Το δένδρο της ζωής (ζωφόρος του Μεγάρου Stoclet)

Το δένδρο της ζωής (ζωφόρος του Μεγάρου Stoclet)

To 1904, τα Βιεννέζικα Εργαστήρια (Wiener Werkstatte) δέχθηκαν τη σημαντικότερη παραγγελία τους, η οποία αφορούσε την ανέγερση ενός μεγάρου στις Βρυξέλες για λογαριασμό του βιομήχανου Adolph Stoclet. O Γιόζεφ Χοφμαν, υπεύθυνος του όλου εγχειρήματος, ζήτησε από τον Κλιμτ να αναλάβει τη διακόσμηση της τραπεζαρίας, για την οποία ο ζωγράφος σχεδίασε τρεις συνθέσεις. Για τον μικρότερο τοίχο της αίθουσας, ο Κλιμτ φιλοτέχνησε μια αφηρημένη σύνθεση αμιγώς διακοσμητικού χαρακτήρα, ενώ για τους δυο μεγαλύτερους τοίχους συνθέσεις μήκους 7 μέτρων στις οποίες δεσπόζουν τα ελικοειδή κλαδιά του Δένδρου της Ζωής, τοποθετημένου στο κέντρο της σκηνής, σε στενή λωρίδα γης. Στη μια άκρη κάθε σύνθεσης εμφανίζεται ένα δεύτερο δένδρο, τα τριγωνικά φύλλα του οποίου επικαλύπτουν τις χρυσές σπείρες.
Η Ζωφόρος του Μεγάρου Stoclet αποτελεί αναμφισβήτητα την κορυφή της διακοσμητικής περιόδου του Κλιμτ. Οι ανθρώπινες μορφές που εμφανίζονται εδώ αναγνωρίζονται ως τέτοιες μόνο από τα κεφάλια και τα χέρια τους, τόσο η τρίτη διάσταση όσο και η ανατομία απουσιάζουν τελείως, ενώ οι υπόλοιπες λεπτομέρειες της σύνθεσης αποδίδονται εν είδει αραβουργήματος. Το ρεπερτόριο διακοσμητικών μοτίβων στο οποίο ανατρέχει ο Κλιμτ είναι ιδιαίτερα ευρύ και περιλαμβάνει από ζώα, μέχρι γεωμετρικά σχήματα και από στοιχεία του φυτικού βασιλείου μέχρι θρησκευτικά σύμβολα, όπως ο παντεπόπτης οφθαλμός. Τα προσχέδια των συνθέσεων, που φυλάσσονται στη Βιέννη αποτελούν πολύτιμη μαρτυρία της μεθόδους εργασίας του καλλιτέχνη, ο οποίος τα φιλοτέχνησε με την ακρίβεια ολοκληρωμένου έργου, χρησιμοποιώντας υδροχρώματα και αβγοτέμπερα, μολύβι και κραγιόνι, χρυσή μπογιά και ασήμι. Η επιφάνεια των προσχεδίων αυτών είναι κατάσπαρτη με χειρόγραφες σημειώσεις, που αφορούν την αλλαγή κατεύθυνσης κάποιας σπείρας ή δίνουν σαφείς οδηγίες σχετικά με την απόδοση μια λεπτομέρειας. Η σύνθεση, που θυμίζει ψηφιδωτό φιλοτεχνήθηκε από τα Βιεννέζικα Εργαστήρια, τοποθετήθηκε το 1911 στην τραπεζαρία του Μεγάρου Stoclet όπου παραμένει μέχρι και σήμερα.