Κατάφορτη φραγκοσυκιά (Opuntia ficus-indica) στη λιακάδα του Σεπτέμβρη

Η Opuntia ficus-indica είναι κακτοειδές φυτό που έχει εδώ και καιρό γίνει εξημερωμένο είδος, σημαντικό στον τομέα των γεωργικών οικονομιών των καλλιεργειών σε όλες τις άνυδρες και ημι-άνυδρες περιοχές του κόσμου. Θεωρείται ότι ενδεχομένως προέρχεται από το Μεξικό.
Η φραγκοσυκιά είναι πολύκλαδη και μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι τα 3-5 μ. Δεν έχει κορμό και αποτελείται από σαρκώδη επίπεδα τμήματα («φύλλα») με μορφή ελλειπτικού δίσκου, ενωμένα μεταξύ τους.
Ο καρπός της φραγκοσυκιάς είναι το φραγκόσυκο, ο οποίος είναι ένα φρούτο (κίτρινο πριν ωριμάσει πλήρως και ροδοκόκκινο όταν ωριμάσει), με μικρά αγκαθάκια, σαν χνούδι, στην επιφάνειά του. Τα φραγκόσυκα αναπτύσσονται περιμετρικά στην άκρη των επίπεδων τμημάτων της φραγκοσυκιάς και έχουν βάρος 150-400 γραμμάρια. Τα άνθη της είναι κίτρινα, χωρίς μίσχο.
Το φυτό opuntia καλλιεργείται κυρίως ως καρπός, αλλά και ως χορταρικό nopales καθώς και για άλλες χρήσεις. Οι περισσότερες γαστρονομικές αναφορές στο «φραγκόσυκο», αναφέρονται σε αυτό το είδος. Επίσης, η ονομασία «tuna», χρησιμοποιείται για τον καρπό αυτού του κάκτου, καθώς και για τα Opuntia γενικότερα· σύμφωνα με τον Alexander von Humboldt, ήταν μια φυσικής προέλευσης λέξη, που προήλθε από την Νήσο Ισπανιόλα και η οποία περί το 1500, προστέθηκε στην Ισπανική γλώσσα. Οι κάκτοι είναι μια πολύ καλή καλλιέργεια για τις ξηρές περιοχές, επειδή μετατρέπουν αποτελεσματικά το νερό σε βιομάζα.
Η Οπουντία η ινδική συκή (Opuntia ficus-indica), ως η πιο διαδεδομένη και από τους από μακρόν εξημερωμένους κάκτους, είναι σήμερα στο Μεξικό, οικονομικά τόσο σημαντική, όσο ο αραβόσιτος και η μπλε αγαύη (Agave tequilana). Επειδή τα είδη Opuntia υβριδοποιούνται εύκολα (σαν τις βελανιδιές), η άγρια ​​καταγωγή της είναι πιθανό να ήταν το Μεξικό, λόγω του γεγονότος ότι οι στενοί γενετικοί της συγγενείς, βρίσκονται στο κεντρικό Μεξικό.
Οποιοδήποτε μέρος του φυτού ριζοβολά, κάνοντας πολύ εύκολη την αναπαραγωγή του. Στην Αυστραλία δημιουργήθηκαν προβλήματα από τη ραγδαία εξάπλωση του φυτού. Για την αντιμετώπισή του εισάχθηκε έντομο από την κεντρική Αμερική που περιόρισε σημαντικά την έκτασή του.
Το φυτό, χρησιμοποιείται συχνά ως φυτοφράκτης. Φράκτες από φραγκοσυκιές μπορούν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά στην εξάπλωση δασικών πυρκαγιών διότι ο σαρκώδης κορμός περιέχει νερό και καίγεται δύσκολα.
Η πλέον εμπορικά χρήσιμη αξία της Οπουντίας της ινδικής συκής (Opuntia ficus-indica), είναι σήμερα οι μεγάλοι, γλυκοί καρποί της, που στο Μεξικό ονομάζονται tunas (τούνας).
Τα φυτό ανθίζει σε τρία ευδιάκριτα χρώματα: λευκό, κίτρινο και κόκκινο. Τα άνθη εμφανίζονται για πρώτη φορά στις αρχές Μαΐου, από τις αρχές του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο και οι καρποί ωριμάζουν από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο. Οι καρποί συνήθως τρώγονται, αφού προηγουμένως αφαιρεθεί ο παχύς εξωτερικός τους φλοιός και μετά από την ψύξη τους για μερικές ώρες, σε ένα ψυγείο. Έχουν παρόμοια γεύση με ένα ζουμερό, γλυκό καρπούζι. Η έντονη κόκκινη / μωβ ή λευκό / κίτρινη σάρκα, περιέχει πολλούς μικρούς σκληρούς σπόρους που συνήθως καταπίνονται, αλλά θα πρέπει να αποφεύγεται από όσους έχουν προβλήματα πέψης σπόρων.
Ο καρπός του, το φραγκόσυκο καταναλώνεται ως φρούτο αλλά πριν το φάει κανείς θα πρέπει να το καθαρίσει προσεκτικά γιατί είναι γεμάτο μικροσκοπικά αγκάθια. Οι μαρμελάδες και τα ζελέ που παράγονται από τον καρπό, μοιάζουν με τις φράουλες και τα σύκα, τόσο στο χρώμα όσο και στη γεύση. Οι Μεξικανοί χρησιμοποιούν την Opuntia, εδώ και χιλιάδες χρόνια για να κάνουν ένα αλκοολούχο ποτό που ονομάζεται colonche (κολόντσε).
Το συγκεκριμένο φυτό το βιντεοσκόπησα στις 16 Σεπτεμβρίου 2021 στην Κιάφα της Μάνδρας Αττικής.