λόγω του τεράστιου δασομένου ορεινού όγκου που ορθώνεται επιβλητικά πίσω από την παραλία, ανεμπόδιστοι ο Λεβάντες, Ο Σορόκος, η Όστρια, ο Γαρμπής, ο Πουνέντες ακόμη και ο Μαίστρος κάνουν τα δικά τους παιχνίδια ανάλογα με την ένταση τους ανοιχτά του πελάγους… Καθοδηγούν την θάλασσα του Λιβυκού σ’ ένα αιώνιο παιχνίδι δημιουργίας εναλοσόμενων χρωμάτων του νερού και της παραλίας με τους τεράστιους αμμόλοφους. Γι’ αυτό η λουλουκιά θάλασσα του Λιβυκού σ’αυτήν την παραλία σχηματίζει αλλεπάληλους χρωματισμούς σ’ όλες τις αποχρώσεις του Μπλέ, γαλάζιου, πράσινου ακόμη και του άσπρου… Γι’ αυτό είναι ασίγαστος ο φλοίσβος του νερού… Γι’ αυτό οι αμμόλοφοι φθάνουν σ’ ορισμένα σημεία μέχρι τα τριάντα και σαράντα μέτρα ύψος, αναλαμβάνουν ρόλο «μεσολαβητή» στην αιώνια «κόντρα» μεταξύ ανέμων – θάλασσας με το βουνό και το πευκόδασος. Να σταματούν, να οριοθετούν οι αμμόλοφοι το άπλωμα της ρίζας του πεύκου προς την θάλασσα… ίσα να παίρνει την αλμύρα. Μονάχα αυτό το καθάριο νερό των Λευκών Ορέων υπόγεια βρίσκει τον δρόμο προς την θάλασσα. Σ’ ένα σημείο της παραλίας λίγα μέτρα πιο κάτω από το Ιερό του Ναού του Αγίου Παύλου αναβλύζει πηγαία μικρός ποταμός και χύνεται με ορμή στη θάλασσα – όταν τα χιόνια είναι αρκετά στα Λευκά Ορη. Τόσο όσο χρειάζεται για να γλυκαίνει η θάλασσα του Λιβυκού έτσι ώστε όταν αυτό ξαναγυρίζει με την δυνατή Οστρια, κύμα ολόκληρο να φτάνει μέχρι και το τρουλαίο κτίσμα του Αγ. Πάυλου, νά ‘ναι αυτή η γλυκάδα του νερού, η φυσική αντιδιαβρωτική προστασία του. Πασχίζει αιώνες τώρα το βουνό να οργάνωση την άμυνα του για την διάβρωση της γής από την θάλασσα. Κατακρημνίζει τεράστιους όγκους βράχων από την μάζα του, με την βοήθεια της βροχής και των σεισμών, οι οποίοι κατρακυλώντας έχουν εναποτεθεί στις αμμουτσερές πλακούρες γυμνοί και όρθιοι, μετέωροι και ακλώνητοι να αποτελούν τον φυσικό κυματοθραύστη… Ενας μεγάλος βράχος έχει κυλήσει μέσα στην θάλασσα (προφανώς πριν την κτίση του ναού) μπροστά από τον Αγ. Παύλο. Ναός και βράχος δίνουν από κοινού την μάχη, στέκονται και αντιστέκονται στον χρόνο και την θάλασσα.. Έτσι όπως ορθώνεται από το νερό αιώνια αγκυροβολημένος όπως είναι διχάζει τα κύματα μειώνει την ορμή τους όταν αυτά κατευθύνονται προς τον ναό.

αντώνιος καλατζάκης

[ktsiknakis]

Καλησπέρα. Που ωραία διαδρομή. Μπορείτε να μου πείτε πόση ώρα είναι η κατάβαση από το κούτελο Σελίδας έως τον Άγιο Παύλο? Υπολογίζω γύρω στη 1.5 ώρα με κανονικό βήμα. Σωστά?