ΜΗΛΙΤΣΑ ΣΤΟ ΓΚΡΕΜΟ (Μέτσοβο) - Βλάχικα τραγούδια

Показать описание

Ένα από τα πλέον διαδεδομένα παραδοσιακά τραγούδια σε ολόκληρη την Ελλάδα. Κάθε τόπος έχει δημιουργήσει τη δική του παραλλαγή. Αλλού μπορεί να χαρακτηριστεί ως "Παραλογή", αλλού ως τραγούδι "της αγάπης", ενώ σε άλλες περιοχές ανήκει στα κλέφτικα και ηρωικά τραγούδια. Είναι γνωστό και διαδεδομένο από τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη μέχρι την Μακεδονία και την ευρύτερη Θράκη και από την Κέρκυρα και την Λευκάδα έως τα βάθη της Καππαδοκίας.

Στο Μέτσοβο όπως και σε άλλα Βλαχοχώρια της Ηπείρου (π.χ. Συρράκο, Καλαρρύτες), των Τρικάλων και των Γρεβενών το τραγούδι αυτό συναντάται ως "Παραλογή", δηλ. ως πολύστιχο (συνήθως) αφηγηματικό τραγούδι με δραματικό - τραγικό περιεχόμενο και καταγωγή στην ύστερη Βυζαντινή εποχή. Σύμφωνα με τη Δόμνα Σαμίου:
"το τραγούδι αυτό συνδέεται με την λαϊκή δοξασία ότι η ψυχή του νεκρού εξοργίζεται όταν κάποιος διαταράξει τη γαλήνη της. Η υπόθεση είναι απλή: ένας νέος, νυχτοπερπατώντας για γλεντοκόπι ή ερωτοδουλειά, ξεστρατίζει και βρίσκεται σ' ένα κοιμητήρι όπου απρόσεχτα πατάει το μνήμα ενός παλικαριού. Η αντίθεση που προκύπτει από το βέβηλο αυτό συναπάντημα του νεκρού με τον ζωντανό συνομήλικό του, τα παραπονεμένα λόγια του νεκρού μέσα απ' τον τάφο, οι αναμνήσεις από τη δική του πρότερη και χαμένη νιότη γίνονται εντέλει ένας φιλοσοφικός στοχασμός για το πρόσκαιρο και εύθραυστο της ζωής".
Περιλαμβάνεται στον δίσκο "Αφιέρωμα στο Μέτσοβο - Στέργιος Μπάος"
Τραγούδι: Στέργιος Μπάος
Κλαρίνο: Κώστας Μπάος

Οι στίχοι:
Μηλίτσα που 'σουν στο γκρεμό με μήλα φουρτουμένη
τα μήλα σου - άι Μηλίτσα μου - τα μήλα σου μ' αρέσουνε
τα μήλα σου μ' αρέσουνε μα το γκρεμό φοβούμαι
κι αν το φοβά - άι Μηλίτσα μου - κι αν το φοβάσαι το γκρεμό.
Αν το φοβάσαι τον γκρεμό έλα απ' το μονοπάτι
το μονοπά- άι Μηλίτσα μου - το μονοπάτι μ' έβγαλε
το μονοπάτι μ' έβγαλε σε ένα Παλιό 'κλησάκι
Και εκεί ήταν - άι Μηλίτσα μου - κι εκεί ήταν τρία μνήματα
Κι εκεί ήταν τρία μνήματα, τα τρία αράδα αράδα.
Δεν τα 'δα και - άι μηλίτσα μου - δεν τα 'δα και τα πάτησα
δεν τα 'δα και τα πάτησα στα μάτια και στα φρύδια.
Και ακούω το μνή- άι Μηλίτσα μου - κι ακούω το μνήμα να βογκά.