Αλέξανδρος Παπαδάκης - Τσ' Ελένης | Official Audio Release © 2023

Τσ΄ Ελένης
Μουσική: Αλέξανδρος Παπαδάκης
Στίχοι: Παραδοσιακοί – καταγραφή Αλεξάνδρα Νικολιδάκη

Μία κόρη Ελένη πάει στον καφενέ,
τον καφετζή διατάσσει «καφέ και ναργιλέ».
Δυο φίλοι τ’ αδερφού τζη την εγνωρίσανε
και πάνε στον Βαγγέλη, τη μολοήσανε.
-Τι κάθεσαι Βαγγέλη, δεν πας στον καφενέ,
να δεις την αδερφή σου που πίνει ναργιλέ;
Σηκώνετ’ ο Βάγγελης, πιαίνει στον καφενέ,
θωρρεί και την αμπλά ντου που πίνει ναργιλέ.
-Τι κάθεσαι Ελένη και κάμεις μόνη σου
κι εντρόπιασες κι εμένα κι ούλου το σόϊ σου;
Μια μαχαιρέ τση παίζει εις την δεξά μεριά
και τρώει τζη τα πνευμόνια κι ούλα τα σωθικά.
Κι όντε την εσηκώναν απού τον καφενέ
εσπάσαν τα φλυτζάνια που πίναν τον καφέ.
Κι όντε την επερνούσαν απού τση μάνας τση
μικιοί-μεγάλοι εκλαίγαν την ομορφάδα τζη.
Κι όντε την επερνούσαν που το Μακρέ Στενό
μικιοί-μεγάλοι εκλαίγαν τον άσπρο τζη λαιμό.
Κι όντε την επερνούσαν απού την Παναγιά
εικόνες εδακρύσαν κι εσβήσαν τα κεριά.
Κάτω στον Άη – Γιώργη χτίζουν το μνήμα τζη
κι ο σκύλος ο Βαγγέλης πήρε το κρίμα τζη.

Είναι μεγάλη η χαρά του ζευγά αφού κάμει καλλουργιά, σπείρει και σκεπάσει με χώμα τον καρπό, να βλέπει τον ουρανό να ρίχνει ένα καλό, σιγανό νερό και το "Νιόσπαρτο" χωράφι να γίνεται ζεστή, γήινη, μητρική αγκαλιά για τον σπόρο, που μόλις έπεσε στην γής. Αυτός ο σπόρος είναι "αναγκασμένος να υπακούσει" - όπως λέει κι ο μπάρμπας μου ο Γραμματικός (Γιώργης Παπαδάκης) - στις συνθήκες, ν' ανοίξει και ν' αναπτυχθεί, ώστε με την σειρά του το νέο γέννημα να δώσει καινούριους καρπούς, οι οποίοι την επόμενη χρονιά θα πάρουν την θέση του προγόνου στο οικείο χώμα... Κι ο μουσικός μας πολιτισμός κάπως έτσι λειτουργεί: παλαιοί σκοποί-σπόροι φυτεύονται στο ακροατήριο χώμα, και γεννούν ακούσματα-φυντάνια, ενίοτε αλλαγμένα, ώστε η αμείλικτη κνισσάρα του χρόνου να ξεχωρίσει τον καλό απόγονο, που θα αναλάβει την συνέχεια στην σκυταλοδρομία της ανθρώπινης ιστορίας. Κινούμενος από την ανθρώπινη ματαιοδοξία του αέναου λοιπόν κι εγώ, προσφέρω κι αυτό το «Νιόσπαρτο» στο μουσικό στερέωμα του πολιτισμού μας, ελπίζοντας πως θα βρεθεί, ίσως, σε κατάλληλες καιρικές συνθήκες και θα αφήσει "μαξούλι". Σε αυτήν την προσπάθεια νιώθω την ανάγκη να ευχαριστήσω "τσοι συζευτάδες μου", δίχως τους οποίους δεν θα ήταν δυνατό αυτό το πόνημα. Αρχικά "τα Μελαμπιανάκια" Νικόλα Τρουλλινό και Γιώργη Περικλάκη, οι οποίοι αποτελούν την κύρια αρμονική συνοδεία παιχτικά με τα λαγούτα τους, αλλά καί ωδικά με τις φωνές τους. Τον καλό φίλο και συνεργάτη Στέλιο Μυλωνάκη, ο οποίος με το απίστευτο Χανιώτικο χρώμα του βοήθησε συνοδευτικά με το λαγούτο του, κόσμησε με την χαρακτηριστική φωνή του κάποιες των ηχογραφήσεων, αλλά παράλληλα χάρισε και πολύτιμες ενορχηστρωτικές συμβουλές. Τον επίσης καλό φίλο και συνεργάτη Γιάννη Φουντουλάκη, ο οποίος συμμετείχε με το λαγούτο του μετά χαράς σε αυτήν την προσπάθεια.
Ήταν τιμή για εμένα η στιχουργική-καλλιτεχνική συνεργασία με τον Μανώλη Λυμάκη, του οποίου οι μαντινάδες ξόμπλιασαν την Δουμαργιανή μου σούστα, αφιερωμένη στο χωριό του Κεντροχώρι ή Δουμαεργιό, αλλά και με τη νιά στον χώρο της μαντινάδας Σπηλιανή Ζαχαρούλα Βρυλλάκη η οποία "έντυσε" δύο δικούς μου σκοπούς πριν σαλπάρουν στο πέλαγος της μουσικής. Ευχαριστώ τον Μανώλη Παναγιωτάκη (Μανώλας) και τον Γιάννη Ξυδιανό για τσι τόσο φωτογραφικά ταιριαστές μαντινάδες που "κουμπώσαν στους Μελαμπιανούς σκοπούς. Ευχαριστώ τον αείμνηστο Πατριάρχη της Μελαμπιανής μουσικής παράδοσης Χατζηδάκη Βαγγέλη ή Χατζηδοβαγγέλη, από τον οποίο δανείστηκα μια μαντινάδα του, αλλά και εν γένει τον ανώνυμο μαντιναδολόγο-ριμαδόρο του παρελθόντος, ο οποίος αποτελεί πηγή έμπνευσης στην καλλιτεχνική μου δραστηριότητα. Ακόμη, να ευχαριστήσω τον μάγο των ηχογραφήσεων Μιχάλη Μαυράκη, ο οποίος "έκαμε τα όρη σόπατα" ώστε να καλυφθούν όλες οι τεχνικές μουσικές αδυναμίες με την άρτια ηχητική του κάλυψη.
Τέλος ευχαριστώ πολύ τον φίλο Ανδρέα Αεράκη, που για μια ακόμη φορά με το "Σείστρον" έδειξε εμπιστοσύνη στο πρόσωπό μου στρώνοντας το χωράφι στο οποίο έπεσε η σπορά.

Καλή σας ακρόαση
Παπαδάκης Ε. Αλέξαντρος

Έπαιξαν οι μουσικοί:
Στέλιος Μυλωνάκης: Λαούτο, τραγούδι
Αλέξανδρος Παπαδάκης: Λύρα, τραγούδι
Γιώργης Περικλάκης: Λαούτο, τραγούδι
Νικόλας Τρουλλινός: Λαούτο, τραγούδι
Γιάννης Φουντουλάκης: Λαούτο

Ηχοληψία - μίξη - mastering: Μιχάλης Μαυράκης

Εικαστική επιμέλεια: Σταύρος Τζανής
Επιμέλεια έκδοσης: Ανδρέας Αεράκης
Παραγωγή: Αεράκης - Κ.Μ.Ε. & Σείστρον © 2023

#αλέξανδρος_παπαδακης #νιόσπαρτο #κρητική_μουσική #cretan_music #κρήτη #crete

♫Insta: aerakis_cretan_music

Αποκλειστικά δικαιώματα: Αεράκης - Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι & Σείστρον © 2023
Exclusive rights: Aerakis - Cretan Musical Workshop & Seistron © 2023