Συμμετοχή στην Εκδήλωση της E. Κουντουρά: Προτάσεις ενίσχυσης ευρ. νομοθεσίας για προστασία θυμάτων

Τις αναγκαίες βελτιώσεις στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία των θυμάτων έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, και για τη στήριξη των δικαιωμάτων τους σε περιπτώσεις δικαστικών υποθέσεων οικογενειακού δικαίου, ανέδειξε η εκδήλωση της Έλενας Κουντουρά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η Έλενα Κουντουρά αναφέρθηκε στο έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη βελτίωση της υπό αναθεώρηση Οδηγίας για τα Δικαιώματα των Θυμάτων, με διεκδικήσεις για εναλλακτικές ασφαλείς διαδικασίες καταγγελίας, καθολική πρόσβαση των θυμάτων έμφυλης βίας και όλων των θυμάτων εγκλημάτων σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας και δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη, δωρεάν νομική συνδρομή και εκπαίδευση-κατάρτιση των επαγγελματιών με έμφαση στη διάσταση του φύλου και τα παιδιά.

Η Reem Alsalem, Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ για τη Βία κατά των Γυναικών και Κοριτσιών από το 2021, εισηγήθηκε 10 συστάσεις στην υπό αναθεώρηση ευρωπαϊκής Οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων και συγκεκριμένα:
– Υποχρεωτική, συστηματική και τυποποιημένη αξιολόγηση του κινδύνου, με γνώμονα το φύλο και το παιδί, σε όλες τις περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας σε υποθέσεις επιμέλειας, εφαρμοζόμενη πριν από κάθε απόφαση επιμέλειας ή επίσκεψης. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να συμπεριληφθεί ρήτρα για την υποχρέωση των κρατών-μελών να εκπαιδεύουν κατάλληλα το προσωπικό των δικαστικών και κοινωνικών υπηρεσιών.
– Ασφαλής και υποστηριζόμενη συμμετοχή των θυμάτων στις διαδικασίες των υποθέσεων επιμέλειας, όπως η ύπαρξη χωριστών χώρων για τη διενέργεια ακροάσεων, η δυνατότητα εξ’ αποστάσεων καταθέσεων, και δωρεάν νομική εκπροσώπηση για τα θύματα.
– Μακροπρόθεσμη υποστήριξη στα θύματα γυναίκες και παιδιά, με δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη και πρακτική βοήθεια όπως στα ζητήματα στέγασης, μετεγκατάστασης, πρόσβασης σε ειδικές μονάδες υποστήριξης θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.
– Απαγόρευση επιμέλειας και μη επιτηρούμενης άσκησης δικαιωμάτων επισκέψεων σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, όταν υπάρχει κ ιστορικό ενδοοικογενειακής βίας και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη Σύμβαση της Κων/πολης,
– Ανάγκη διάταξης για οριζόντια υποχρεωτική εκπαίδευση δικαστών, δικηγόρων, κοινωνικών λειτουργών και όλων των φορέων που εμπλέκονται στις αποφάσεις επιμέλειας, με απαίτηση τα κράτη-μέλη να πιστοποιούν το προσωπικό εντός δύο ετών.
– Ξεχωριστή νομική εκπροσώπηση των παιδιών θυμάτων, ανεξάρτητη από τους συνηγόρους των γονιών, στις υποθέσεις επιμέλειας.
– Αντιμετώπιση των κενών στη διασυνοριακή προστασία σε διαφορές επιμέλειας, ώστε οι κακοποιητές να μην εκμεταλλεύονται τις διαφορετικές μεταξύ των κρατών-μελών δικαιοδοσίες.
– Χρηματοδότηση εκστρατειών προληπτικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τους κινδύνους της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας και ειδικότερα στα ζητήματα επιμέλειας, σε συνεργασία και σε συντονισμό με τις οικείες οργανώσεις.
– Δημιουργία μηχανισμών παρακολούθησης και λογοδοσίας, για την εφαρμογή των νόμων από τα κράτη-μέλη στις υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας και επιμέλειας
– Διασφάλιση της ενίσχυσης των δικαιωμάτων όλων των θυμάτων και των παιδιών τους, στις υποθέσεις επιμέλειας, και ειδικά των μεταναστριών ανεξάρτητα από το καθεστώς διαμονής τους.

Η Κική Πετρουλάκη, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου κατά της Βίας, στην εισήγησή της αναφέρθηκε στην περίπτωση της Ελλάδας και τον αντίκτυπο στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας από την ελλιπή ή στρεβλή εφαρμογή των Διεθνών Συμβάσεων και ευρωπαϊκών Οδηγιών.

Οι ευρωπαϊκές Οδηγίες έχουν ελάχιστη εφαρμογή στην Ελλάδα σήμερα, ενώ και η εθνική νομοθεσία με επίκεντρο τον νόμο 4800 για το Οικογενειακό Δίκαιο και την υποχρεωτική συνεπιμέλεια, παραβιάζει βασικά άρθρα της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την προστασία και στήριξη των θυμάτων. Για την πρόσφατη ιστορική πρώτη ευρωπαϊκή Οδηγία για την ενδοοικογενειακή βία ανέφερε: «Λυπάμαι που το λέω. Η χώρα μου προσποιήθηκε ότι ενσωματώνει την οδηγία 1385 του 2024».

Η αξιολόγηση του κινδύνου, τα μέτρα προστασίας των θυμάτων και οι διασφαλίσεις που πρέπει να παρέχονται στα θύματα, στο πλαίσιο της αποκαταστατικής δικαιοσύνης, όπως και η λειτουργία επαρκούς αριθμού Σπιτιών του Παιδιού, που εκκρεμούν από το 2017. Λόγω των σημερινών στρεβλώσεων, και με χρήση της γονικής αποξένωσης (έννοια που έχει απορρίψει ο ΟΗΕ, η GREVIO, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η διεθνής επιστημονική κοινότητα), μία κακοποιημένη γυναίκα πρέπει να ενημερώνει τον δράστη γονέα πού βρίσκεται το παιδί και να ενθαρρύνει την επικοινωνία μαζί του, διαφορετικά κινδυνεύει με μήνυση για αρπαγή ανηλίκου, ακόμη και με αφαίρεση της γονικής μέριμνας.

Η κα Πετρουλάκη τόνισε ότι δεν υπάρχει διακριτό σύστημα προστασίας παιδιών στην Ελλάδα. Ανέφερε σειρά περιπτώσεων που συνιστούν τον «ορισμό της δευτερογενούς θυματοποίησης, την οποία την κάνει το σύστημα το ίδιο, την κάνει η νομοθεσία μας και ισχύουν για όλες τις γυναίκες, για όλα τα παιδιά πλέον. Τις εκθέτουν σε κίνδυνο και αποκλείουν την πρόσβασή τους στην δικαιοσύνη».

Ολόκληρη η εκδήλωση είναι διαθέσιμη: